(ژباړه)

الحمدلله والصلاة والسلام على رسول الله، وعلى آله وصحبه ومن والاه وبعد:

الله أكبر الله أكبر الله أكبر، لا إله إلا الله، الله أكبر الله أكبر، ولله الحمد!

ټول اسلامي امت، خورا غوره امت ته چې د خلکو لپاره غوره کړل شوی دی، پر معروف امر او له منکر څخه نهي کوي او پر عزیز او حکیم الله ایمان لري!

په ځانګړې توګه دعوتګرانو ته چې الله سبحانه وتعالی د هغوی په لاسونو پراخي رامنځته کړې ده او هغوی یې د اسلامي دولت، یعنې د نبوت پر منهج راشده خلافت د تاسیس لپاره په خپل نصرت سره تایید کړي دي!

د دې پاڼې درنو کتونکو ته چې په خیر او ښېګڼه دا پاڼه تعقیبوئ؛ هغه کسان چې په ټوله هڅه د حق په لاره کې او د حق د خاوندانو په ملاتړ کې درېدلي دي!

ټولو ته السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته!

تاسو ته د ۱۴۴۵هـ.ق کال لوی اختر مبارکي وایم او له قوي عزیز الله څخه غواړم چې دغه اختر ټولو مسلمانانو ته د خیر او برکت پيل وي!

زما ګرانو وروڼو!

دا اختر په داسې حال کې رارسېږي چې د امریکا په ملاتړ او د هغې له وسلو څخه په ګټې اخیستنې د یهودو بریدونه  «د هاشم پر غزه» او ټول فلسطین ادامه لري. په اسلامي خاورو کې چارواکي د دغه وضعیت ننداره کوي، شهیدان حسابوي او هغه عاموژنه نوموي! خورا غوره یې هغه دی چې ځان بې‌پرې څرګندوي؛ په داسې حال کې چې د یهودو خوا ته نږدې دی! پر موږ د امریکا او استعمارګرو کفارو، یهودو او د هغوی په لاس جوړ شوي رژیم یرغل عجیب نه دی، هغوی نن نه، بلکې له پخوا هم د اسلام او مسلمانانو دښمنان دي. عجیبه نه ده چې استعمارګر کفار د نړیوالو حقونو په استناد توانېدلي چې د مسلمانانو پر خاورو برید وکړي؛ ځکه چې دا قانون له پیله په ۱۶۴۸م کې په ویسټفالیا کنفراس کې د مسلمانانو او د هغوی د دولت (عثماني دولت) پر ضد منځ ته راغی، چې وروسته یې نوم د ملتونو ټولنه او بیا د ملګرو ملتونو پر سازمان بدل شو، دا ټول عجیب نه دي.

خو عجیبه دا ده چې له فلسطین سره د ګاونډیو اسلامي خاورو چارواکي، د هغو جرمونو او وژنو ننداره کوي چې هلته ترسره کېږي او دوی غلي پاتې کېږي او لښکر نه پرېږدي چې غزې یا ټول فلسطین ته نصرت ورکړي؛ بلکې د نړیوالو تصمیمونو پلي کول تضمینوي، چې د مسلمانانو لپاره وژونکي دي. الله سبحانه وتعالی دې هغوی تباه کړي چې څنګه دروغ وايي او څومره د حق له مسیر څخه لرې دي!

په پای کې، تاسو اې د اسلامي خاورو لښکرو! په غزه کې د خپلو وروڼو مرستې ته بیړه وکړئ او که د اسلامي خاورو استبدادي حکومتي نظامونه ستاسو پر وړاندې ودرېدل، په ټول ځواک او هره ممکنه وسیله د هغوی پر وړاندې ودرېږئ او پر ځای یې د رسول الله صلی الله علیه وسلم د زېري د پوره کېدو لپاره د الله ‎سبحانه وتعالی فرمان یعنې د نبوت پر منهج خلافت تاسیس کړئ!

«ثُمَّ تَكُونُ مُلْكاً جَبْرِيَّةً فَتَكُونُ مَا شَاءَ اللهُ أَنْ تَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا، ثُمَّ تَكُونُ خِلَافَةً عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةِ، ثُمَّ سَكَتَ» (مسند امام احمد)

ژباړه:‌ تر هغه وروسته به، ظالم او دیکتاتور پاچاهان وي، تر کله چې الله (سبحانه وتعالی) غوښتي وي، دوام به کوي او کله چې الله (سبحانه وتعالی) وغواړي له منځه یې وړي، تر هغه وروسته د نبوت پر منهج د راشده خلافت دوره ده او بیا رسول الله صلی الله علیه وسلم چوپ شو.

