بسم الله الرحمن الرحیم

(ژباړه)

د خلافت کلنی دولسم کنفرانس چې د حزب التحریر ـ ولایه تونس له خوا ونیول شو، د سېکولرانو د کمپاین پر وړاندې یې د محکومیت او بې‌مخینې غندنې توپان راوپاروه. سېکولرانو پخپل دغه پارونکي کمپاین کې پر حزب باندې د بې اساسه تورونو برید وکړ. همدارنګه سېکولرانو پخپل دغه کمپاین کې خلافت ته دعوت وغانده، تمدن او مدنیت ته یې اوښکې تویې کړې او تر دې کچې حماقت ته ورسېدل چې د حزب د انحلال غوښتنه یې وکړه. دغه سېکولران په اسلامي خاورو کې شته حاکمان او د قدرت څښتن د حزب د ځوانانو، پلویانو او ملاتړو پر وړاندې راپاروي. د یاد رسنیز کمپاین مشري رسنیو او د مدني ټولنې په اصطلاح یو شمېر سازمانونو پر غاړه درلوده، چې فکري ارتباط او له استعمارګرو سره یې غړیتوب پټ نه دی. په سیستماتیکه بڼه د ورځپاڼو تریبیونونه او اصلي سرلیکونه یې هغوی ته د خدمت لپاره ځانګړي شول.

ولې د حزب پر وړاندې د خلکو راپارول؟ ایا سېکولران د عقیدې او فکر د ازادۍ دفاع کوونکي نه دي؟ ایا وړاندې یې نه دي ویلي چې هر فکر تر هغه چې پلویان یې تاوتریخوالی ونه کړي او تاوتریخوالي ته دعوت ونه کړي، د منلو وړ دی؟ دا په داسې حال کې ده چې هغوی شاهدان دي چې حزب التحریر تاوتریخوالی نه دی کړی او خلک تاوتریخوالي ته نه دعوت کوي؛ نو ولې حزب او خلافت ته د دعوت پر وړاندې خلک راپاروي؟ ولې پولیس د حزب د ځوانانو پر وړاندې اغوا کوي؟ ولې هڅه کوي چې د خلافت د کلني کنفرانس مخه ونیسي؟

هغوی وایي چې د خلافت مفکوره د تمدن، جمهوریت او ارزښتونو پر وړاندې ده او د دولت ملت پر وړاندې ګواښ ده. پر همدغه اساس، له خلافت څخه یې ډار په صراحت سره څرګند کړ.

ایا خلافت وحشتناک او ډارونکی دی؟ څوک له خلافت څخه ډارېږي؟

خلافت د اسلام حاکمیت او د اسلامي ژوند بیا پیلېدل دي، څنګه چې د لومړي ځل لپاره د رسول الله صلی الله علیه وسلم له خوا تاسیس شوی و. خلافت د بشریت ژغورنکی دی او ټول علما یې پر وجوب اتفاق لري. نو دا چې خلافت په ژوند کې د اسلام د عملي کېدو لامل کېږي او د تونس خلک هم مسلمانان دي، نو ایا خلافت د مسلمانانو لپاره ډارونکی او وحشتناک دی؟ قطعا داسې نه ده؛ ځکه په تونس کې واکمن عمومي افکار د بماأنزلله حکم سخت ملاتړ کوي او که تونس ته ولاړ شئ او د بماأنزلله حکم په اړه پوښتنه وکړئ، هېڅ کله به مخالف پیدا نه کړئ؛ بلکې له داسې منونکو سره مخ کېږئ چې له الله سبحانه وتعالی څخه د داسې ورځې غوښتونکي دي چې اسلام په خپل عادل شریعت سره هلته واکمن شي. هغه څه چې د دغه فکر ځواک تاسو ته ثابتوي او یوازې د ارمان په کچه نه دي، دا دي چې سېکولر سیاستوال او کمونیستان (په ځانګړي ډول د انقلاب په لومړیو کې) نور نه شي کولی چې په ښکاره د اسلام پر وړاندې دښمني وکړي او هر څوک چې له اسلام سره سیالي وکړي، نسکور او باور به یې له منځه ولاړ شي.

پر همدغه اساس، څوک له خلافت او اسلام څخه وېره لري؟ هغه سېکولر تیاره چې استعمارګرانو په تونس کې دننه جوړه کړه او د تونس پر سیاسي ژوند یې واکمنه کړه، وروسته تر دې چې تر ۶۰کلونو یې ډېره واکمني وکړه، په خلکو کې یې خپل باور له لاسه ورکړ. سېکولرېزم یې په ټولو بڼو سره تجربه کړ، لکه دیکتاتوري، ډیموکراسي، تدیني او غیر تدیني. په پایله کې یې خلکو ته له درد او ځورېدنې پرته بل څه ور نه کړل، نو هغوی سېکولرېزم ونه مانه، پر وړاندې یې انقلاب وکړ او نظام یې نسکور کړ. دغه انقلاب روان دی او هوډ لري چې واقعي بدلون ته ورسېږي چې د ښکېلاکګرو له سلطې څخه د بشپړې ازادۍ تر لاسه کېدو ضمانت کوي او داسې تغیر رامنځته کوي چې امت ته سیادت او رهبري ورکړي، تر څو امت بیرته خپل غوره مقام او ځای ته ورسېږي.

خو سېکولران دغه لیدلوری نه لري او د خپلو بادارانو د فکري او سیاسي متابعت او په هغوی پورې له تړاو پرته بل څه نه پېژني. همدارنګه دغه سېکولران د خپلو بادارانو له سپکاوي ډک متابعت کوي او د هغوی له خوا ورکړل شوي فرمانونه پلي کوي. دغه حالت په تونس او نورو اسلامي خاورو کې هغه څه دی چې نه یوازې یې چټل سیاسي پوړ، بلکې جوړونکي یې هم له پرېشانۍ او ډار سره مخ کړي، ځکه دغه سېکولر سیاسي پوړ د خلکو په بې‌لارې کولو کې پخپلو ټولو دسیسو او شخړو سره خپل قدرت له لاسه ورکړی او دوه خطرونه د استعمارګرانو وضعیت ګواښي:

    - د روان انقلاب خطر چې په ټول تونس او حزبونو کې خپور شوی.

    - د واقعي بدیل د شتون خطر یعني اسلام او خلافت، چې حزب التحریر هغه ته کار کوي او خلکو د حزب د ځوانانو صداقت او امانتداري پېژندلې او له هغوی څخه یې د اسلام په اړه سلیم فهم لیدلی دی. هغوی پوه شوي چې دغه ځوانان کولی شي د دولتونو لوبې او دسیسې درک او ښکاره کړي. مسلمانانو ته به تر هغه پورې خلافت راونه ګرځي، تر څو د قدرت د څښتنو او متنفذینو د مزدورانو له ملاتړه لاس وانه‌خلي او د خپل دین، امت او رهبرۍ (حزب التحریر) تر څنګ ونه درېږي. هغه حزب چې ښکاره دی او ټول یې دعوتګران او غړي پېژني. حزب التحریر د غرب لپاره په لاندې دلیلونو سره ډېر خطرناک او اهمیت ورته لري:

- د حزب التحریر راښکاره کېدنې له ژوند څخه د اسلام په له منځه وړلو کې د غرب او سېکولرانو له جنایته ډکې هڅې شنډې کړې. غرب وروسته تر دې چې فکر یې وکړ چې خلافت او اسلام یې له منځه وړی دی، نن ورځ د دې شاهد دی چې د خلافت غوښتنې مفکوره د نړۍ په کچه او په تونس کې، چې په اسلامي خاورو کې د انقلاب د پیل ځای دی، عامه او په ټولو ځایونو کې خپره شوې ده. هو، غرب دا څه ویني او په تونس، شام، اندونیزیا، پاکستان او افغانستان کې یې غږ اوري. مسلمانان او هغه کسان چې په هر ځای کې د پانګوالۍ په اور کې د سوځېدو په حال کې دي، غږ یې په ټولو ځایونو کې اوري.

- هغه خلافت چې حزب التحریر ورته دعوت کوي، د نبوت پر تګلاره خلافت دی، یعني هغه دولت چې په داخل کې اسلام پلی کوي او په دعوت او جهاد سره هڅه کوي چې بشریت د پانګوالۍ له جرمونو او شر څخه وژغوري.

