په ډېرې خواشینۍ سره مو ولیدل چې د حماس او د خلیل الحية په مشرۍ د فلسطیني ډلو پلاوي د یوه رسمي سفر په ترڅ کې له ظالم بشار سره لیدنه وکړه، دا لومړی ځل دی چې حماس د سپټمبر په ۱۵مه اعلان وکړ چې له کفري بعثي رژیم سره به خپلې اړیکې بیا رغوي. د ۲۰۱۲م کال د ګډوډیو پرمهال د دغه غورځنګ د سیاسي دفتر مشر اسماعیل هنیه د پرېکون دلیل داسې بیان کړ: «موږ د یوه داسې رژیم ترڅنګ نه شو درېدلی چې خپل خلک وژني او څوک چې له موږ سره په حق درېدلي وي، موږ به پر باطل نه ورسره درېږو."

هنيه دغه څرګندونې د بشار د ظالم رژيم د جنايت د پيل پرمهال کړې وې، چې لا يې په سوريه کې تر دوو ميليونو ډېر مسلمانان نه وو وژلي، انساني سپيو یې په زندانونو کې پر زرګونو مسلمانو ښځو جنسي تيري نه و کړی، زرګونه بمونه یې نه وو غورځولي، د سوريې ښارونه يې نه وو ويجاړ کړي؛ تر شکنجو لاندې د وژل شويو زرګونو کسانو عکسونه نه وو افشا شوي او داسې نور وحشيانه بشري جنايتونه چې یوازې وحشي انسانان یې له الله، د هغه له رسول او مؤمنانو سره په دښمنۍ کې کوي؛ دا جرمونه لا روان دي.

موږ حیران یو؛ څه بدل شوي چې حماس خپل چلند ورسره بدل کړ؟ موږ له حماس څخه د یوه اسلامي حرکت په توګه پوښتنه کوو چې د دې جنایتکار رژیم لپاره کوم شرعي حکم شته چې زموږ عزت یې تر پښو لاندې کړی، زموږ وینه یې توی کړې، کورونه یې را ويجاړ کړي او له خاورې یې شړلي یو؟

په داسې حال کې چې موږ له درد او وير څخه ډک وضعیت کې سوځو، تاسو ته وایو چې دا هغه څه نه دي چې موږ یې ستاسو په اړه فکر کاوه. ايا اسلامي ورورولي همداسې وي!؟ ایا دا پر یوه مسلمان د بل مسلمان حق دی؟! رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايي:

«الْمُسْلِمُ ‌أَخُو الْمُسْلِمِ، لَا يَظْلِمُهُ وَلَا يُسْلِمُهُ»

ژباړه: «مسلمان د مسلمان ورور دی، نه ظلم پرې کوي او نه يې دښمن ته سپاري»

«المُسْلِمُ ‌أَخُو المُسْلِمِ، لَا يَخُونُهُ وَلَا يَكْذِبُهُ وَلَا يَخْذُلُهُ»
ژباړه: «مسلمان د مسلمان ورور دی، نه خیانت ورسره کوي، نه دروغ پسې وايي او نه يې رسوا کوي.»

ایا دا رسوايۍ او لوېدو ته د شام د خلکو پرېښودل نه دي!؟

موږ نه پوهیږو چې تاسو ولې جنایتکار بشار ته لاسونه ورکوئ، هغه څوک چې د شام د خلکو وینې تویولو ته دوام ورکوي، ایا اسلام تاسو پر همدې مکلف کړي یئ!؟

ګرانو وروڼو: د اسلام دښمنان لګیا دي چې د مسلمانانو پر وړاندې د خپلو جنايتکارو سياستونو په پلي کولو سره په سیمه کې دغه ظلم ته ځای ورکړي او تاسو په دغه جنايت کې ورسره شريک ياست او ان ښکاري چې ملاتړ مو یې کړی، نو په دې کار سره به څنګه له خپل رب سره مخامخ کېږئ!؟

اې زموږ وروڼو: د الله سبحانه وتعالی په لاره کې د جهاد لپاره باید څه وشي، ترڅو د الله سبحانه وتعالی، د هغه د رسول صلی الله علیه وسلم او د مسلمانانو ملاتړ وشي او د الله سبحانه و تعالی او د رسول صلی الله علیه وسلم له دښمنانو څخه خلاص شو. ظالم بشار د الله سبحانه و تعالی دښمن دی، نو ولې د الله تعالی په خاطر نه په قهر کېږئ؟!