هغه داسې وخت دی چې خلیفه او مرستیالان یې د اسلام له لښکر سره له لوړ پوړي تر ټيټ پوړي پورې له یوې بریا څخه بلې ته ځي، تکبیر به وايي او امت به له دوی سره تکبیر ووايي او د خپل رب په مرسته او دین ته د ژمنتیا له امله به عزیز وي؛ په داسې توګه چې دښمن به جرات ونه لري چې په کومه اسلامي خاوره کې خپل رژیم رامنځته کړي.

﴿وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾ [روم: ۴- ۵]

ژباړه:‌ «په هغه ورځ مؤمنان خوشحاله کېږي. (هو!) د الله (سبحانه وتعالی) په نصرت خوشحاله کېږي،  الله (سبحانه وتعالی) هر چا ته چې وغواړي نصرت ورکوي، هغه عزیز (پر خپلو دښمنانو خورا برلاسی) او (د خپلو دوستانو په حق کې) خورا مهربان دی.»

په پای کې له الله سبحانه وتعالی څخه غواړم چې دا اختر د اسلام او مسلمانانو لپاره د خیر، برکت او عزت پيل شي!

﴿وَاللهُ غَالِبٌ عَلَى أَمْرِهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُون﴾ [یوسف: ۲۱]

ژباړه:‌ الله (سبحانه وتعالی) پر خپل کار برلاسی دی، خو ډېر خلک (د هغه د حکمت پر پټو رازونو او تدبیر) نه پوهېږي.

الله أكبر الله أكبر الله أكبر لا إله إلا الله، الله أكبر الله أكبر، ولله الحمد!

والسلام علیکم ورحمت الله وبرکاته!

۱۴۴۵هــ.ق، د ذي الحجې ۱۰مه

۲۰۲۴م، د جون ۱۵مه

ستاسو ورور عطاء‌ بن خلیل ابوالرشته

 (ژباړه)

د جامع ترمذي په شرح تحفه احوذي کې د « مَا جَاءَ فِي الْإِمَامِ الْعَادِلِ» باب له ابو سعید خدري رضی الله عنه څخه روایت شوی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«إِنَّ أَحَبَّ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَأَدْنَاهُمْ مِنْهُ مَجْلِسًا، إِمَامٌ عَادِلٌ وَأَبْغَضَ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ وَأَبْعَدَهُمْ مِنْهُ مَجْلِسًا، إِمَامٌ جَائِرٌ.»

ژباړه: الله سبحانه وتعالی ته د قیامت په ورځ تر ټولو محبوب خلک او الله ته د مقام او مرتبې له مخې په هغوی کې تر ټولو نږدې کس، عادل حاکم دی. هغه کس چې تر ټولو ډېر د الله سبحانه وتعالی له قهر سره مخ دی او الله ته د مقام او مرتبې له مخې تر ټولو لرې کس، ظالم حاکم دی.

ملا علي قاري هروي ویلي چې (إن أحب الناس) یعني په دوی کې تر ټولو محبوب کس او امام مناوي ویلي، هغه کسان چې تر نورو ډېر د الله سبحانه وتعالی له محبت څخه برخمن وي. (وأدناهم) یعنې په دوی کې تر ټولو نږدې؛ (منه مجلسا) ملا علي قاري په اړه وایي، چې الله سبحانه وتعالی ته د مقام او مرتبې له مخې نږدې دي او امام مناوي بیا وایي چې الله سبحانه وتعالی ته د خپل کرامت له پلوه تر ټولو نږدې کسان او د منزلت له پلوه تر ټولو لوړ وي. (إمام جائر) یعني ظالم حاکم.

له قاسم بن مخیمره څخه روایت دی چې وایي: « إنما زمانكم سلطانكم، فإذا صلح سلطانكم ، صلح زمانكم، وإذا فسد سلطانكم، فسد زمانكم» ژباړه: له شک پرته چې ستاسو عصر ستاسو په حاکم پورې تړاو لري، که چېرې مو حاکم اصلاح شو، عصر مو هم اصلاح کېږي او که مو حاکم فاسد شو، عصر به مو هم فاسد شي.