ـ د خلافت بیا راګرځېدنه یوازې مفکوره نه ده، بلکې خلافت نړیوال دولت دی چې غواړي د نړۍ رهبري بیا تر لاسه کړي او هغه څه چې رسول الله صلی الله علیه وسلم پیل کړل، دوام ورکړي. هو، خلافت به هغه تیاره پړاو له منځه یو سي چې په ۱۶۴۸م کال کې په وسټفالیا سره پیل او د سایکس ـ پیکو په هوکړې سره ولاړ دی او د خلافت په مرسته د نړیوال قدرت په توګه د اسلام بیا راګرځېدنې غرب پرېشانه او اندېښمن کړی دی.

یو شمېر کسان کېدای شي ووایي چې تاسو د خلافت دولت د بیا راتګ په اړه د غرب په ډار او رعب کې مبالغه کوئ. په ځواب کې باید ووایو: د غرب څرګندونې او بیانیې د دغه ډار ښکارندویي کوي او هغوی د نړیوال نظم له بدلون او په ويسټفالیا او وروسته په سایکس – پیکو کې او دغو ته ورته د نورو ناوړه تاسیس شویو بنسټونو له منځه وړلو څخه ډارېږي.  

«هنري کیسنجر» د وسټفالیا د پړاو پای ته رسېدل حس کړي او په کنفرانسونو او مقالو کې یې د ژر تر ژره له منځه تلو خبر ورکوي. «زینوباران» په حقیقت کې په ۲۰۰۴م کال کې د حزب التحریر په اړه خبرداری ورکړی او ویلي یې دي چې د حزب خطر یې په بدن کې پټ دی، ځکه الهام بښونکې «ایډیولوژي» یې رامنځته کړې، (اسلام) د پانګوالۍ حقیقي بدیل چې کېدای شي خلک د کمونیزم تر نسکورېدو او د سېکولرېزم پر وړاندې یې په مبارزه کې تر ماتې وروسته ورته مخه کړي. پر دې سربېره، د سترو دولتونو د تصمیم نیونې دفترونه د حزب التحریر، خلافت او د خلافت دولت د تاسیس کېدو له بریا څخه د مخنیوي څرنګوالي په اړه له راپورونو څخه ډک دي.

پر همدغه اساس، په تونس او نورو اسلامی خاورو کې له حزب التحریر څخه ډار واقعي دی او دغه وېره په پیروانو او مزدورانو کې خپره شوې، ځکه هغوی منحط دي، بصیرت او لیدلوری یې له لاسه ورکړي او له مزدورانو پرته بل څه نه دي. یوازې په همغه څه پوهېږي چې فرمان یې ورکول کېږي. بلخوا، له حزب څخه ډار په سپینه ماڼۍ او د استعمارګرانو د ستراتیژیکو مطالعاتو په دفترونو کې هم، چې د حزب پرمختګ او نوښت ویني، خپور شوی. له همدې امله، هغوی د دې لپاره چې د حزب او دعوت مخه یې ونیسي، هغه کسان چې پر حزب سخت بریدونه او نیوکې کوي، د هغوی ملاتړ کوي. دوی غواړي چې خپل نظام ته دوام ورکړي او د امت معنوي ارزښتونه له مخې لېرې کړي. همدارنکه دوی هوډ لري چې د حزب اراده په سپکاوي سره ماته کړي او د امت مخلص او ژمن رهبر (حزب التحریر) تورن کړي او خلک یې په اړه په فتنه کې راګیر کړي. بې خبره له دې چې خلافت یوازې حزبي او د حزب التحریر کار نه دی، بلکې د الله سبحانه وتعالی امر او د بنده‌ګانو لپاره یې غوښتنه ده. الله سبحانه وتعالی چې وغواړي، دغه ژمنه پر ځای کوي او وعده یې هم رښتیا او پر ځای ده. الله سبحانه وتعالی فرمایلي دي:

﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ﴾ [نور: 55]

ژباړه: الله سبحانه وتعالی له تاسو څخه هغو کسانو ته  چې ایمان یې راوړی او غوره کارونه یې ترسره کړي، وعده ورکوي چې قطعآ به هغوی په ځمکه کې واکمنان کړي، څنګه یې چې مخکنیو ته په ځمکه کې خلافت ورکړ او هغه دین یې چې هغوی ته خوښ کړی، هغه به پرځای او رېښې به یې نورې هم وغځېږي. ډار یې په امنیت بدلوي، په داسې بڼه چې یوازې به زما عبادت کوي او له ما سره به کوم څه نه شریکوي. کوم کسان چې تر دې وروسته کافران شي، هغوی فاسقان (د اسلام او ایمان له دایرې وتلي) دي.

الرایه جریده: ۴۳۴ګڼه

لیکوال: استاد محمد الناصر شویخه

ژباړه: بهیر «ویاړ»

 

بسم الله الرحمن الرحيم

د پوښتنې ځواب

(ژباړه)

پوښتنه:

د مصر «صدي البلد» وېبپاڼې پنجشنبه، د ۲۰۲۳م کال د مارچ پر ۲۷ مه، وليکل، «د امريکا دفاع وزارت پنج شنبه اعلان وکړ چې د امريکا دفاع وزير لوييډ اسټين د اسرایلو لومړي وزير بينيامين نتنياهو سره هوکړه کړې چې د ايراني يرغل د مخنیوي لپاره خپله همکاري زياتوي.» د دواړو اړخونو د لیدنې ځای د وروستیو لاریونونو په سبب له دفاع وزارت څخه د تل ابيب هوايي ډګر ته ولېږدول شو: [«د امريکا دفاع وزارت وويل چې د اسټين د لیدنو ځای د اسرایلو له دفاع وزارت څخه د تل ابيب هوايي ډګر ته نیږدې بل ځای ته بدل شو. لسګونه زره لاریونوال شنبه د نهمې اوونۍ لپاره د اسرایلو ښي اړخي لومړي وزير، نتنیاهو د هغه پلان پر ضد د ښارونو سړکونو ته ووتل چې غواړي قضايي سيستم تعديل کړي». (رويټر، ۸/۳/۲۰۲۳)]. له يهودي ادارې څخه د جګپوړو امریکايي چارواکو د ليدنو موخه څه ده؟ ايا دا په اوکراين کې د روسيې له جګړې سره تړاو لري؟ او که د فلسطين د وضعيت ارامولو لپاره دی او يا نورې موخې لري؟ الله سبحانه وتعالی دې اجر درکړي.   

ځواب:

د ځواب د روښانه کېدو لپاره دغه موضوعات څېړو:

لومړی: داسې نه برېښي چې د دغو سفرونو موخه دې د اوکراين پر وړاندې د روسیې په جګړې کې د یهودي ادارې د بې پلوۍ مخه نیول او د امریکا پشان د روسیې ضد سخت دریځ نیول وي؛ ځکه چې روسیه اسرایلو ته اجازه ورکوي چې د سوریې دننه پر خپلو موخو بریدونه وکړي او په دې برخه کې د روسیې ځانګړي دفاعي سیستم سره نه مخ کېږي؛ په ځانګړي ډول دا چې یهودي اداره اوس په کور دننه د سياسي اپوزيسيون له مخالفت سره مخ ده. نو د اوکراېن د ملاتړ په موخه د غربي هيوادونو رضايت او له هغو سره یو ځای کېدل یې لومړیتوب نه دی. ځکه خو لرې برېښي چې د امریکايي پوځي چارواکو د دغو سفرونو موخه دې د اوکراين موضوع وي.

دغه راز، داسې هم نه برېښي چې موخه یې دې د فلسطين د وضعيت ارامول وي؛ که څه هم د فلسطین قضیه ورته مهمه ده او پخوا به د امریکايي چارواکو لکه د بهرنیو چارو وزیر، د سي آی اې مشر او د ملي امنیت سلاکار، د سفرونو موخه همدا وه؛ خو دا ځل که څه هم دا موضوع مهمه او حساسه ده، خو ممکنه نه ده چې د امریکا د دفاع وزیر د دغه سفر اصلي موخه دې وي. اوس هلته واقعیت داسې نه دی چې امریکا دخالت وکړي او خپل لوړپوړي پوځي چارواکي پکې بوخت کړي.