اې زموږ وروڼو: دا ستاسو مرګ دی چې خپل ځانونه مو د ګوډاګیو واکمنانو په واک کې ورکړي، سیاسي پرېکړې مو په قطر او ایران پورې تړلې، چې په مردارو سیاسي پیسو مو دوکه کوي او په دې سره مو واک او اختیار په لاس کې اخلي. نو تاسو صادقانه د اسلام بیان نه شئ کولای او د هغو کړنو د ترسره کولو حقیقي اراده نه لرئ چې اسلام یې حکم کوي. تاسو ډاډه ياست چې دا سپېڅلې خاوره به له یهودو څخه ترهغه وخت پورې نه ازادېږي، چې څو اسلامي امت او د اسلامي امت د لښکرو په مرسته د خلافت په  تاسیس سره د مسلمانانو له لښکرو سره یو ځای د قدس په لور روان نه شئ، نو څه شی مو مخه نیسي؟ ایا دا د ګوډاګیو واکمنانو او د هغوی په مردارو سیاسي پیسو ستاسو انحصار نه دی؟!

اې زموږ وروڼو: د شام هېوادونه يو دي. بیت المقدس، د بیت المقدس شاوخوا او زموږ دښمن یو دی؛ یهودي دولت او د حاکمانو او جنایتکارانو ډله چې د اسلام د دښمنانو سیاستونه پلي کوي. ستاسو دنده دا ده چې له هغو کسانو سره دښمني وکړئ چې د الله سبحانه وتعالی، د هغه د رسول صلی الله علیه وسلم او مسلمانانو سره دښمني لري.

اې زموږ وروڼو: پر موږ ګران ياست. نو ځکه سپارښتنه درته کوو چې تقوا وکړئ، له الله سبحانه وتعالی څخه ووېرېږئ او په اخلاص توبه وکړئ؛ هغه سبحانه و تعالی به ستاسو ګناهونه وبښي او پوه شئ چې د الله تعالی فتح تر هغه وخت پورې نه راځي، تر څو مو د هغه پر ټینګه رسۍ منګولې نه وي لګولې او د شرعي حکم پیروي مو نه وي کړې، چې د امت پر وړاندې مو له جرمونو څخه پر خلاصون مکلفوي. موږ تاسو ته بلنه درکوو چې د الله سبحانه وتعالی په کلام کې تدبر وکړئ:

(وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ * إِذْ ‌تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ * وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ)

ژباړه: «خو د الله تعالی پر یووالي د دې څرګندو نښو نښانو د لیدلو سربېره ځینې خلک له الله تعالی پرته نور د هغه شريکان ګر ځوي، له هغوی سره داسې محبت لري لکه څنګه چې له الله سره محبت لرل ښايي. په داسې حال کې چې ایمان لرونکو ته تر هر چا ډېر الله تعالی محبوب وي. هغه ادراک او احساس چې ظالمانو ته د عذاب د لیدو پرمهال پیدا کېدونکی دی، که همدا نن  دوی لیدلی وای، نو باور به یې راغلی و چې ټول قوت او ټولې واکمنۍ یوازې د الله تعالی دي او په دې به یې هم باور شوی و چې له الله تعالی سره ډېر سخت عذاب شته. کله چې هغه سزا ورکړي، په هغه وخت کې به حالت داسې وي چې هماغه مشران او رهبران چې په دنیا کې یې پیروي کوله، له خپلو پيروانو څخه به بېزاري څرګنده کړي، خو په عذاب به اخته شي او د هغوی د ټولو سببونو او وسایلو بار په پرې کړل شي. هغه خلک چې په دنیا کې یې د هغوی پیروي کوله،   وبه وایي: کاش چې یو ځل بېرته دنیا ته زموږ تګ شوی وای، نو څنګه چې نن دوی له موږ څخه بيزاري څرګندوي نو موږ به هم له دوی څخه بيزراي ښکاره کړو. دغه راز به الله تعالی د دې خلکو هغه عملونه چې په دنیا کې یې کړي وو، داسې د دوی مخې ته کښېږدي چې دوی به د افسوس او پښېمانتیا لاسونه ومروړي خو له اور څخه د وتلو هېڅ لاره به پيدا نه کړي.» [بقره: ۱۶۵- ۱۶۷ ]

بل ځای فرمايي:

 (إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَى لَهُمْ * ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لِلَّذِينَ كَرِهُوا مَا نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِي بَعْضِ الْأَمْرِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ * فَكَيْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلَائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَارَهُمْ *)

