د چیلي ولسمشر، ګابرییل بوریک د ۲۰۲۲ کال ډسمبر په ۲۱مه د دغه هېواد په پلازمېنه، سنتیاګو ښار کې په شخصي مراسمو کې وویل چې پلان لري د فلسطین په «اشغال شوو سیمو» کې سفارت پرانیزي. ده وویل چې دا به نړیوالو حقونو ته د درناوي په معنی وي. د فلسطیني ادارې د بهرنیو چارو وزیر د دغه پلان هرکلی وکړ.

دا خبر د چیلي د بهرنیو چارو وزیرې، انتونیا اورېیولا هم تایید کړ؛ نوموړې وویل: « تر اوسه د دې لپاره نیټه نه ده ټاکل شوې؛ چیلي دواړه هېوادونه، فلسطین او اسراییل، په رسمیت پېژني.»

د مظلومو خلکو او اشغال شوې سیمې ملاتړ ښه خبره ده، خو له ۱۹۴۹ راهیسې یوه ظالم ته مشروعیت ورکول بیخي ناسم کار دی. خو هېڅوک په دې اړه خبرې نه کوي او نه وايي چې ولې باید د دوو دلتونو د حللارې ملاتړ وشي چې موږ، د محمد صلي الله علیه وسلم امت یې هېڅکله نه منو (باید یوازې فلسطین وي).

موږ باید ګابرییل بوریک ته د شاباسي په ورکولو کې دومره بیړه ونه کړو او نه فکر وکړو چې فلسطین یې له اشغالګرو ازاد کړ. بوریک باید خپل د جنوبي امریکا ملګري، چيګوارا خبرو ته پام وکړي. چيګوارا فلسطیني کډوالو ته ویلي وو چې دوی باید د خپلې خاورې د ازادولو لپاره مبارزې ته دوام ورکړي. هغه ویلي وو چې د استعمار پر وړاندې له مقاومت پرته بله لار نشته. ده ویلي وو چې د فلسطینیانو قضیه ځکه «پېچلې» وه چې نویو یهودي کډوالو یې کورونه اشغال کړي. ده ټینګار کړی و چې «بلاخره باید حق بېرته واخیستل شي».

دا مه هېروئ چې په ۲۰۱۴ کې د چیلي په ګډون د جنوبي امریکا څو هیوادونو د جګړې په غبرګون کې له یهودي دولت څخه خپل سفیران راوغوښتل خو لږ وخت وروسته، چیلي او څو نورو هېوادونو بېرته خپل سفیران ور واستول. وینزویلا په جنوبي امریکا کې یوازینی هیواد دی چې تر اوسه یې یهودي دولت په رسمیت نه دی پیژندلی.

بوریک د ۲۰۲۲م کال په لومړیو کې د یوه فلسطیني ماشوم د وژنې په اعتراض کې د یهودي دولت د سفر د باورلیک له منلو انکار وکړ؛ خو دوې اونۍ وروسته یې بېرته ومانه.

توپیر نه کوي چې دا ډول کړنې د اعتراض په بڼه کوي که د ملاتړ. پر څه چې موږ پوهیږو هغه دا دي چې پر خپل کیڼ اړخي سیاست سربېره به بوریک د خپلو سیاسي هیلو لپاره جوړجاړی وکړي. د چیلي اقتصاد پر صادراتو ډېر ولاړ دی او اصلي مصرفوونکي یې امریکا او چین دي. د مسو صادراتو له دغه هېواد څخه د نړۍ د فلزاتو تر ټولو لوی تولیدوونکی جوړ کړی. په ټاکنو کې له بریا وړاندې بوریک د BDS خوځښت (د اسرایلو د انزوا، په دغه هېواد کې د پانګونې نه کولو او پر یاد هېواد د تحریمونو خوځښت) غړی و، خو اوس ښکاري چې له هغه فکر څخه یې لار بېله کړې؛ سیاستوال له ټاکنو وړاندې یو څه وايي، خو کله چې واک ته ورسېدل بل څه کوي. لکه چې وايي، د عمل غږ تر تشو خبرو لوړ وي.

په چیلي کې له ۳۵۰۰۰۰ تر ۵۰۰۰۰۰ فلسطیني الاصله وګړي ژوند کوي؛ د چیلي د پخوانی ولسمشر نیکه هم فلسطینی کډوال و. دا تر ټولو لویه عربي ټولنه ده چې له عربي هېوادونو بهر اوسېږي. له دې ښکاري چې په چیلي کې د فلسطینیانو رایه ارزښت لري او بوریک له دې خبرې ګټه اخلي؛ خو جدي اقدام نه کوي، ځکه دی پوهیږي چې د ولسمشرۍ دورې دوام يې په پياوړي اقتصاد پورې تړلی دی. دا د دوو هېوادونو په نامه حللارې روایت د ترویجولو او پياوړي کولو لپاره هڅه ده. آیا موږ نن ورځ د خپلو خاورو د استعمار لپاره عملي او پراګماټيکه حللاره منو؟ دا یو ډېر خام روایت دی چې ژر له منځه ځي. دا فکر ناسم دی چې فلسطین به د دوو هېوادونو په نامه حللارې له لارې بشپړ ازاد شي.

د دې نظریې په منلو سره څوک تېر باسو؟ ته چې دا لولوې، ایا دا غواړي چې د هغه څه پر خلاف عمل وکړې چې ستا دین، اسلام له اووم اسمانه نازل کړي؟

آیا زموږ دین په دې برخه کې نیمګړی دی چې وایو اوس تر هېڅ حللارې عملي حللاره هم ښه ده؟ ولې داسې ناکام فکر کوو؟

ایا نړیوال نورمونه او نړیوال سیاستونه که څه هم له اسلام سره په ټکر کې هم وي، باید پلي شي. له یوې خوا وایو چې دین مو بشپړ دی؛ له بلې خوا د خپلو ستونزو حللارې په نورو سرچینو کې لټوو. ولې داسې شوو؟ ولې دا ډول فکر کوو؟

د اسلامي خاورو اوسني حکام د اسلام اتلان نه دي. سره له دې چې حکامو د عادي کولو یا نارملایزشن هڅه کوله، د نړیوال جام پر مهال له مظلومو فلسطینیانو څخه د خلکو ملاتړ د دغو حکامو تر ملاتړ ډېر زیات و. د مراکش د ټیم لوبغاړو د مراکش د خلکو او پاچا تر منځ د نظر روښانه اختلاف وښود؛ خلکو یې د مظلومو فلسطینیانو ملاتړ کاوه او پاچا یې له اسرایلو سره د اړیکو عادي کول منلي.

نړۍ نن ورځ داسې فعالو کسانو ته اړتیا لري چې د اسلام بیرغ، لواء پورته کړي. نړۍ نن له تاسو غواړي چې پورته شئ او وښاياست چې ستاسو دین د فلسطین سپېڅلې خاوره ازادولی شي. نو هغه کار به وکړئ چې تاسو ته ژوند در بښي؟

(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا۟ اسْتَجِيبُوا۟ لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا۟ أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ)[الانفال:۲۴]

ژباړه: «اې هغو کسانو چې ایمان مو راوړی! د الله او د هغه د پیغمبر بلنې ته لبیک وواياست چې کله پیغمبر تاسو ته د هغه څه په لورې بلنه درکړي چې تاسو ته ژوند بښونکی دی. او پوه شئ چې الله د انسان او د هغه زړه تر منځ حایل دی. او د همغه لوري ته به تاسو ورټولېږئ.

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

عبدالناصر ابو مازین