دوهم: ښکاري چې د دغو سفرونو موخې نورې وي چې له لاندې عواملو پرې پوهېدی شو:

۱- نتنياهو د امريکا له جمهوري غوښتوونکي ګوند سره نیږدې اړيکې لري، کله چې ډيموکرات ولسمشر اوباما په ۲۰۱۵م کې له ايران سره هستوي تړون لاسليکاوه، نوموړی يې پر ضد ودرېد. هغه اوباما غوسه کړ، په ځانګړي ډول کله چې يې د امريکا کانګريس ته د هستوي تړون پر ضد وينا کوله. د ټرمپ ادارې په وخت کې نتنياهو له هغه سره ډېرې نیږدې اړيکې لرلې، ټرمپ له تل ابيب څخه بيت المقدس ته د خپل سفارت په لېږدولو، د اسرایلو د خاورې په توګه د جولان سیمې په رسمیت پېژندلو او په لوېديځه غاړه کې د پېړۍ معاملې د پلان ورکولو – چې هېڅکله بشپړ نه شو- نتنیاهو ونازاوه.

۲- کله چې ډيموکرات ولسمشر بايډن واک ته ورسېد، امریکا د لاپيد او بنيت ګوندونو د ايتلاف ملاتړ وکړ، په دې برخه کې بريالی هم شو چې په پایله کې یې نتنياهو د ۲۰۲۱م کال د مارچ په ټاکنو کې ماته وخوړه او د بنیت-لاپيد ګوندونو ايتلاف واک ترلاسه کړ. خو دغه بري ډېر دوام ونه کړ او نتنياهو له ښي اړخو سختدرېځو ګوندونو سره ایتلاف وکړ او د ۲۰۲۲م کال د نومبر ټاکنې يې وګټلې.

۳- نتنیاهو په ډېر جدیت پرېکړه وکړه چې حکومت یې له ښي اړخه سخت دریځو سره په ایتلاف جوړ کړي او په حکومت کې یې د لاپید ګوند او په ځانګړي ډول غنتس د شریکولو په اړه د بایډن غوښتنو ته شا کړه. کله چې نوي حکومت خپل دریځونه اعلان کړل، د امریکا له سختو او نا معمولو نیوکو سره مخ شو؛ لکه د دوو دولتونو پر تشکیل د پابندۍ اړتیا، د نوي دولت له هغو وزیرانو سره د همکارۍ نه کول چې په تندلارۍ مشهور دي او په اسرایلي اداره کې د قضايه قوې د بدلون په تړاو د نتنياهو پر تګلارو نيوکه. که څه هم دې ته د یهودي ادارې د کورنۍ موضوع په سترګه کتل کېږي، خو امريکا پر دې تګلاره ښکاره نيوکه وکړه او خپل طرفداره ګوندونه يې وهڅول چې په قضایه قوه کې د نتنیاهو د نفوذ پيدا کېدو مخه ونیسي او مخالفت یې وکړي.

۴- د نتیاهو د حکومت مخالفو یهودیانو ده ته ډېر وخت ور نه کړ او پر وړاندې یې پراخ لاريونونه پیل کړل چې له دې وړاندې یې ساری نه لیدل کېږي. د واک پر سر شخړې دومره زیاتې شوې چې خونړیو جګړو ته ورته دي. له يهودي ادارې څخه يو نوی تصوير رامنځته شو چې پخوا کله هم نه و لیدل شوی: د حکومت او د حکومت د دغې پرېکړې پر وړاندې د خلکو لاریونونه چې د قضایه قوې واک په لاس کې اخلي؛ د لاریونوالو له لوري د چاروکاو د کورونو محاصره کول، لارې او کوڅې بندول او د ټياټرونو سوځول، د یهودي دولت د پولیسو لخوا اوښکې بهوونکی ګاز کارول او د لاریونوالو لور ته د صوتي بمونو غورځول. وضعیت ورځ په ورځ خرابېږي، تر دې چې ځينو پولیسو د زور له لارې د لاریونوالو د پاشلو په اړه د دولت امر ونه مانه؛ د حکومت او مخالفو ګوندونو تر منځ اخلاف زور اخیستی او یهودیان په دوو مخالفو جبهو ویشل شوي. لویو پانګوالو له يهودي ادارې څخه په تېښته پيل وکړ، ۵۰ ستر شرکتونو ولاړل، احتياطي ځواکونو د حکومتي دستورونو په پلي کولو کې خپله ناتواني اعلان کړه او د حکومت او اپوزيسيون د ملاتړو ترمنځ فضا په هره سطحه ترينګلې شوې. د دغو تحولاتو په اړه د بایډن ادارې له دریځونو ښکاري چې د نتنیاهو د مخالفانو ملاتړ کوي.

درېيم: وضعيت د ګډوډۍ لور ته روان و، په دې وخت کې نتنياهو هڅه وکړه چې يهوديان پر ځان را ټول کړي او د دې لپاره یې د فلسطین د قضیې پر اور تېل واچول؛ داسې چې لومړی یې پر الاقصی مسجد د ډېرو يهودو هجوم ته لار برابره کړه او د جنین او نابلس سیمو کې يې نوې عاموژنې وکړې. نتنياهو له دې لارې غوښتل د فلسطينيانو پرضد يهودو ته خپله ژمنتيا وښيي. ده هیله لرله چې کورنی نا ارام وضعیت به ارام کړي او په خپله ګټه به په قضایه قوه کې بدلون ته لار برابره کړي، تر څو د ځان اړوند د فساد قضیې د یهودو له محکمو لرې کړي؛ د فساد دا تورونه له ډېر وخت راهيسې د تېرې تورې پشان د ده پر ستوڼي پراته دي. خو نتنیاهو یې دغو موخو ته ونه رسېد او له فلسطینیانو سره شخړې د ده په زیان شوې؛ د جنين د عام‌وژنې ځواب په بيت المقدس کې د اتو يهودو په وژلو ورکړل شو او د نابلس د عام‌وژنې ځواب په حواره او اریحا کې په دوو عملیاتو ورکړل شو؛ په دې توګه نتنياهو له نور سخت حالت سره مخ شو. د يهودي ادارې دننه اپوزيسيون سختې نیوکې پرې وکړې؛ په امنيتي برخه کې په ناکامۍ تورن شو او دا چې سیاستونه یې د دې سبب شوي چې فلسطینیان پر یهودو ډېر بریدونه وکړي. دلته نو نتنياهو بايد يوه بله حللاره پيدا کړې وای.

څلورم: د دې لپاره چې يهوديان يې تر شا ودرېږي او په واک کې پاتې شي، نتنیاهو په بيړه خپل پلان پر ايران باندې بريد سره تعديل کړ. دا واقعیت بېلابېل دلایل لري چې تر ټولو مهم یې دا دي:

۱- په داسې حال کې چې فلسطینیان د یوه یوه برید ځواب وايي؛ شاوخوا او نیږدې حکومتونه یې لا هم د خپلو بادارانو تابع دي او هېڅ اغېزناک غبرګون نه ښيي. مثلاً سوریه او عراق د یهودو د یوه وحشیانه برید ځواب هم نه وايي. ان ايران چې يهودي اداره يې په اصفهان کې پر نظامي کارخونو د بې پيلوټه الوتکې په بريد تورنه کړه؛ د دغه برید ځواب یې دوې اونۍ وروسته په عربو بحیره کې پر یوه کښتۍ په برید ورکړ چې د یوه یهودي وه او هېڅ تلفات یې نه لرل. له دې پېښې وړاندې هم ايران يهودي اداره خپلو هستوي تجهيزاتو ته په زيان اړولو تورنه کړې وه چې د ايران مخکيني ولسمشر ياد زيان ۱۰ مليارد ډالر ښودلی؛ هغه وخت هم ايران هيڅ غبرګون ونه ښود. دا په دې معنی ده چې نتنياهو له ځان سره دا حساب کړی چې د یهودو د برید پر وړاندې د ایران غبرګون ډېر ناڅېزه دی او د ده موخې پوره کولی شي؛ د نتنیاهو دغه باور دی لا ډېرو بریدونو او تېریو ته هڅوي.