ژباړه: «حقیقت دا دی کوم کسان چې د هدایت له روښانه کېدو څخه وروسته په شا وګرځېدل، د هغو لپاره شیطان دغه کړنلاره اسانه کړې ده او د درواغجنو هیلو لړۍ یې د هغوی لپاره اوږده کړې ده. له همدې امله دوی د الله تعالی د نازل کړي دین بد ګڼونکو ته وویل چې په ځینو چارو کې به موږ ستاسو (حکم) منو. الله تعالی د دوی په دغو پټو خبرو ښه پوهېږي. نو په هغه وخت کې به څه حال وي چې پرښتې د دوی ساګانې اخلي او پر مخونو او شاګانو یې وهي؟» [محمد: ۲۵ـ ۲۸]

په پایله کې: زموږ خبرې ښايي پر تاسو سختې تمامې شوې وي، خو دومره سختې نه دي چې زموږ او د خپل امت د بچیانو او په ځانګړې توګه د سوریې د خلکو زړونه مو ظالم بشار ته په موسکه خوله لاس ورکولو ډک کړل. موږ تاسو ته د هغه څه خطاب کړی چې اسلام امر پرې کړی. له الله سبحانه وتعالی څخه غواړو چې ستاسو زړونه د توبې لپاره خلاص کړي او الله سبحانه وتعالی ته رجوع وکړئ، ترڅو په قوي توګه اسلام پرمخ بوزئ. تاسو به د اسلام او مسلمانانو په ډګر کې د اسلام له دښمنانو او د هغوی له غلامو او ظالمو واکمنانو سره مقابله کوئ. پر الله سبحانه وتعالی توکل وکړئ، چې فتح یوازې د هغه سبحانه و تعالی په ​​واک کې ده.

فتح او بری د قطر، ایران او یا د ظالم بشار په لاس کې نه دی؛ اصلي بری د دوی جنايتونو ته په غاړه نه اېښودو کې دی. نو پر الله تعالی ایمان راوړئ او هغه سبحانه وتعالی به پر تاسو باور وکړي او که داسې ونه کړئ، نو د الله سبحانه وتعالی له لوري قهر او غضب ته په تمه شئ چې زغمل یې ډېر سخت دي.

یا الله، زمونږ د وروڼو لپاره د هدایت لاره اسانه کړه او د هغوی سینه ستا د اطاعت او د دین د ملاتړ لپاره خلاصه کړه.

د حزب التحریرـ مرکزي مطبوعاتي دفتر

خبر:

په څو ورځو کې به د ډنمارک د فوټبال ملي لوبډله د ۲۰۲۲م کال نړیوال جام کې د ګډون په موخه قطر ته لاړه شي. ډنمارکي لوبغاړي به د لوبې پر مهال تورې جامې واغوندي؛ دا د ویر نښه ده او په دې توګه د قطر له رژیم څخه خپله ناخوښي ښيي. دوی وايي له داسې هېواد څخه باید ملاتړ ونه شي، چې له بشري حقونو سرغړونه کوي، د جنسي تمایل ښودلو باندې بندیز لګوي او له کډوالو کارګرو سره ناوړه چلند کوي. کومو هېوادونو چې دغو لوبو ته لار موندلې؛ ټول ګډون کوي، ځينې خو یې ان سیاسي استازولي کوي.

تبصره:

له څو میاشتو د فوټبال نړیوال جام د کوربه په توګه د قطر د ټاکل کېدو په اړه بحثونه روان دي؛ ډېرو اروپايي سیاسیونو پر قطر سختې نیوکې وکړې او په ځانګړي ډول د همجنسپالو د ملاتړ لپاره یې د لوبو د وروستي پړاو د بایکاټ غوښتنه وکړه. په دې ورستیو کې د ډنمارک دولتي تلویزون، DR، چې د دغه هېواد د کلتور وزارت د چارچوکاټ له مخې خپرونې کوي، یو مستند خپور کړ. دا مستند د نړیوال جام فاسد او ظالمانه اړخ ښيي. کله چې دا سیالۍ په ۲۰۱۹ کال کې په روسیه کې کېدې؛ سره له دې چې د لوبغالو کارګران له سختو او وژونکو شرایطو سره مخ وو او روسي ځواکونو په سوریه کې په خپلو بمباریو د بې ګناه وګړو ژوند اخیست؛ دا ډول مستندونه نه وو. هغه وخت يې ویل چې سپورټ او سیاست باید سره یوځای نه کړو. بیا چې روسیې پر اوکراین برید وکړ، نو دغه هېواد یې له نړیوال جام څخه منع کړ.