په یو روایت کې راځي چې کله د مسلمانانو خلیفه عمر بن عبدالعزیز رحمه الله خلافت ته ورسېد، حسن بصري رحمه الله ته یې لیک ولیکه او له هغه څخه یې د عادل امام د ځانګړنو په اړه پوښتنه وکړه. امام حسن بصري رحمه الله د مسلمانانو خلیفه ته داسې ولیکل:

«اې امیر المؤمنینه! پوه شه چې الله سبحانه وتعالی عادل امام د هر بې‌لارې کس لارښود، د هر ظالم مخه‌نیوونکی، د هر مجرم اصلاح کوونکی، د هر کمزوري ځواک او قدرت، د هر مظلوم ملاتړی او د هر ځورېدلي پټنځای ګرځولی دی. اې امیر المؤمنینه! عادل امام هغه مهربانه او زړه سواندی شپون دی، چې د خپلې رمې لپاره یې تر ټولو ښه څړځای غوره کوي، هغوی له خطرناکو څړځایونو څخه لرې کوي، له داړونکو حیواناتو څخه یې ساتي او اجازه نه ورکوي چې مال یې یا ګرمي ووهي او یا یې کومه حشره وچیچي.

اې امیر المؤمنینه! عادل امام د هغه پلار په څېر دی چې پر خپلو بچیانو مهربانه وي؛ کله چې کوچنیان وي، د هغوی د ارامۍ او رزق موندلو هڅه کوي او کله چې لویان شي، زده کړه ورکوي او تر کومه وخته چې ژوندی وي، د خپلو بچیانو لپاره ذخیره کوي، ترڅو د نوموړي له مرګ وروسته هم هغوی ذخیره ولري. اې امیر المؤمنینه! عادل امام د هغې مهربانې او زړه سواندې مور په څېر دی، چې خپل اولادونه پرې ګران وي، د امېدوارۍ پر مهال خپل اولاد په سختۍ لېږدوي، په سختۍ یې زېږوي او په ماشومتوب کې یې روزنه کوي؛ داسې چې په شپو شپو د خپل ماشوم په خاطر ویښه ناسته وي، د هغه په ارامۍ سره ارامه کېږي، ځینې وخت هغه ته شیدې ورکوي او ځینې وخت یې له شیدو بېلوي، د خپل ماشوم په خوشحالۍ خوشحالېږي او په غم یې غمجنه کېږي.»

اې مسلمانانو! ایا ستاسو حکام دغه صفتونه لري؟ ایا هغه وضعیت نه وینئ، چې همدا اوس ورسره لاس او ګرېوان یئ؟ موږ په لومړیو کې خپل حکام ملامتول، وروسته مو د خاینینو په توګه وپېژندل؛ خو اوس وینو چې هغوی د فسق، فجور او کفر په مختلفو ډولونو کې راګیر دي. هغه تصویرونه مو لیدلي چې په اړه یې څه نه شو ویلی او عربي ژبه دا توان نه لري، چې د اسلامي امت په حق کې د هغوی خیانتونه او جرمونه بیان کړي او موږ به نور هېڅکله د هغوی د عدالت او بې‌عدالتۍ په اړه څه ونه وایو؛ نو د قیامت په ورځ به د الله سبحانه وتعالی پر وړاندې د دوی حالت څنګه وي؟ له الله سبحانه وتعالی څخه د سلامتۍ او عافیت غوښتنه کوو.

ژباړه: بهیر «ویاړ»

(ژباړه)

امام احمد حنبل پخپل مسند کې له ابوهریره رضی الله عنه څخه روایت کړی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«هَلْ تَدْرُونَ مَنْ الْمُفْلِسُ" قَالُوا الْمُفْلِسُ فِينَا يَا رَسُولَ اللَّهِ مَنْ لَا دِرْهَمَ لَهُ وَلَا مَتَاعَ قَالَ "إِنَّ الْمُفْلِسَ مِنْ أُمَّتِي مَنْ يَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِصِيَامٍ وَصَلَاةٍ وَزَكَاةٍ وَيَأْتِي قَدْ شَتَمَ عِرْضَ هَذَا وَقَذَفَ هَذَا وَأَكَلَ مَالَ هَذَا فَيُقْعَدُ فَيَقْتَصُّ هَذَا مِنْ حَسَنَاتِهِ وَهَذَا مِنْ حَسَنَاتِهِ فَإِنْ فَنِيَتْ حَسَنَاتُهُ قَبْلَ أَنْ يَقْضِيَ مَا عَلَيْهِ مِنْ الْخَطَايَا أُخِذَ مِنْ خَطَايَاهُمْ فَطُرِحَتْ عَلَيْهِ ثُمَّ طُرِحَ فِي النَّارِ»