۲- د ايران اټومي پروګرام په تړاو بايد ووايو چې، ايران له لویو او دوامدارو نړيوالو نيوکو سره مخ دی او له لویو قدرتونو سره یې هوکړې ته د ستنېدو په تړاو خبرې اترې ناکامې شوې. دغه راز يهودي اداره په وار وار اعلانوي چې ایران ته د دې اجازې ورکول شوني نه دي چې اټومي وسلو ته لاسرسی پیدا کړي. دا هغه موارد دي چې د ایران پر اټومي دستګاوو باندې د اسرایلو بريدونه توجيه کوي. په دې برخه کې باید ووایو چې ايران د غرب له لوري له سرو کرښو په تېرېدو او د يورانيمو په غني کولو تورن دی: [د ساينس او نړيوال امنيت بنسټ وايي چې ايران په ۱۲ ورځو کې د اټومي بم لازم مواد برابرولی شي او دا توان لري چې تر یوې میاشتې څلور نور اټومي بمونه جوړ کړي. د دغه بنسټ د يوه راپور له مخې؛ د ايران حاکم رژیم دا وړتیا لري چې په درېیو میاشتو کې د اوو ۷ اټومي بمونو لپاره یورانیم غني کړي. یاد بنسټ دغه اظهارات په هغه راپور کې خپاره کړل چې د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې لخوا ترلاسه شوي معلومات یې پکې تحلیل او څېړلي وو. (العربيه نېټ، ۵/۳/۲۰۲۳)].

پنځم: که ښه ځیر شو، پوهېږو چې نتنياهو پر دغو موضوعاتو تمرکز کوي او د ايران پر ضد د ځواکمنو بريدونو په پلانولو سره غواړي يهودیان په ځان او خپل حکومت راټول کړي او داخلي ګډوډيو ته د پای ټکی کېږدي او واکمني يې کمزورې نه شي.که نتنیاهو دغو ګډوډیو ته تسلیم شي او د مهارولو لپاره یې یو لوی اقدام ونه کړي؛ ستونزې يې زیاتېږي او حاکمیت ته یې ګواښ کېږي. داسې ښکاري چې د نتنياهو د حکومت د ارادې او پلانونو خبرونه تر واشينګټن پورې ورسېدل، امریکا هم د دغه اقدام د مخنیوي لپاره لاس په کار شوه. ځکه چې اوس د امريکا پام د خپلو ګټو پر بنسټ په اوکراېن کې د روسيې جګړې او د چین موضوع ته دی او نه غواړي چې په سيمه کې د ايران او يهودي ادارې ترمنځ په جګړه کې ښکېله شي. امريکا پوه شوې چې نتنياهو د خپل داخلي کړکېچ حلولو په موخه له ايران سره د جګړې په تړاو جدي فکر کوي او دغې موضوع بايډن اندېښمن کړی؛ ځکه چې امریکا په خپلو ډېرو اظهاراتو کې د خپلو چارواکو لخوا په وار وار ویلي چې د يهودي دولت امنیت ټینګولو ته ژمن دي؛ خو لکه څنګه چې وویل شول، امریکا اوس په نورو جګړو کې بوخته ده.

شپږم: یهودي ادارې ته د امريکايي لوړپوړو پوځي چارواکو وروستي سفرونه د دې لپاره وو چې نتنياهو د ايران پر وړاندې له جګړې راوګرځوي، ترڅو بایډن هلته ښکېلېدو ته اړ نه شي؛ ځکه امریکا اوس نه غواړي چې له چین او د اوکراین پر وړاندې د روسیې له جګړې پرته پر بل څه ځان بوخت کړي. لکه څنګه چې وویل شول؛ دغه سفرونه د امریکا د دغوو دوو ګټو ساتلو لپاره شوي:

الف: امريکا د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې مشر وهڅاوه چې د ایران د اټومي پروګرام په تړاو نرم بيانونه ورکړي او د ايران پر وړاندې نرم درېځ غوره کړي. د دغې ادارې مشر له ايراني لوړپوړو چارواکو سره په داسې حال کې ناسته وکړه چې په ورته وخت کې امريکايي چارواکي له سيمې څخه په ليدنه بوخت وو. نوموړي په دې برخه کې د يوه لوی پرمختګ خبر ورکړ او ويې ويل: «ايران هوکړه کړې چې په بېلا بېلو سايټونو کې څارونکو کيمرو ته بيا ځلې اجازه ورکړي او په پلټنو کې زياتوالی راولي» (ار ټي، ۴/۳/۲۰۲۳). بیا د دغې ادارې د مشر د پام وړ بيان وشو چې د الجزيرې نېټ ۵/۳/۲۰۲۳ په حواله په لاندې ډول دی: (رافایل ګروسي شنبه د تهران سفر په ترڅ کې وويل: « پر اټومي تاسیساتو هر راز پوځي برید ناقانونه دی». نتنياهو د ده په ځواب کې وویل: «رافايل ګروسي... نامناسب اظهارات وکړل».

ب: د نتنياهو پر وړاندې د وروستيو اعتراضونو شدت ته په کتو، امريکا اوسمهال نه غواړي چې يهودي اداره د ايران پر وړاندې جګړه پیل کړي؛ بلکې غواړي چې نتنياهو په داخلي کړکېچ کې ښکېل پاتې شي او لاریونونه دومره شدت پيدا کړي چې په پايله کې یې د نتنياهو حکومت ړنګ شي، ترڅو د امريکا د ډيموکرات ګوند پلویان د يهودي ادارې واک بيا ځلې خپل کړي...  امريکا د يهودي ادارې په سياسي او پوځي حلقو کې پراخ نفوذ لري.

اووم: داسې ښکاري چې امريکا به په ډېر احتمال وتوانېږي چې نتنياهو له ايران سره له تهاجمي جګړې رامنعه کړي؛ په ځانګړي ډول دا چې یهودي اداره دومره ډارنه ده چې د امریکا له ملاتړ پرته دا جګړه نه شي پیل کولی.

ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ

ژباړه: «په دوى باندې ذلت مسلط شوى دى، هر ځای چې دوى وموندل شي، مګر (دا چې دوى منګولې ولګوي) د الله په رسۍ او د خلکو په رسۍ.» [ال عمران: ۱۱۲]

دا د قضيې یو اړخ و؛ له بل اړخه، که نتنياهو پر ايران د بريد تمه له لاسه ورکړي، نوموړی به قطعاً په امريکا کې د خپلو جمهوري غوښتونکو بادارانو په همغږۍ د بل برید اقدام وکړي ترڅو د ځان پر وړاندې د مخالفانو خوځښتونه راکم کړي. هغه ښايي  په فلسطین کې د شخړو له زیاتولو، پر غزې تړانګې یا پر لبنان له برید پرته بل بدیل پیدا نه شي کړای. نتنیاهو د واک ليونی دی او په هيڅ وجه واک پرېښوولو ته حاضر نه دی. هغه پرځان د ښي لاسو ګوندونو ايتلاف او يهودي مذهبي کسان راټول کړي، هغوی په هرځای کې تر نوموړي زيات د مسلمانانو وينې تويولو ته تږي دي.

دا واقعیت ورو ورو راڅرګندېږي؛ سما نيوز پنجشنبه د ۲۰۲۳م کال د مارچ پر ۹مه خبر خپور کړ: (اشغالګرو ځواکونو نن سهار د جبع ښارګوټي په جنين سیمه کې درې فلسطينيان شهیدان کړل. اسرایلي ځانګړي ځواکونه د جبع ښارګوټي د جنين سیمې سويل ته دننه شوه او پر يوه موټر یې ډزې وکړې چې څلور ځوانانو پکې سپاره وو؛ له دې ډلې درې ځوانان شهیدان شول. د مقاومت ډلې له دغو ځواکونو سره ښکېلې شوې او بیا نور مرستندویه ځواکونه ښارګوټي ته راورسېدل؛ بلاخره اسرایلي ځواکونه له ښارګوټي ووتل). فرانس ۲۴ هم د ۲۰۲۳م کال د مارچ پر ۱۰مه خبر ورکړ چې: (القدس ای ايف پي- اسرایلي پوځ او د فلسطين د عامي روغتيا وزارت اعلان وکړ چې په اشغال شوې لوېديځه غاړه کې جمعه يو فلسطينی د يوه اسرایلي له لوري شهید کړای شو. د تاوترخوالي د څپو په ترڅ کې نن د ورځې په لومړيو کې څلور فلسطينيان شهیدان شول؛ یو یې هغه کس و چې په تل ابيب کې یې پر اسرایلیانو برید وکړ او درې تنه یې ټپیان کړل. پنجشنبه يوه فلسطيني د تل ابيب پر ډيزينګوف سړک ډزې وکړې چې په پايله کې درې تنه ټپيان شول، چې په هغوی کې د اسرایلي روغتيايي سرچينو په قول د يوه ټپي حالت نازک ښودل شوی دی؛ بریدګر د پولیسو لخوا ووژل شو. له بل پلوه، اسرایلي پوليسو وويل چې هغوی دوه تنه نيولي چې يو پکې د تل ابيب په سويل کې د رامالا ښار او بل د نجوف په سويل کې د کيسفا ښار اوسېدونکي دي، پر دوی د ډيزينګوف بریدګر د لېږدولو تور پورې شوی دی).