په دې کې هېڅ شک نشته چې قطر یو توکمپال، ظالم او دېکتاتور هیواد دی، چې ګډوال کارګر استثماروي او په عصري غلامۍ کې یې ساتي او دې کار یې تر ۶۵۰۰ زیات کارګر وژلي. ډنمارک له همدغه دېکتاتور دولت سره له لسیزو راهیسې سیاسي او سوداګریزې اړیکې لري چې تر اوسه روانې دي. د ډنمارک حکومت د هند له قصاب مودي سره همکاري کوي، په داسې حال کې چې د مودي لاسونه د بی ګناه مسلمانانو په وینو سره دي. همداسې په منځني ختیځ کې؛ چې د ډیموکراسۍ تر حاکمیت لاندې د اشغال شوي فلسطین پر خلکو ظلم روان دی. په دغو حالتونو کې بیا د لاریونونو، اعتراضونو او د اړیکو پرې کولو خبرې نشته! او که بشري حقونه یوازې د همجنس پالو ټولنو او اوکراینیانو لپاره دي؟

په ډنمارک کې اوکرایني کډوالو ته ځانګړې قوانین جوړ شول؛ په دې توګه به له دوی سره د سوریې د کډوالو په څېر نا انساني چلند نه کېږي. ډنمارک په قطر کې د کډوالو کارګرو په اړه اندېښمن دی او د عدالت غوښتنه ورته کوي، په داسې حال کې چې د سوریې کډوال یې بېرته د دغه هېواد دېکتاتور ته تسلیم کړل.

د قطر لپاره د نړیوال جام کوربه‌توب له هر اړخه یو تاریخي شرم دی؛ پر دغو مراسمو تر ۲۰۰ ملیاردو ډالرو ډېر لګښت راځي؛ دا کچه له نړۍ څخه د بې‌وزلۍ ورکولو لپاره تر بس هم ډېره ده! دغه رژیم خپلې د نفتو پراخې سرچینې، چې د ټول اسلامي امت دي، د خپل نوم لوړولو لپاره کاروي؛ په داسې حال کې چې د دغو سرچینو اصلي خاوندان په بې وزلۍ او سختو اقتصادي ستونزو کې ژوند کوي.

غربي ځان ښودونکي او منافقین د قطر د ملامتولو هېڅ حق نه لري. خپل لاسونه یې د استعمار په وینو ککړ دي، پر استبدادي رژیمونو وسلي پلوري او په افغانستان او عراق کې د وژنو او ویجاړۍ لامل شوي. دوی نورو ملتونو ته د انساني حقونو د خوندي کولو په اړه د درس ورکولو هېڅ حق نه لري. دا د غرب منافقت او دوه‌ګوني معیارونه دي چې غواړي خپل وحشت او شیطاني کارونه وپوښي!

نړۍ یوه ايډيولوژیک بدیل ته اړتیا لري چې له تبعیض او منافقت پرته؛ ثابت او نه بدلېدونکی اخلاقیت او انسانیت پلی کړي. د پانګوالۍ دوه‌ګونو معیارونو ته یوازینی بدیل ریښتیني اسلامي اخلاق دي چې په هغو کې معیار ګټه نه، بلکې هغه احکام دي چې د کایناتو خالق را نازل کړي؛ بېلګې یې د اسلامي دولت «خلافت» په پالیسيو کې وینئ.

[وَمِمَّنْ خَلَقْنَا أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ]

ژباړه: «او په هغو كسانو كې چې مونږ پیدا كړي دي، یوه ډله داسې هم شته چې له حق سره سمه نېغه لار ښیي او په دې (حق) سره عدالت كوي.»  [اعراف:۱۸۱]

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

ابراهیم عطرچ

ژباړه: محمد هارون ر‌ؤفي

پوښتنه:

السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!

د دې خبرې صحت څومره دی؟ د نحوې او بلاغت دوو علماوو تر منځ د (أنْ) حرف په اړه د نظر اختلاف او مناقشه پیداه شوې چي هغه بلاغي عالم "ابن اثیر" دی او د دوی د مناقشي مثال د الله سبحانه وتعالی دغه قول دی:

﴿فَأَصْبَحَ فِى ٱلْمَدِينَةِ خَآئِفاً يَتَرَقَّبُ فَإِذَا ٱلَّذِى ٱسْتَنصَرَهُۥ بِٱلْأَمْسِ يَسْتَصْرِخُهُۥ قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰٓ إِنَّكَ لَغَوِىٌّ مُّبِينٌ (18) فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَهُمَا قَالَ يَا مُوسَىٰ أَتُرِيدُ أَنْ تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْساً بِالْأَمْسِ...﴾ [قصص: 18-19]

