31 Ağustos 1991 yılından bu yana Kırgızistan’ın Bağımsızlık Günü kutlanıyor. Peki Kırgızistan gerçekten bağımsız bir ülke mi? Tarihi gerçekler ve terminolojiden hareketle bu soruyu cevaplamaya çalışacağız.

Öncelikle olarak konuyla bağlantılı olduğu için 21. yüzyıldaki bağımsızlığın tarihine bir göz atacağız. Bağımsızlık kavramı İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra sömürgecilikten kurtuluş anlamına gelmeye başladı. Aslında bu, bağımsızlık kavramının sadece görünen anlamıdır. Gerçek şu ki, bu kavramın sahibi Amerika’dır ve diğer sömürgecilerin kolonilerini ortadan kaldırmak için böyle bir kavram icat etmiştir. Atlantik Bildirisi bu sürecin ilk adımıdır.

Atlantik Bildirisi, Hitler karşıtı koalisyonun temel sistematik belgelerinden biridir. Atlantik Bildirisi, Atlantik Konferansı’nda İngiltere Başbakanı ve Amerika Başkanı tarafından kabul edilmiş ve 14 Ağustos 1941’de açıklanmıştır. Sovyetler Birliği de 24 Eylül’de Atlantik Bildirisi’ne katılmıştır. Müttefiklerin İkinci Dünya Savaşı’ndaki zaferinden sonraki dünya düzenini tanımlamak için böyle bir deklarasyon yayınlanmıştır. Ancak gerçekte Amerika o sırada savaşta değildi. Daha sonra Birleşmiş Milletler terimi, Hitler karşıtı koalisyonun eşanlamlısı olarak da kullanılmış ve bu terim daha sonra Birleşmiş Milletler’in temeli olmuştur.

Bu konferansta Amerika, Müttefiklerin yanında savaşa girme karşılığında diğer ülkelerin kolonilerine erişim çağrısında bulundu. Bildirinin maddelerinde resmi olarak tanımlanan bazı maddeler şunlardır:

- Kendilerinden zorla alınan halkların egemenlik ve özyönetim haklarının yeniden sağlanması. Bu, Amerika’nın sömürülen ülkeleri bağımsızlık sloganıyla eski sömürgeci güçlere karşı kışkırtıp yeniden sömürgeleştirilmelerine fırsat yaratmak anlamına geliyor.

- Tüm ülkelerin küresel ticarete serbestçe katılımı ve ülkenin kalkınması için gerekli hammaddelere erişimi. Bu, ticaret adı altında diğer sömürgeci güçlerin hegemonyasındaki müstemleke ülkelerdeki hammaddelerin kontrolünün önünün açılması anlamına geliyor.

- Küresel ekonomik işbirliği. Bu, sömürgeci ekonomik yöntemle diğer sömürgeci güçlerin kontrolündeki sömürgelere girmek anlamına geliyor.

Bildirinin bu maddeleri savaştan sonra yürürlüğe girmiştir. Bu süreçler sömürgecilikten kurtulma (bağımsızlık ve egemen ve manda altındaki bölgeler ve koloniler üzerinde tam egemenlik ilan etme süreci) olarak bilinir. Sömürgecilikten kurtulma sürecinin 1947 yılında bağımsızlığını kazanan Hindistan ile başladığı söylenebilir. Ama gerçekte Amerika, bu ülkede bağımsızlık devrimlerini kışkırtmaya başladığında İngiltere, Hindistan ve Pakistan’a sahte bağımsızlık vermiş ve böylece onları kontrolünde tutmuştur. Bu tür gösteriler daha sonra ayrılan ülkelerde de tekerrür etmiştir. Hindistan’da Amerika ile İngiltere arasındaki çatışma halen devam ediyor. Orada iktidardaki Hindistan Halk Partisi (Bharatiya Janata Partisi) Amerikan, Hindistan Ulusal Kongre Partisi ise İngiltere yanlısıdır. Amerika Pakistan’ı tamamen ele geçirdi. Sömürgecilikten kurtulma süreci 1960’lara kadar esas olarak Asya ülkelerinde gerçekleşti