یهودي دولت مسلمانان نیسي او وژنې یې او د دې کار لپاره په خپل شاوخوا کې د مسلمانانو له حکامو د کوم ګواښ وېره نه لري!

اتم: يهودي اداره په سيمه کې د سرطان دانې ته ورته ده چې د سيمې يو حاکم یې هم د له منځه وړلو يا ان مخنيوي لپاره څه نه کوي؛ بلکې له دغې ادارې سره د اړیکو په عادي کولو کې له یو بل سره سیالي کوي! دوامدار دا فکر کوي چې د يهودي ادارې شتون ته خطر او ګواښ پېښ نه شي. یوازې یهودي رژیم نه دی چې د ځان پر وړاندې ګواښونه له منځه وړي، بلکې دغه خاین حکام په خپله چوپتیا له دوی سره لویه همکاري کوي! يهودي اداره پر اسلامي خاوره، د فلسطين پر مقدسه ځمکه پرته ده؛ نو له دوی سره اړیکې باید د جګړې اړیکې وي؛ له دوی سره اړيکې عادي کول يو ستر جرم دی:

إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَى إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ

ژباړه: «بېشكه الله سبحانه وتعالی تاسو له هغو كسانو سره له دوستۍ کولو څخه منع كوي چې له تاسو سره يې په دین كې جنګ كړى دى او تاسو يې له خپلو كورونو څخه ایستلي ياست او ستاسو په ایستلو كې يې یو له بل سره مرسته كړې ده، او هر هغه څوك چې له دوى سره دوستي وكړي، نو همدغه كسان ظالمان دي» ( الممتحنة: ۹)

دا د شريعت حکم دی چې بايد پلی شي. د اسلامي نړۍ حاکمان د دغه حکم پلي کول نه غواړي یا یې باداران اجازه نه ورکوي؛ خو باید په یاد ولرو چې دا يو ژوندی امت دی او د ظلم او نابرابرۍ پر وړاندې د ډېر وخت لپاره چوپ نه پاتې کېږي؛ که چوپ هم وي، دغه چوپتيا د زمري چوپتیا ده چې تر برید وړاندې وي. دغه امت به بيا ځلې اسلامي ژوند ته ستنېږي او دويم راشده خلافت به تاسيسوي، انشاالله. خلیفه به امت را غونډ کړي او د اسلامي پوځ په رهبري کولو به یهودیان تر پښو لاندې کړي او لکه څنګه چې لومړی ځل ورننوتلي وو، همغسي به بیا مسجد الاقصی ته ننوځي او د یهودو غرور به له خاورو سره خاورې کړي!

وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَنْ يَكُونَ قَرِيباً

ژباړه: «اودو وايي: دا به كله وي؟ ته ووایه: امېد دى چې ډېر به نیږدې وي» ( الإسراء: ۵۱)

۱۴۴۴هـ.ق، د شعبان ۱۸مه

۲۰۲۳م کال د مارچ ۱۰مه

مطبوعاتي اعلامیه

(ژباړه)

د حزب التحریرـ مرکزي مطبوعاتي دفتر خوښ دی چې په فرانسوي ژبه د وېبپاڼې د پرانیستې خبر ورکوي؛ دغه وېبپاڼه به د یوه پورټال په توګه د فرانسوي‌ژبو کسانو لپاره د نبوت پر منهج راشده خلافت د بیا تاسیس لپاره د هڅو منځپانګې تر پوښښ لاندې راولي.  

دا نېک ګام د حزب التحریر او د دغه حزب د غړو د نه ستړي کېدونکو هڅو یوه پایله ده، چې له خلکو سره د اړیکو د ډېرولو لپاره پورته کېږي، ترڅو هر ممکن ځای ته د اسلامي امت تر پیروانو پورې ورسیږي.

د نبوت پر منهج د دویم راشده خلافت د تاسیس پروژه په کلک هوډ او پوره ځيرکتیا سره مخ پر وړاندې روانه ده.

د خلافت سقوط او هغه وياړ چې له دې سره له اسلامي امت څخه واخیستل شو؛ د ټولو لپاره دردوونکی دی. له دې سره پر اسلام او د اسلام د حکومتولۍ پر نظام د سم پوهېدلو ارزښت د اسلامي امت د ځوانانو ترمنځ پر یوه پام وړ او جدي موضوع بدلېدونکی دی.

دلته باید د رسنیو او مطبوعاتو رول درک شي، چې د اسلام پیغام د یوې حیاتي موضوع په توګه وړاندې کوي؛ د اسلامي نظام ځانګړتیاوې او د خلافت د تاسیس معنی رانغاړي او دا چې د دغه نظام لپاره د نبوت له منهج څخه څنګه ګټه اخیستل کېږي.  

له همدې امله موږ د مطبوعاتو له ټولو مخلصو متخصصینو څخه غواړو چې د نبوت پر منهج د راشده خلافت د بیا تاسیس په لټه کې شي؛ په ځانګړې توګه د فرانسوي ژبو مطبوعاتو له متخصصینو غواړو چې د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر د فرانسوي ژبې وېبپاڼه کې پر خپرو شوو منځپانګو او موادو بیاکتنه وکړي. له الله سبحانه وتعالی څخه غواړو چې دوی ته د دوی په غوره چارو کې انګېزه ورکړي او له دې څخه هغه څه ترلاسه کړي چې د خلافت د بیا تاسیس لپاره کار بشپړوي.

موږ د الله سبحانه وتعالی په فضل د حزب التحریر  مرکزي مطبوعاتي دفتر د فرانسوي ژبې وېبپاڼه پیل کړه او له الله سبحانه وتعالی څخه غواړو چې موږ ته د هغه څه لارښوونه وکړي چې هغه سبحانه وتعالی پرې راضي کېږي. الله سبحانه  وتعالی فرمايي:

(وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيداً عَلَى هَؤُلاء وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَاناً لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ)

ژباړه: «[اې محمد صلی الله علیه وسلم، دوی له هغې ورځې څخه خبر کړه] چې کله موږ په هر امت کې په خپله د هغه له منځه یو شاهد راپاڅوو چې پر هغوی شاهدي ووايي؛ پر دغو خلکو د شاهدۍ ویلو لپاره موږ تا راولو. (دا د هماغه شاهدۍ تیاری دی) چې موږ دغه کتاب پر تا نازل کړی دی، چې په ډاګه ښکاره شي د هر شي څرګندوونکی دی. د هغو خلکو لپاره هدایت، رحمت او زیری دی چې د امر منلو ته يې غاړه یې اېښې ده.» [نحل: ۸۹]

د وېبپاڼې لېنک: https://www.hi.zat.one/fr/

انجنیر صلاح الدین عضاضه

 د حزب التحریرـ مرکزي مطبوعاتي دفتر مشر

بسم الله الرحمن الرحيم

د پوښتنې ځواب

(ژباړه)

پوښتنه:

د ۲۰۲۳م کال د فبرورۍ په ۲۷مه، العربيه ويبپاڼې راپور ورکړ چې (کريملين ماڼۍ: موږ د چين سولې پلان هرکلی کوو، خو پخلاينه لرې خبرې ده). په همدغه نېټه، اليوم خبري ويبپاڼې راپور ورکړ چې (کريملين وايي په اوکراین کې د چين د سولې پلان ته ليوالتيا ښيي خو د دغه وړانديز جزيات بايد په غور تحليل او محاسبه شي). د ۲۰۲۳م کال د فبروري میاشتې په ۲۱مه، پوتين اعلان وکړ چې [«روسيې په New Start Treaty  (د نوي پیل تړون/د وسلو د کنټرول تړون) کې چې له متحده ایالاتو سره لاسلیک شوی، خپل ګډون ځنډولی » (انادولو، ۲۱/۲/۲۰۲۳)]. ياد بيانونه کېيف ته د بايډن له سفر وروسته کېږي. نوموړي د روان کال د فبروري په ۲۰مه اوکراين ته سفر وکړ او د دغه هيواد له ولسمشر، زيلنسکي سره په لیدنه کې یې وویل: [اوکراین به د ۵۰۰ مېليونه ډالرو په ارزښت د پوځي مرستو یوه نوې ټولګه ترلاسه کړي چې سه شنبې به اعلان شي. (سکای نيوز عربي، ۲۰/۲/۲۰۲۳)]. دا خبرې بیا د چین د بهرنیو چارو وزیر، وانګ یي د مونخ امنیتي کنفرانس کې مخته یوړې او ویې ویل چې چین په اوکراین کې د سولې لپاره يو پلان لري، هغه وويل، [دغه جګړه بايد نور دوام ونه کړي» (سي ان ان، ۱۸/۲/۲۰۲۳)].