ژباړه: ایا پوهېږئ چې مفلس څوک دی؟  ویې ویل: په موږ کې مفلس هغه څوک دی چې درهم او توکي (نغدي او غیرنغدي شتمني) ونه لري. رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: زما په امت کې مفلس هغه څوک دی، چې د قیامت په ورځ به (له ډېرو نېکو عملونو لکه) لمانځه، روژې او زکات سره په داسې حال کې حاضرېږي، چې یو کس ته یې ښکنځل کړي، پر یو کس یې تور پورې کړی، د یو بل یې مال خوړلی، د بل کس یې وینه تویې کړې او یو بل کس یې وهلی دی. له همدې امله د نوموړي نېکۍ دغو کسانو ته ورکول کېږي؛ که یې نېکۍ د هغو حقونو له اداکولو وړاندې خلاصې شي، چې پر غاړه یې دي، نو د هغو کسانو بدۍ را اخیستل کېږي او د ده په حساب کې جمع کېږي، چې وروسته به دغه کس د دوزخ اور ته واچوي.

دغه حدیث د مهمو احادیثو له ډلې څخه ګڼل کېږي، چې معنا او مفهوم یې باید درک شي. ځینې خلک د نېکو عملونو لکه لمانځه، روژې او زکات د اداکولو تر څنګ بیا هم مفلس دي؛ ځکه یو کس ته یې کنځل کړي، پر بل کس یې تور پورې کړی، د بل یې مال خوړلی، د بل کس یې وینه تویې کړې او یو بل یې وهلی دی.

د نوموړي مفلس کېدل له دې امله دي، چې د نېکو عملونو پانګه یې ورڅخه اخیستل شوې او هغو کسانو ته ورکول کېږي، چې ښکنځل یې ورته کړي او ډبولي یې دي. که یې نېکۍ د هغو حقونو له ادا کولو وړاندې خلاصې شي، چې پر غاړه یې دي، نو د هغو نورو کسانو بدۍ را اخیستل کېږي او په ده پسې حسابېږي، چې وروسته به نوموړی د دوزخ  اور ته واچوي.

کله چې پیغمبر صلی الله علیه وسلم له خپلو اصحابو څخه پوښتنه وکړه: « أتدرون من المفلس؛ ایا پوهېږئ چې مفلس څوک دی؟» په دې جمله کې یې له «أتدرون» کلمې څخه استفاده کړې ده، چې له «درایة» کلمې څخه اخیستل شوې ده او درایة په باطني چارو کې د علم په معنا ده. نو دلته د «أتدرون» موخه د «أتعلمون» په معنا ده؛ یعنې ایا پوهېږئ چې حقیقي مفلس څوک دی؟ دغه جمله د علي کریم الله وجهه هغه وینا تاییدوي، چې ویې فرمایل: «الغنى والفقر بعد العرض على الله؛ کله چې د الله سبحانه وتعالی حضور ته (د قیامت په ورځ) عملونه وړاندې شي، نو هغه وخت معلومېږي، چې څوک شتمن او څوک مفلس دي.»

کله چې له اصحابو رضی الله عنهم څخه دغه پوښتنه وشوه، نو هغوی د خپلو تجربو پر بنسټ ځواب ورکړ: په موږ کې مفلس هغه څوک دی چې هېڅ درهم، دینار او مال ونه لري. د اصحابو رضی الله عنهم په نظر د مفلس معنا همدا وه، خو رسول الله صلی الله علیه وسلم په تېر حدیث کې د اصحابو رضی الله عنهم په ځواب کې وفرمایل: نه، بلکې زما په امت کې مفلس هغه څوک دی، چې د قیامت په ورځ له ډېرو (نېکو عملونو لکه) لمانځه، روژې او زکات سره حاضرېږي...

خو دغه (أتَدْرُونَ مَنْ الْمُفْلِسُ؟) جمله د حضرت عمر رضی الله عنه هغه خبره تاییدوي، چې فرمایي:

«من شاء صام ومن شاء صلى لكنها الاستقامة، لأن الصلاة والصوم والحج والزكاة هذه عبادات قد يفعلها الإنسان وفي نفسه إخلاص لها، وقد يفعلها نفاقاً، لكن مركز الثقل هو أن ينضبط على أمر الله»

ژباړه: هر څوک غواړي چې روژه ونیسي او هر څوک غواړي چې لمونځ وکړي، خو مهمه دا ده چې استقامت ولري؛ ځکه لمونځ، روژه، زکات او حج هغه عبادات دي، چې انسان یې هم د اخلاص او هم د نفاق له مخې اداکولی شي؛ خو مهمه مسله دا ده چې انسان د الله سبحانه وتعالی د اوامرو پر ځای کولو ته ژمن وي.

له الله سبحانه وتعالی څخه غواړو، چې پر حق باندې موږ ته استقامت راکړي، موږ پخپلو پرهېزګاره بندګانو کې حساب کړي، ګناهونه مو په نېکو عملونو بدل کړي او د قیامت په ورځ مو له رسوایۍ څخه وژغوري! اللهم آمین!