ژباړه: موسی په ښار کې په وېره شپه تېره کړه، ناڅاپه یې ولیدل چې همغه سړی چې پرون یې مرسته ترې غوښتې وه، بیا ده فریاد کاوه او مرسته یې ترې غوښته. موسی ورته وویل ته په ښکاره ګمراه یې. کله چې موسی وغوښتل له هغه چا سره چې د دواړو دښمن و، په جنګ شي، هغه وویل: ایا ته غواړې ما ووژنې لکه پرون دې چې یو کس وواژه؟

نحوي ویلي دي: لومړی (أنْ) زائد دی؛ که حذف شي، ویل کېږي: ﴿فلمّا أراد أن يبطش﴾ او په دغه حالت معنی همغه معنی ده او بدلون نه پکې راځي لکه د الله سبحانه وتعالی دغه قول: ﴿فَلَمَّا أَنْ جَاءَ الْبَشِيرُ أَلْقَاهُ عَلَى وَجْهِهِ﴾ ټولو نحوي علماوو پر دې اتفاق کړی چې کله (أنْ) تر "لما" وروسته او تر فعل مخکې واقع شي، زائد دی؛ خو "ابن اثیر" د نحوي علماوو پر رد ویلي دي چې د نحوې علماء په بلاغت او فصاحت کې فهم نه لري او د فصاحت او بلاغت اسرار نه پېژني؛ په داسې حال کې چې نحوي علما دې پایلې ته رسېدلي چې کله (أنْ) تر "لما" وروسته او تر فعل مخکې په قرآن کریم او یا د "فصحاوو" په کلام کې واقع شي، معنی همغه معنی ده چې د سقوط په حالت کې یې ده. له همدې امله یې ویلي چې (أنْ) حرف زائد دی؛ حال دا چې واقعیت داسې نه دی؛ بلکې کله چې "لما" ذکر شو او تر "لما" وروسته "أنْ" حرف راشي او تر "أنْ" حرف وروسته فعل راشي دا پر دې دلیل دی چې موسی علیه السلام د دویم شخص پر قتل مبادرت نه دی کړی، لکه د لومړي پر قتل یې چې کړی؛ بلکې د هغه له وژلو یې لاس اخیستی دی. له همدې امله قرآن کریم داسې تعبیر کړی دی: ﴿فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ﴾ تر "لما" وروسته د "أنْ" په زیاتېدو او کله چې فعل تر "لما" وروسته د "أنْ" په سقوط واقع شي، پر دې دلالت کوي چې فعل په فوري ډول دی او "ابن اثیر" خپله مناقشه په دغه قول پای ته رسولې ده: دا مسایل‌، باریک مسایل دي چې له نحویونو څخه یې د فهم تمه نه کېږي؛ ځکه نحويون د دې وړتيا نه لري ده چې دا ډول مسایل ذکر کړي. پوښتنه دا ده: څه چې "ابن اثیر" په دې اړه ویلي دقیق دي؟ که د "ابن اثیر" خبرې  دقیقې نه وي؛ نو آیا په قرآن کریم زائد کلام شته؟

ځواب:

و علیکم السلام و رحمة الله و برکاته!

ښکاري چې د "ابن اثیر" مناقشه او د مناقشې موضوع یې بشپړه نه ده ذکر شوې... څنګه چې زه د مسئلې په اړه فکر کوم، موضوع په لاندې ډول ده:

دغه آیت کریمه ﴿فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَهُمَا﴾ دوې مسئلې لري، چې د دغو دوو مسئلو فهم اړین دی او د (أن يبطش) او (فلما أن) په برخه کې دی:

1-     لومړی "أن" ناصب حرف چې پر  مضارع فعل داخل شوی، دغه حرف، مصدري، ناصب او مستقبل حرف دی؛ یعنې دغه حرف خپل مابعد په تأویل مصدر ګرځوي؛ مثلاً؛ ﴿يُرِيدُ اللهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ﴾ په تأویل (يريد الله التخفيف عنكم) کېږي او دغه حرف مضارع ته نصب ورکړی؛ خو دغه حرف مستقبل حرف دی، ځکه چې مضارع د استقبال په معنی خالصوي. په همدې توګه د مضارع فعل ټول ناصبه حروف. خو مضارع فعل د ناصبه حرف له دخول پرته د حال او استقبال احتمال لري؛ نو له دې امله چې د ناصبه حرف معنی پورته ذکر شوې؛ د ﴿أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَهُمَا﴾ معنی ته ترجیح ورکول کېږي چې موسی علیه السلام د شخص فوري نیولو لپاره بیړه نه ده کړې؛ بلکې په دې فکر کې شوی چې ویې نیسي؛ ځکه نص وايي ﴿أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ﴾ او ویې نه ویل (أراد يبطش)؛ که داسې نه وای د حال او استقبال احتمال یې درلود، یعنې د تصمیم نیولو  لپاره یې د بیړې او فکر کولو معنی افاده کوله. نو له همدې امله داسې قرینې ته اړتیا وه  چې حال او مستقبل فعل ته مو ترجیح ورکړې وای؛ خو ﴿أَرَادَ أَنْ يَبْطِشَ﴾ جمله د استقبال لپاره ده، نه د حال؛ یعنې د فکر کولو له کم مهلت وروسته؛ که څه هم کم وي.

2-     خو تر"لما" وروسته د "أن" استعمال له ژبني او لفظي اړخه زائد دی؛ ځکه "لما أن أراد" د ژبني جوړښت له مخې د "لما أراد" غوندې دی؛ خو "أن" حرف د خاصې معنی په موخه اضافه شوی چې په بطش او نیولو تاکید دی؛ یعنی تر "أن" وروسته تاکید او په نیولو کې بیړه نه کول او د یوه فکر پر اساس او ځنډ کول دي که څه هم چې د وخت له نظره کم وي.

3-     په همدغه ترتیب لومړی "أن" چې په آیت کې "أن أراد" د ژبني جوړښت له مخې زائد دی؛ خو د خاص هدف لپاره چې له "أن" څخه وروسته راغلي بطش او نیولو کې پر ځنډ تاکید کې ونه ویل شي چې تاکیدکوونکی عامل له زماني او د ژبني جوړښت له اړخه تر موکد وروسته په فتحه واقع کېږي؛ لکه ﴿فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ﴾ چې دغه تاکید زماني دی او موکد ته نږدې په فتحه ذکر شوی لکه ("جاء جاء علي" أو"لا، لا أبوح بالسر"؛ علي راته راغی او یا نه، نه زه راز نه افشا کوم) چې له جوړښتي نظره دا دوه مثالونه تاکید دی... هو، دا صحیح دی؛ خو کله چې تاکید د تاکید له باب څخه مترادف وي، جایزه ده چې  په فتحه موکد او په کسره موکد د تقدیم او تاخیر په پام کې نیولو پرته یو ځای ذکر شي... په همدغه ترتیب (فلما أن أراد) ځنډ او مهلت ورکول افاده کوي؛ یعنې په بیړنۍ توګه نه وي او همدارنګه (أن يبطش) چې مضارع منصوب فعل دی او دا ناصبه حرف هغه په مستقبل پورې مخصوصوي، د مترادف تاکید له باب څخه دی. نو "أن" په (فلما أن أراد) جمله کې دا قول ممکنوي چې لغتاً زائد ورته ووایو؛ خو دغه زیادت د تأکید لپاره دی چې د (أن يبطش) په لور مترادف تاکید دی، چې موسی علیه السلام خپل دښمن او مقابل طرف په فوري توګه ونه نیوه؛ بلکې په دې برخه کې یې فکر وکړ او مهلت یې ورکړ...

4-     خو آیا په قرآن کریم کې زائده حروف شته که نه؟ که د حرف د زیادت موخه له معنی پرته زیادت وي، زه دا نظر ردوم؛ نو زما په نظر په قرآن کریم کې له معنی پرته هېڅ زائد حرف نشته. ما خپل کتاب (التيسير في أصول التفسير - سورة البقرة) کې یادونه کړې او د ﴿فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ﴾ آیت په تفسیر کې داسې راغلي: «په قرآن کریم کې له معنی پرته تکرار او زیادت نشته. له همدې امله هر څه چې په قرآن کریم کې راغلي او په ښکاره تکرار او زیادت ښکاري، په حقیقت کې زائد نه دی، بلکې د ځانګړې معنی په موخه اضافه شوی، لکه (مِن) چې په دغه مبارک آیت کې د تاکید معنی یعنې د تېر چلنج تاکید معنی افاده کوي.»