پوښتنه دا ده چې؛ ايا چين په اوکراين کې جګړه درولی شي؟ چین ولې تر جګړې یو کال وروسته داسې یو پلان جوړوي؟ ولې روسيې د دغه پلان هرکلی وکړ او وروسته يې وويل چې پخلاينه لرې ده او ايا د دغه پلان د برياليتوب چانس شته؟

ځواب:

د پورتنیو پوښتنو تر ځوابولو وړاندې لاندې ټکي څېړو:

لومړی: د روسيې-اوکراين پر جګړې نفوذ لرونکي هېوادونه

۱- امريکا: د ولسمشر بايډن تر مشرۍ لاندې امريکا په دې وتوانېدله چې په غربي نړۍ کې د امريکايي مشرتابه په تړاو د اروپايانو شکونه له منځه يوسي. د بايډن ادارې د اوکراين لپاره د پوځي او نا پوځي مرستو چمتو کولو کې غربي هڅې سره همغږي کړې چې د روسيې د بريد پر وړاندې مقاومت وښيي. دغه راز یې غرب سره متحد کړ چې پر روسيې اقتصادي بنديزونه ولګوي او ویې کولی شول چې له اروپا څخه د روسیې د انرژۍ شریانونه پرې کړي. ان له اروپا بهر هيوادونه لکه؛ جاپان، سويلي کوريا او اسټراليا یې پر روسیې د تحریمونو وضع کوونکو هېوادونو په ډله کې راوستل. ناټو –چې د ټرمپ د ادارې پر مهال بې باوره وه- یې بیا راپورته کړه. د بايډن ادارې اوکراين ته د وسلو لېږد زيات کړ او اعلان يې وکړ چې موخه يې په اوکراين کې د روسيې ماتول دي.

۲- په اروپا کې لوی قدرتونه: په داسې حال کې چې د روسيې پر وړاندې د بريتانيې او امريکا د درېځونو ترمنځ توپير کول ناشونی برېښېدل، المان او فرانسې هم ورته درېځونه خپل کړل. له اروپا څخه د روسيې د انرژۍ د هرې نل‌ليکې له بندېدو سره المان د روسيې ضد درېځ لا پياوړی کاوه، ان د المان د بهرنیو چارو وزیرې، انالنا بربوک د روسیې پر وړاندې اوکراين ته د ټانګونو ورکولو لپاره د اروپايي هيوادونو د هڅو یو کولو په ترڅ کې وويل: (موږ يو د بل پر وړاندې نه، بلکې د روسيې پر وړاندې جګړه کوو... (الشروق، ۲۴/۱/۲۰۲۳)). د روسيې مخکيني ولسمشر، ميدويدوف دا خبرې «يو ګټور حماقت» وباله (انادولو، ۲۹/۱/۲۰۲۳)، یعنې اروپا د اوکراين په جګړه کې يو متحد لوری دی. د فرانسې په اړه باید ووایو چې دا هېواد د روسيې له ولسمشر سره د اړیکو لرلو په تړاو د خپلو متحدينو له لوري له نیوکو سره مخ و، خو بیا د هغه کاروان ملګری شو چې اروپايي هيوادونه له وړاندې پکې سپاره وو او کنټرول یې له امریکا سره دی. د ۲۰۲۳م کال د فبروري په ۱۹مه، سکای نيوز عربي خبر ورکړ چې د فرانسې ولسمشر، مکرون له مونيخ امنيتي کنفرانس څخه تر راستنېدو وروسته وويل: (زه غواړم روسيه په اوکراين کې ماتې وخوري او غواړم اوکراين له خپل درېځ څخه دفاع وکولی شي.)

۳- روسيه: وروسته تر هغې چې په نړيواله کچه د روسيې پوځي کمزوري افشا او د اوکراين په جګړه کې یې جدي کمزوري ډاګيزه شوې؛ د روسي پوځ مقام ټيټ شو او د کېيف شاوخوا، خارکېف او خېرسون کې روسي پوځ له سختو ماتو سره مخ شو. دا چې د روسي پوځ د روسيې د عظمت اصلي پایه وه، اوس روسيې ته په نړیواله کچه د لویوالي د اصلي پایې په توګه له اټومي ځواک پرته بل څه نه دي ور پاتې. د روسيې اقتصاد لا له وړاندې کمزوری و. له سياسي اړخه امريکا او اروپا تر ډېره بريده روسيه له نړيوالې انزوا سره مخ کړې او د جګړې په تړاو روسيه په کوردننه هم د اجماع له نشت سره مخ وه. کله چې روسیې جبري جلب او جذب ته مخه کړه، ګڼ روسان بهر ته وتښتېدل!

دويم: پر چين د دغو ټولو نړيوالو بدلونونو اغېز:

۱- چين پوهېږي چې دوی د امریکا د لومړیتوبونو په سر کې دي؛ له روسیې هم وړاندې. امريکا د ټايوان په تړاو چين ننګوي او لار ترې ورکوي. بل لور ته امریکا د دغه هېواد د ګواښلو لپاره له سويلي کوريا سره بې ساري پوځي مانوورونه کوي. چین که د بندیزونو په سبب د روسیې اوسني زیانونه جبرانوي یا د روسیې پوځي ملاتړ کوي؛ امریکا یې ننګوي. امريکا په پټه د چين اقتصاد مهار کړی، د چين هواوې شرکت او د ټېکنالوژۍ نورو چینايي شرکتونو پر وړاندې اقتصادي جګړه مخته وړي. امريکا ان په ډاګه پر چين بريښنايي چيپونه بند کړل، ویې ویل چې دا د پوځي موخو لپاره کارېږي او چين د امريکا ملي امنيت ګواښي. چين پوهېږي چې امريکا د جاپان په وسله‌وال کولو سره د چين لپاره سرخوږی جوړوي او له لويې ستونزې سره يې مخ کوي. امريکا همدا رنګه نور پوځي ايتلافونه لکه؛ د AUKUS درې اړخيز تړون (استراليا+بريتانيه+امريکا) او څلور اړخیزه امنیتي ډیالوګ یا Quad (د امريکا+استراليا+جاپان+هند تر منځ) جوړ کړي. پورته ټولې کړنې د چين او پوځ لپاره يې سترې ننګونې دي.

۲- اروپايي هيوادونه چې د امریکا پشان د چین اقتصادي شريکان دي، د ګډې همغږۍ لپاره د واشنګټن غوښتنو ته تسليم شوي. دا ګډه همغږي هغه وخت منځ ته راغله چې روسيې پر اوکراين بريد وکړ او اروپا د روسي ګواښونو پر وړاندې د ځان د خونديتوب لپاره امریکا ته بیړنۍ اړتيا پيدا کړه. چين پوهېږي چې په اوکراين کې د روسيې جګړې؛ اروپا د امريکا لمنې ته وغورځوله او اروپايان يې د چين پر وړاندې د امريکا درېځونو ملاتړ ته کش کړل؛ دغه راز پانګوالو او په ختیځه اسیا کې د غرب پیروانو هېوادونو ته د «همفکره هيوادونو» اصطلاح رامنځته شوه. له بل پلوه، په ختيځه اسيا کې د ناټو سازمان رول په تړاو بحثونه روان دي او دا چين ته يو جدي ګواښ دی چې امريکا د بيجينګ پر وړاندې د ګڼو هيوادونو د یو ځای کولو وړتیا پیدا کوي.

