Haber-Yorum

Orta Asya'da CASA-1000 Projesinin Bir Kısmının Başlatılması!

Haber:

CASA-1000 projesi kapsamında inşa edilen 500 kilovoltluk "Datka-Suğd" şebekesi 31 Mart'ta çalışmaya balşadı."Datka-Suğd" açılış törenine, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahmonov video konferans yoluyla katıldılar.

Raporlara göre hat, 485 kilometre uzunluğunda olup gelecekte Afganistan ve Pakistan'a elektrik ihraç etme fırsatı sağlayacaktır.CASA-1000 Uluslararası Projesi, Kırgızistan ve Tacikistan'dan elektrik ihraç etmek ve Orta Asya ile Güney Asya'da enerji entegrasyonunu teşvik etmek üzere tasarlanmıştır.Bu proje Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan ve Pakistan'ı da kapsamaktadır. Nitekim ilk aşaması 2014 yılında çeşitli uluslararası bağışçı kuruluşlar tarafından onaylanmıştı.Bunun toplam maliyetinin 1,17 milyar Dolar olduğu tahmin edilmektedir.Bunu gerçekleştirmek için Kırgızistan, Dünya Bankası'nın Uluslararası Kalkınma Birliği'nden (IDA) 38,25 milyon Dolar, Avrupa Yatırım Bankası'ndan (EIB) 70 milyon Avro ve İslam Kalkınma Bankası'ndan da (IDB) 50 milyon Dolar kredi almıştır.

Yorum:

Orta Asya'daki Kırgızistan ve Tacikistan, dünyada en büyük su rezervlerine sahip iki ülkedir.Her yıl nehirler, büyük buzdağlarının erimesi sonucu oluşan sularla dolmaktadır.Kırgızistan topraklarının %75'inden fazlası 7439 metre yüksekliğine ulaşan dağlardan oluşurken, Tacikistan topraklarının %93'ü de 7495 metre yüksekliğine uluşan yüksek dağlardan oluşmaktadır.Bu iki ülkeye ait bu doğal özellikler, neredeyse hiçbir çaba sarf etmeden elektrik üretimi sağlamaktadır.Hidroelektrik santrallerinin inşasına ve Orta Asya'da büyük ölçekli elektrik üretiminin gelişmesine rağmen, insanlar hala yaz ve kış aylarında elektrik sıkıntısı çekiyorlar!Üstelik elektrik fiyatları da sürekli artıyor.İlk bakışta bu çalışmanın, 40 milyonluk Afganistan halkı ile 190 milyonu aşkın Pakistan halkının elektrik ihtiyacını karşılamayı hedeflediği görülüyor. Ama hakikatte bu proje, bölgede askeri nüfuza sahip olan Amerika ve İngiltere gibi sömürgeci ülkelerin projesidir. Zira bu projenin finansmanı Dünya Bankası, İslam Kalkınma Bankası, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı ve İngiltere Uluslararası Kalkınma Bakanlığı da dahil olmak üzere çeşitli Batılı bağışçı kuruluşlar tarafından sağlanmaktadır. Bu kuruluşların hedefi ise projeyi destekleyerek bölgeyi Rus nüfuzundan kurtarmaktır;zira Orta Asya'nın doğal kaynakları, Orta Asya'da nüfuz sahibi olmak isteyen açgözlü büyük ülkeler arasındaki rekabetin artmasına yol açmıştır.Dolayısıyla eğer Afganistan'da istikrar gerçekleşir ve Taliban Hareketi ABD öncülüğündeki uluslararası sisteme katılırsa, o zaman Afganistan, Orta Asya'daki petrol ve maden kaynakları için bir koridor haline gelecektir.Bu da binlerce ton altın ve diğer değerli madenler ile Orta Asya'daki devasa gaz ve petrol rezervlerinin Afganistan üzerinden taşınacağı anlamına gelmektedir.Böylece Casa-1000 projesinin uygulanması halinde, Kırgızistan ve Tacikistan'dan ihraç edilen elektrik, Afganistan ve Pakistan'daki doğal kaynakların çıkarılması ve bunların Batı'ya taşınması için kullanılacaktır.

CASA-1000 projesinin temel hedefi, Afganistan üzerinden Pakistan'a aktarılan enerjinin büyük bir bölümünü, bölgedeki doğal kaynakları geri dönüştürecek ve sömürgeci Batı'ya hizmet edecek fabrikaları çalıştırmak için kullanmaktır.Böylece bitmiş olan ürünler gemilerle taşınacak ve elde edilen devasa kârlar da yabancı kapitalistlerin ceplerine gidecektir.

Kısacası sömürgeci Batılı ülkeler, projeler geliştirmek yoluyla Orta Asya ülkelerinin doğal kaynaklarını iyi bir şekilde kullanmaktadır.Sömürgecilerin bölgeye yönelik planladıkları proje ne olursa olsun, bunların faydaları Orta Asya veya Güney Asya halklarına ulaşmayacak ve buranın halkları daha önce olduğu gibi enerjiye ihtiyaç duymaya devam edecektir!

Hizb-ut Tahrir Merkezi Medya Ofisi İçin Yazan
Mümtaz Maveraünnehrî