خو که له زائده حروفو څخه موخه هغه حروف وي چې د هدف لپاره ذکر شوي، دا حروف په قرآن کریم کې شته دي لکه په بقره سوره کې د الله سبحانه و تعالی دغه قول: ﴿فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ﴾، دلته "من" له لغوي او ژبني اړخه زائد دی خو له معنوي لحاظه بې معنی نه دی؛ بلکې دا حرف زماني تاکید افاده کوي، یعنې د یوه تېر امر لپاره دی. یعنې دا چلنج د دغه آیت تر نزول وړاندې وارد شوی و، وروسته د "من" کلمه د دغه آیت تر ذکر کولو وروسته د پخواني چلنج تاکید افاده کوي. د دغه کتاب په آیاتونو کې په تدبر کولو سره روښانه کېږي چې دغه چلنج تر هغه مخکې په مکه مکرمه کې په یونس سوره کې نازل شوی دی: ﴿أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ﴾ او یونس سوره مکي او بقره سوره مدني ده، چې تر یونس سورې وروسته نازله شوې ده. نو د بقره سورت آیت د یونس سورت د آیت لپاره تاکید دی، چې تر هغه مخکې نازل شوی او دغه تاکید د "من" په زیادت حاصلېږي، چې په بقره سوره کې ذکر شوی او تر هغه مخکې په یونس سوره کې نازل شوی و. نو دغه حرف د خپل ماقبل چلنج تاکید افاده کوي او بې معنی نه دی.

زه دغه مسئله کې داسې فکر کوم چې په قرآن کې هېڅ زیادت بې معنی نه دی او الله سبحانه وتعالی تر ټولو عالم او باحکمته دی.

ستاسو ورور عطاء بن خلیل ابوالرشته

خبر:

د فلسطین رسمي خبري اژانس، WAFA راپور ورکړ چې لسګونو زرو فلسطینیانو سه شنبه د هغو پینځو فلسطینیانو په جنازه کې ګډون وکړ چې سهار وختي د اسرایلي سرتېرو لخوا د نابلس ښار د لوېدیځې غاړې په شمال کې وژل شوي وو.

په وژل شویو کسانو کې، ۳۱ کلن وديع الحوح؛ ۳۵ کلن حمد شرف؛ ۲۶ کلن علي انطار؛ ۳۰ کلن حمد قیيم او ۲۷ کلن میشال بغدادي دي. پر دې سربېره ۲۱ تنه نور ټپیان دي چې د ځینو روغتیايي حالت نازک دی.

په همدې حال کې؛ د دې پېښې په غبرګون کې په لاریونونو کې اسرایلي پوځیانو د رام‌الله په شمال، نبي صالح کلي کې ۱۹ کلن قصی تمیمي هم وژلی چې په خپل کلي کې خاورته وسپارل شو.

د لویدیځې غاړې په بېلابیلو سیمو کې د فلسطینیانو او اسرایلي پوځيانو ترمنځ نښتې وشوې؛ اسرایلي پوځيانو پر فلسطینی لاریون کوونکو اوښکې بهوونکی ګاز او ربړي مرمۍ وکارولې چې له امله یې یو شمېر فلسطینیان ټپیان هم شول.

په اشغال شویو سیمو کې هم خلکو د وژلو شویو کسانو په ویر او د اسرایلي پوځيانو د بریدونو په غبرګون کې عمومي لاریون وکړ. ( فلسطین کرانیکل؛ ۲۰۲۲م کال د اکتوبر ۲۵مه).

د اسراییلو سر پرست لومړي وزیر، یائېر لاپید په یوه خبري کنفرانس کې تایید کړه چې د دوی ځواکونو د شپې ناوخته دLion Den Group  (عرين الأسود) ډلې یو مشر، وديع الحوح وژلی، نوموړي زیاته کړه چې دا عملیات «یو دقیق او خونړی برید و چې پر هغو ترهګرو ترسره شو چې غوښتل یې بریدونه وکړي.» (اسوشېټېډ پرس خبري اژانس)

تبصره:

نابلس له تېرو۱۶ ورځو راهیسې د یهودي ځواکونو تر محاصرې لاندې دی او په یوه ازاد زندان بدل شوی. د ننوتو ټولې دروازې یې تړلې او په شاوخوا سیمو کې یې پلټنځايونه (چک پاينټونه) جوړ کړي. په نابلس کې نجاح ملي پوهنتون د لارې د تړل کېدو له امله خپل ټولګې انلاین مخته بیايي او همدارنګه په ښار کې د یادو شهیدانو په ویر دوکانونه تړل شوي. موږ هره ورځ د استعمارګرو له لوري د خپلو خلکو د شهادت خبرونه اورو؛ دغه راز تر دې دمه ۲۱ تنه ټپیان دي او ۴۰ نور یې له عرين الأسود ډلې سره د اړیکو لرلو په تور نیولي دي.