۳- روسيه: د روسيې کمزوري د دې سبب شوه چې چین نور د یوه لوی شریک په سترګه ورته ونه ګوري، په ځانګړې توګه دا چې نړیوال ډګر په ترتیب پرې راتنګېږي. روسيې د اروپا لپاره زياته انرژي چمتو کوله خو اروپا د روسيې نفت او ګاز له يو څو نل‌ليکو پرته نور ټول بند کړل. په داسې حال کې چې اروپا او امريکا د روسيې پر وړاندې خپلې دروازې تړي، نور هيوادونه هم څاري، له هغوی غوښتنه کوي چې بنديزونو ته په کتو له روسيې تېل ونه پيري. له همدې امله، روسيه چين ته د يوازينۍ پرانيستې دروازې په سترګه ګوري چې هلته خپله انرژي او خام مواد پلورلی شي او غرب «روسيه د چين سوداګريزه شريکه» ګڼي، دغه حالت چين د امريکا او اروپا پر وړاندې ورخطا کړی؛ ځکه امريکا او اروپا د چين د توليدي توکو بازار دی. 

۴- پخپله چين: چين سربېره پردې چې د اوکراين جګړې په تړاو يې دریځ مبهم دی، باید وګوري چې د جګړې له کومو پایلو خوښ نه دی. چين د اوکراين جګړې تر رامنځته کېدو وړاند له روسيې سره د «نامحدودې ملګرتیا» سند لاسليک کړ. کله چې روسيې پر اوکراين بريد وکړ، امريکا او اروپايي هيوادونو له چين څخه وغوښتل چې د روسيې د تېري پر ضد يو درېځ ونيسي، د چين درېځونه مبهم وو. له يوه پلوه، چین په اوکراين کې د روسيې د جګړې مخالفت اعلان نه کړ، له بل پلوه يې د خپل متحد، روسيې ملاتړ هم اعلان نه کړ. د چين درېځ دا و چې امريکا د دې جګړې د رامنځ ته کېدو مسوله ده، ځکه روسيې ته يې امنيتي ضمانتونه نه ورکول. داسې ښکارېده چې چين په دې تمه و چې روسيه به په اوکراين کې نوی واقعيت رامنځته کړي او په اوکراين کې به امنيت خوندي کړي او دا کار به غربي هيوادونه اړ کړي چې روسیه په یوه غوره نړیوال حالت کې په رسمیت وپېژني او له دې سره به چين په ځانګړي ډول په تايوان کې له غوره حالت څخه برخمن شي. خو د روسيې پوځي کمزوريو او په اوکراين کې د جګړې په ډګر کې له ماتو وروسته، د چين درېځونه د نوسان په حالت کې شول، ګواکي چې چين له روسيې سره ايتلاف څخه د پر شا کېدو په حال کې دی.

۵- د چين پر وړاندې د ټولو غربي هيوادونو له درېځونو څخه د دښمنۍ بوی حس کېده، خو چين د امريکا او اروپايي هيوادونو پر وړاندې ورته دریځونه ونه نيول. چين له روسيې څخه ملاتړ ونه کړ، ځکه د چين ابر ځواک کېدل او د نوي چين درېځ په بشپړ ډول پر بهرنۍ سوداګرۍ ولاړ دی. د امريکا او اروپا بازارونه د چين د لویوالي اصلي شريان دی. دا له روسيې سره توپير لري، روسیه نه اقتصاد او نه نړيوال تجارت لري او پوځ يې د پخواني شوروي اتحاد ميراث دی چې د نړيوال موقف استازيتوب يې کوي. که څه هم له بلې زاویې، چين له روسيې سره په اسيا او له اسيا څخه بهر په لويو بحيرو کې نظامي مانوورونه ترسره کړل. چين ښايي غوښتل چې منځلاری وي، ترڅو روسيه له لاسه ورنه کړي، ځکه چې که یې له امریکا سره ستونزه راشي، هغې ته اړتيا لري؛ دغه راز یې نه غوښتل غربي هيوادونه له لاسه ورکړي، ځکه هغه د چين اقتصادي بازارونه دي او سوداګري یې اقتصاد ته خورا مهمه ده.

درېيم: له همدې امله، پورتنیو دریځونو چين اړ کړ چې د دواړو لورو ترمنځ د بحران حلولو په تړاو د منځګړي رول ولوبوي، که څه هم له دواړو لورو سره د چين اړيکې متوازنې نه دي. د دغو ټولو معنی دا ده چې چین  په اوکراين کې د جګړې له پیل راهیسې په خپل اسمان کې ډېرې تورې راټولې شوې ورېځې ویني؛ دا ټولې تورې ورېځې لومړۍ برخه ده، یعنې د اوکراين د جګړې ختمولو لپاره د چین د پلان چینايي برخه. خو دغه برخه د دوېيمې برخې (روسيې برخې) له يوځای کېدو پرته جدي بدلون نشي راوستی. د دغې برخې تر ارزونې وروسته دغو پایلو ته رسېږو:

۱- که څه هم روسيې پوځ بسيج کړ او کابو نيم مېليون نوي سرتېري يې استخدام کړل او يرغليز حالت يې غوره کړ لکه د دونباس سيمې بخموت ښار اوسنی حالت؛ خو هغه پوهېږي چې د جګړې ګټل ناشوني دي، ځکه چې پر وړاندې یې یوازې د اوکراين پوځ نه دی، بلکې «د ناټو سازمان له جنګي وړتياوو» سره مخ ده. ناټو په زغرده د اوکراين لپاره وژونکي وسلې چمتو کوي او ښکاره موخه يې په اوکراين کې د روسيې ماتول دي. داسې ښکاري چې روسيه پوه شوې چې په نړيواله کچه په اوکراين کې له امريکا او متحدينو سره مخ ده او هغوی يې د ماتولو په لټه کې دي. فنلنډ او سويډن چې له جغرافيوي اړخه له روسيې سره نژدې دي ښايي د ناټو سازمان نوي غړي شي، المان چې د تارېخ په اوږدو کې د روسيې قسم خوړلی دښمن و، په چټکۍ سره د پوځي کېدو لور ته درومي او په ختيځ کې د جاپان پوځ ښايي په بيړه  د روسيې پر وړاندې د يوه لوی ګواښ په توګه راڅرګند شي، په ځانګړې توګه وروسته له دې چې جاپان له روسيې څخه د کوريل ټاپوګانو ـ چې د دوېيمې نړيوالې جګړې په درشل کې روسيې اشغال کړې وو ـ غوښتنه کوي. د اوکراين او نړيوالو پرمختګونه روسیه له سترو امنيتي ننګونو سره مخ کوي او د روسيې کمزورۍ په ځانګړي ډول د بې ساري اقتصادي بنديزونو له امله نورې هم په ډاګه کېږي.

۲- روسانو د اوکراين په جګړه کې خپلې کمزورۍ په خپلو سترګو وليدلې او په دې هڅه کې دي چې د پوځ او اقتصاد د له منځه تلو د مخنيوي لاره ومومي او په خپل شاوخوا کې د نړيوال وضعيت خرابېدو مخه ونيسي. دا دويمه برخه د روسانو ده چې د چين د سولې پلان یا لومړۍ برخې په څېر اهميت لري او د دې برخې له مخې روسيه غواړي چې په اوکراين کې جګړې ته د پای ټکی کېږدي، خو غواړي چې حيثيت يې وساتل شي.

له همدې امله، د دغو دوو برخو يوځای والی (پر چين د جګړې منفي نړيوالې اغېزې او په اوکراين کې له بريا څخه د روسيې نهيلتوب) د دې لامل شوي چې چين په اوکراين کې د سولې پلان رامخته کړي. يو کال وړاندې د جګړې په پيل کې حالت داسې نه و، داسې ښکاري چې چين له روسيې څخه تمه درلوده چې د جګړې معضله ژر تر ژره په خپله ګټه حل او فصل کړي. له همدې امله، چين د جګړې په پيل کې د سولې پلان په پام کې نه درلود، خو اوس- چې روسيه د جګړې له ګټلو نهيلې شوې او خبرو اترو  ته يې د خپل حیثیت ساتل کېدو په شرط ليوالتيا پيدا کړې - چين د سولې پلان وړاندې کړ.

په اوکراين کې د چين د سولې پلان واقعيت همدا دی. په دغه پلان کې د هيوادونو حاکميت ته د درناوي يادونه شوې چې غرب او اوکراين پرې تېرباسي. د دغه پلان له مخې، د چين بهرنيو چارو وزير د اوکراين له حاکميت څخه خپل ملاتړ اعلان کړ او ويې ويل، [د چين په وړانديز کې به د ټولو هيوادونو ارضي تماميت او حاکميت ته درناوی کېږي (سي ان ان عربي، ۱۸/۲/۲۰۲۳)]، دا خبرې مذاکراتو ته د غرب د کېنولو او د هغوی د راښکلو لپاره دي.