ژباړه: بهیر «ویاړ»

(ژباړه)

له عمرو بن میمون څخه روایت دی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم یو کس ته نصیحت کاوه او ورته ویې فرمایل:

«اغْتَنِمْ خَمْسًا قَبْلَ خَمْسٍ: شَبَابَكَ قَبْلَ هَرَمِكَ، وَصِحَّتَكَ قَبْلَ سَقَمِكَ، وَغِنَاكَ قَبْلَ فَقْرِكَ، وَفَرَاغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ، وَحَيَاتِكَ قَبْلَ مَوْتِكَ» (السنن الكبرى للنسائي 10515)

ژباړه: پنځه شیان تر پنځو څیزونو مخکې غنیمت وګڼه: ځواني دې تر بوډاتوب مخکې، روغتیا دې تر ناروغۍ مخکې، شتمني دې تر فقر او بېوزلۍ مخکې، وزګارتیا او سهولت دې تر مصروفیت مخکې او  ژوند دې تر مرګ مخکې.

دغه حدیث شریف موږ هغه عمل ته هڅوي، چې الله سبحانه وتعالی ته د نږدې کېدو لامل کېږي. رسول الله صلی الله علیه وسلم موږ هڅولي یو، چې د وخت او فرصت تر ضایع کېدو وړاندې هغه غنیمت وګڼلو. لومړی فرصت چې باید غنیمت وګڼل شي، هغه د مستحبو عبادتونو په ترسره کولو کې له بوډاتوب او کمزورۍ وړاندې ځواني ده؛ ځکه فرض عباداتونه تل د توان په اندازه وي. دویم تر ناروغۍ وړاندې د روغتیا فرصت یو غنیمت دی؛ ځکه روغتیا هغه عنصر دی چې له مسلمان سره د الله سبحانه وتعالی د اوامرو په ترسره کولو کې مرسته کوي او د یو انسان د روغتیا نشتون هغه عذر دی، چې ډېری کړنې او تکلیفونه ساقطوي. پر همدغه اساس هغه کس چې ناروغ دی، نه ګناهکار کېږي، خو د هغه ثواب هم نشي ترلاسه کولی، چې د نېکو عملونو په ترسره کولو یې لاسته راوړلی شوی.

دغه موضوع د مال په اړه هم صدق کوي؛ ځکه مال د مسلمان لپاره هغه رزق او فرصت دی، چې د اسلام او مسلمانانو په لاره کې یې انفاق کړي، نو په واسطه یې خپل اخرت ابادولی شي. پر همدغه اساس مال او شتمني د یو لوی ثواب د ترلاسه کولو لپاره ښه فرصت دی، هغه فرصت چې د پیسو په نشتون کې یې له لاسه ورکوي. پر دې سربېره په حدیث شریف کې د وخت او زمان یادونه هم شوې ده، ځکه وخت داسې شی دی چې یو مسلمان یې باید تر ضایع کېدو وړاندې د الله سبحانه وتعالی په اطاعت او پیروۍ کې استفاده کړي او که نه نو د قیامت په ورځ به افسوس کوي.

لکه څنګه چې په حدیث شریف کې مرګ او ژوند ته اشاره شوې ده؛ ژوند هغه عمر دی چې الله سبحانه وتعالی د انسان لپاره ټاکلی او انسان ته په همدغه ژوند کې د عبادت او عمل لپاره یو ښه فرصت دی او بس. یعنې کله چې وفات شي، نو عمل یې قطع کېږي، د توبې دروازه تړل کېږي او بیا د حساب نوبت رارسېږي.

پر موږ لازمه ده چې له ژوند څخه د الله سبحانه وتعالی د خوښۍ او رضایت د لاسته راوړلو په موخه ګټه واخلو او د هغه سبحانه وتعالی د رضایت د ترلاسه کولو لپاره هڅه وکړو. وړاندې تر دې چې دغه پنځه شیان مو له لاسه ووځي او ناوخته شي، باید ګټه ترې واخلو؛ ځکه چې د الله سبحانه وتعالی له لوري یو فرصت دی.

له الله سبحانه وتعالی څخه غواړو چې له موږ سره د هغو چارو په ترسره کولو کې مرسته وکړي، چې د هغه سبحانه وتعالی د خوښۍ او رضایت لامل کېږي او موږ د هغو تکړه او هڅاندو خلکو په ډله کې حساب کړي، چې د الله سبحانه وتعالی د رضا وړ دي! اللهم آمین!

ژباړه: بهیر «ویاړ»