Sömürgecilikten kurtulma süreci 1960’larda Birleşmiş Milletler’den güçlü destek gördü. Aynı yıl Birleşmiş Milletler “sömürgecilik altındaki ülke ve halklara bağımsızlık verilmesi” bildirgesini kabul etti. 1961’de ABD Başkanı Kennedy ve Sovyetler Birliği Başkanı Kruşçev, Viyana’da kolonilerin aralarında paylaşılması için detant anlaşması imzaladı. Bundan sonra özellikle Afrika’da bağımsızlık çabaları yoğunlaştı.

Yukarıdan da bilindiği üzere ABD ve Sovyetler Birliği, bağımsızlık mücadeleleriyle İngiltere, Fransa ve diğer küçük sömürgeci ülkelerin sömürgelerine erişim kapısını aralamıştır. Buna karşılık eski sömürgeciler, kolonilerindeki nüfuzlarını korumak ve yeni sömürgecilerin nüfuz etmesini engellemek için çalışmışlardır. Örneğin Britanya, Milletler Topluluğu aracılığıyla sömürgelerindeki ülkeleri elinde tutmaya çalışmıştır. Artık Amerika bu örgütün bazı ülkelerine kısmen nüfuz etmiş, bazılarını ise tamamen topluluktan geri çekmiştir. Fransa da Frankofoni Örgütü aracılığıyla sömürgelerini elinde tutmaya çalışmıştır. Böylece bu sömürgecilerin sömürgeci çatışmaları siyasi, ekonomik, askeri ve kültürel anlaşmalar yoluyla gerçekleşmektedir. Bu fenomene yeni-sömürgecilik adı verilmiştir. Bunun kurbanı olan ülkeler de gelişmekte olan ülkeler ya da üçüncü dünya ülkeleri olarak adlandırılmaktadır.

Sonrasında ABD ile rakibi Sovyetler Birliği arasında Soğuk Savaş ya da kansız savaş olarak adlandırılan savaş başladı ve Sovyetler Birliği bu savaşta mağlup olup çöktü. Sovyetler Birliği içindeki müttefik ülkeler, sahte bağımsızlık kazandılar. Rusya, sömürgelerini korumak için Bağımsız Devletler Topluluğu’nu kurdu. Ancak kolonilerinin tamamını kontrolü altında tutamadı ve nüfuzu zayıflamaya başladı. Daha sonra ise askeri olarak CSTO’yu, ekonomik olarak da Avrasya Ekonomik Birliği örgütünü kurdu. Etkisi zayıfladı, sömürgesi altındaki ülkeler diğer uluslararası kuruluşlara üye oldu ve diğer sömürgecilerin, Rusya’nın sömürüsü altındaki ülkelere giriş yolu açıldı.

Kırgızistan, Orta Asya’daki diğer müttefik ülkeler gibi sahte bağımsızlık kazandı. Artık yeni sömürgeci kampanyaların hedefi haline geldi. Rusya’nın Kırgızistan’daki eski sömürge hegemonyasına rağmen Amerika iç işlerimize karışmaya devam ediyor. Yeni sömürgeciliğine başlayan Çin, Uzungu-Kuş bölgesini ele geçirdi. Artık Kırgızistan’ın ana kredi vereni ve yatırımcısı konumunda olup, buradaki ekonomik genişlemesine yoğunlaşmaktadır.

Dolayısıyla 31 Ağustos, Kırgız halkının Bağımsızlık Günü değil yeni-sömürgecilik günüdür.

Bu nedenle Kırgızistan halkını yukarıdaki bilgileri hatırlamaya çağırıyoruz:

Ey Kırgız halkı! Biz Müslümanız ve sömürgecilikten kurtulmanın tek yolu İslam’dır. Onun için gelin hep birlikte İslam’ı öğrenelim ve uygulamak için acele edelim.