څلورم: د پوښتنې هغه برخه چې د چين پلان به بريالی شي  که نه؛ یعنې په اوکراين کې به جګړه پای ته ورسېږي که نه، دا په ځينو اغېزناکو لاملو پورې تړلې ده چې په لاندې ډول دي:

۱- دا معضله د امريکا او د هغو پیروانو، اروپايي هيوادونو په درېځونو پورې تړاو لري چې د اوکراين ملاتړ کوي؛ د اوکراين د ولسمشر، زيلنسکي او نورو اوکرايني چارواکو سخت بيانونه له همدغو درېځونو سرچينه اخلي. د اوکراين او غرب د درېځونو خلاصه دا ده چې د سولې مذاکراتو ته د يوه شرط په توګه  روسيه بايد د کريميا په ګډون په اوکراين کې له ټولو اشغال شويو سيمو څخه ووځي؛ دا په دې معنی ده چې له روسيې سره مذاکرات يوازې د خاورې پر سر نه دي، بلکې د خسارې جبران او نړيوالې محکمې ته د مجرمينو کشول هم پکې شامل دي. روسيه دا شرطونه نه مني او موجود جنګي واقعیت ته اشاره کوي؛ یعنې لومړی د جګړې په جبهو کې د جګړې درېدل او بیا خبرې اترې. روسيه له شک پرته غواړي تر اوربند وروسته په داسې توګه مقابل لوري ته ځینې امتیازونه ورکړي چې له يوه پلوه يې خپل حيثيت ساتلی وي او له بل پلوه د جګړې په ډګر کې يو څه لاسته راوړنې، که څه هم سمبوليکې وي، ولري. سربېره پر دې روسيه غواړي چې بنديزونه ترې لري او کنګل شوې بوديجه یې ازاده شي.

۲- داسې ښکاري چې غربي هيوادونه اوس د چين له پلان سره ليوالتيا نه لري او په اوکراين کې د روسيې د بشپړې ماتې په تمه دي. د اروپايي کميسيون مشرې، اورسلا فن در لاين وويل: [موږ له دې څخه د ډاډ ترلاسه کولو لپاره نورو شواهدو ته اړتيا لرو چې چين له روسيې سره کار نه کوي او موږ اوسمهال دا نه وينو. (سي ان ان عربي، ۱۸/۲/۲۰۲۳)] او د امريکا بهرنيو چارو وزير چين د روسيې په ملاتړ تورن کړ: [هغه مرکه چې يکشنبه خپره شوه، بلينکن وويل چې چين روسيې ته د پوځي مرستو چمتو کولو په تړاو کابو د يوه کال راهيسې په «جدي غور» بوخت دی (القدس العربي، ۲۰/۲/۲۰۲۳)]. داسې پوره نښې نښانې شته چې غرب د اوکراين د ملاتړ له لارې د روسيې د ماتولو په لټه کې دی.

۳- ټولو دغو خبرو ته په پام؛ په اوکراين کې د جګړې ختمولو لپاره د چين د سولې پلان کې که څه هم د هيوادونو د ارضي تماميت درناوي ته اشاره شوې او ښيي چې له اوکراين څخه د روسیې وتل شوني دي؛ خو دغه پلان اوسنيو حالاتو په پام کې نيولو سره، د امريکا او په اروپا کې د امریکا پيروانو او اوکرايني چارواکو ته چې پر چارو مستقيم کنترول هم نه لري، د منلو وړ نه دی. امريکا په دوامدار او زياتېدونکي ډول د اوکراين ملاتړ کوي او اوکراين ته د وسلو چمتو کولو په کيفيت کې بدلون راولي او د امریکا د ولسمشر، بايډن له خولې اعلانوي چې د روسیې ولسمشر به هېڅکله په اوکراين کې بریالی نه شي. د امریکا دغه ټینګه اراده د انګلستان له ورته ارادې او د ختیځې اروپا د هېوادونو، لکه پولنډ او بالتیک هېوادنو، چې له روسیې سخته کرکه لري، له ارادې سره ارزول کېږي؛ یعنې د چين د سولې پلان د امريکا له لوري د منلو نه دی او امريکا یې هرکلی نه کوي. داسې ښکاري چې پورته درېځونو روسيه وارخطا او نا ارامه کړې ده، که څه هم ښکاره یې نه دي ویلي، خو له بيانونو يې ښکاري چې دغه پلان ورته د منلو دی؛ یعنې روسيه يو قدم مخته او يو شاته ږدي. سکای نيوز عربي چينل د ۲۰۲۳م کال د فبرورۍ په ۲۷مه پر خپله ويبپاڼه وليکل: [د کريملين ماڼۍ د چينايي پلان په تړاو وايې: (په اوکراين کې د سولې لپاره شرايط نه دي برابر)، خو بيرته يو قدم شاته ځي او وايې: (روسيه د چين د سولې د پلان هرکلی کوي...)]. اليوم تلويزيون د ۲۰۲۳م کال د فبرورۍ په ۲۷مه پر خپله ويبپاڼه وليکل: (د کريملين ماڼۍ په اوکراين کې د چين د سولې پلان ته ليوالتيا ښيي او د دې وړانديز جزيات بايد په غور سره تحليل او محاسبه شي). لکه روسیه چې غواړي ځان ته د بېرته تګ لار جوړه کړي.

پنځم: د پایلې په توګه، راتلونکی پړاو به د نوو پرمختګونو شاهد وي چې یو ښکاره عنوان به یې همدا د اوکراين جګړې د ختمولو لپاره د چین پلان وي. تر جګړې يو کال وروسته د چين هڅې د روسيې لپاره يو هيله ده چې د اوکراين له بحران څخه ووځي- هغه بحران چې د روسيې نړيوال درېځ يې له خطر سره مخ کړی. سربېره پر دې دغه هڅې اصلاً پخپله د چین په ګټه هم دي.  خو امریکا، اروپا او ناټو او دغه راز اوکراين دا پلان نه دی منلی او د شک په سترګه ورته ګوري؛ ځکه خو یې د بریالي کېدو چانس ډېر کم دی. مګر دا چې نړیوال شرایط بدل شي او یا روسیه ادعا وکړي چې پر اوکراين د لوی او اغېزناک برید وړتیا لري. باید ووایو چې په راتلونکي کې د دغه شان برید احتمال زیات دی؛ ځکه امریکا او ناټو روسیې ته په کمین کې دي او دې ته اماده دي چې د روسیې د بریا د مخنیوي لپاره له اوکراين سره هر ډول پوځي مرسته وکړي.

په پای کې باید ووایو چې، لوی کفري استعماري هيوادونه په خپلو کې په نړۍ کې د ښېګڼې لپاره نه، بلکې د شر او فساد لپاره په جګړو کې سره ښکېل دي. روسيه په اوکراين کې هر ژوندی اوکراينی وژني، امريکا او غرب پر اوکرايني سرتېرو سربېره د يرغل پر وړاندې له هر اوکرايني وګړي څخه د جګړې لپاره کار اخلي! دواړه لوري په اوکراين کې جګړه کوي چې هر اوکراينی ووژني... په دې ډول دغه هيوادونه په ځمکه کې فساد خپروي او خپلو ګټو لاسته راوړلو په موخه د بشر وينو ته ارزښت نه ورکوي، هغوی ته یوازې خپلې ګټې ارزښت لري. اوسنی حالت د فارس او روم دولتونو ته ورته حالت دی چې يو له بل سره يې جګړې کولې، کله به یوه وګټله او کله بل. هر دولت د ماشين په څېر د خپلو ګټو لاسته راوړلو په موخه د خلکو وينې څښلې... او دا حالت تر هغه روان و چې الله سبحانه وتعالی ريښتینو او مخلصو کسانو، اسلامي امت ته د فتحې ویاړ ورکړ چې په دې سره  اسلام او مسلمانان سرلوړی او کفر او کافران سپک شول؛ دا حالت به ژر يو ځل بيا راځي انشاالله.

 [وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ] (الروم:۴-۵)

ژباړه: په دغه ورځ به مومنان خوشاله شي؛ د الله په نصرت، الله سبحانه وتعالی هغه چاته نصرت ورکوي چې خوښه يې شي او هغه نه برلاسی او مهربانه دی.