د Haartez اسرایلي ورځپاڼې له لوري په خپرو شوو خبرونو کې ویل شوي چې اسرایلي ځواکونو په نابلس کې د عرين الأسود ډلې د «بم جوړولو فابریکه» ویجاړه کړې او دا یې یوه لویه بریا بللې. په داسې حال کې چې دا یو کوچنی زوړ کور و او ابتدایي چاودېدونکي توکي پکې جوړېدل چې په نابلس کې د اسرایلي ځواکونو پر وړاندې د غچ اخیستنې په موخه وکارول شي. له بلې خوا پوځ د یادو کسانو د وژلو او کور د له منځه وړلو لپاره له پرمختللې ټیکنالوژۍ او عصري وسلو څخه کار اخیسته.

نابلس د الف (د فلسطین تر کټرول لاندې) سیمې په توګه ډلبندې شوې؛ دا په دې معنی ده چې یهودان او په زور مېشت شوي خلک دې سیمې ته نه شي تلای، خو بیا هم لوی شمېر یهودي پوځیانو په زور پر نابلس برید وکړ او محاصره یې کړ.

له سیاسي اړه خه؛ د اسراییلو ټاکنې د نومبر په لومړۍ نېټه ترسره کېدونکې دي؛ د دغه هېواد لومړی وزیر، لاپید د رایو خپلولو هڅه کوي او د دې لپاره ډاروونکي تکتیکونه کاروي؛ لکه «د ترهګرۍ پر وړاندې جګړې» شعارونه. خو په حقیقت کې د مخلصو او پاکو فلسطیني ځوانانو ژوند اخلي او ټپي کوي یې. د لومړي وزیر موخه د ډېرو رایو ګټل دي او په دې کارونو یې غواړي ځان د «اسرایلو» لپاره وړ رهبر وښيي؛ له همدې امله یې په ټول فلسطین کې عملیات پیل کړي او د جېنین او شفاعت پر کمپ یې بریدونه وکړل.

ډېره سپکه خبره دا ده چې د یهودي ادارې لومړي وزیر په ډېر جرات د فلسطینې ادارې له مشر، محمود عباس څخه وغوښتل، چې که سوله‌ییز ژوند غواړي، فلسطینیان دې کابو او ارام کړي.

دا د فلسطیني ادارې د چارواکو ذلالت ښيي چې د فلسطین د خلکو پر وړاند د دښمن همکاري او دسیسې مني. د نابلس زاړه ښار ته د ننوتو لار خورا حساسه ده او له فلسطینی امنیتي سرتېرو او یهودي اشغالګرو سره له تخنیکي همغږۍ پرته څوک په اسانۍ نه شي ورتلای. ولس د دوی له دا ډول همغږیو خبر دی او له دې خیانت کوونکو څخه د امنیت او ملاتړ هېڅ تمه نه لري. هغه کسان چې ناراضه دي او تېری پرې شوی؛ د عرين الأسود په نامه نوې ډلې ملاتړ کوي؛ دوی له بېلابېلو فلسطیني ډلو څخه د هر ډول سیاسي، مالي او د وسلو مرسته رد کړې او دې کار یهودان اندېښمن کړي. یهودانو ولیدل چې له ځوانانو جوړه شوې دغه ډله په کوچنیو بریدونو کې پر دوی بریالۍ وه؛ په ورته وخت کې په ډېرو ښارونو کې خلکو د شهیدانو وير وکړ، په زرګونو کسان سړکونو ته راووتل او دا د یهودي دولت لپاره یوه وحشتناکه منظره وه.

که یوه ریښتینې اسلامي رهبري وای چې په ټول قوت سره د یهودو او د هغوی د ملاتړو پروړاندې ودرېږي؛ نو ځوانانو او سپینږیرو به یو ځای د اسلامي پوځ د یوې برخې په توګه اشغالګر، د دوی ملاتړي او له دوی سره د عادي اړیکو جوړوونکي له منځه وړي وای. موږ ولیدل چې یوې نوې جوړې شوې کوچنۍ ډلې یهودي رژیم څومره وېرولی او ذلیل کړی، نو تصور وکړئ که یو اسلامي پوځ تر مخلصې رهبرۍ لاند تنظیم شي، د اقصی سپېڅلې خاوره او ورپسې نورې اسلامي ځمکې به څنګه یوه په بله پسې له ظلم څخه خلاصې او څنګه به لوی ویاړ او بریا د اسلامي امت په برخه شي.

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

منال بدېر

ژباړه: محمد هارون ر‌ؤفي