- |
- İlk yorumlayan ol!
- yazı boyutu yazı boyutunu küçült Yazı boyutu büyüt
بسم الله الرحمن الرحيم
Hizb-ut Tahrir Emiri Şeyh Âlim Ata İbn Halil Ebu Raşta Tarafından Facebook Sayfası Takipçilerinin Sorularına Verilen Cevaplar
Soru Cevap
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم
“Ashabım Yıldızlar Gibidir Hangisine Uyarsanız Hidayete Erersiniz” Hadisinin Sıhhati Hakkında
Muhammed Halil Edip
Soru:
es Selamu Aleykum ve Rahmetullahi ve Berakâtuh,
Allah Subhânehu ve Teâlâ sizi en güzel şekilde mükâfatlandırsın ve sizi yardımıyla desteklesin. Sizin elinizle Hilafet Devletinin kurulmasını görmeyi size nasip eylesin. Şeyh el-Fadıl, benim sorum şudur:
Ben bir gence soru sorduğumda, bana şu cevabı verdi: Söz konusu hadis, temel fıkıh kitaplarında mevcuttur. Bu yeterlidir. Oysa biz biliyoruz ki fikrimiz ve benimsediğimiz hükümlerde en güçlü delilleri inceleyip araştırmalıyız. Söz konusu olan hadis, Şahsiyet 3 kitabının 294. sayfasında geçen sahabeyi övmekle ilgili şu hadistir:
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.” [Razin] ed-Düreru’l Sünniye hadis ansiklopedisini bakıldığında, bu hadisin uydurma olduğu görülür. Razin kimdir? Ve Razin adında bir Müsned var mıdır?
Ebu Ahmed
Cevap:
Aleykum’us Selam ve Rahmetullahi ve Berakâtuh
Bu hadis, bazı hadis kitaplarında geçmektedir. Onlardan bazıları şunlardır:
1- el-İbanetu’l Kübra, İbn Batta. İbn Batta el-Ukberi’nin ismi, Ebu Abdullah Ubeydullah bin Muhammed bin Muhammed bin Hamdan el-Ukberi’dir [ö: 387]. Bu kitapta geçen hadisin metni şöyledir: Ebu Yusuf Yakup ibn Yusuf, Ebu Yahya Zekeriya bin Yahya el-Saci, Musa İbn İshak el-Envâr, Ahmed bin Yunus, Ebu Şihab, Hamza bin Ebu Hamza, Amr ibn Dinar, ibn Abbas’tan rivayet ettiğine göre Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve’s Sellem şöyle buyurdu:
إِنَّمَا أَصْحَابِي كَالنُّجُومِ فَبِأَيِّهِمُ اقْتَدَيْتُمُ اهْتَدَيْتُمْ“Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.”
2- Camiu Beyanu’l İlmi ve Fadlih, Ebu Ömer Yusuf bin Abdullah bin Muhammed bin Abdilberr bin Asım en-Nemri el-Kurtubi [ö:463]. Bu kitapta geçen hadisin metni şöyledir: Ahmed bin Ömer, Abd bin Ahmed, Ali bin Ömer, el-Kadı Ahmed bin Kamil, Abdullah bin Ravh, Sellam bin Süleym, el-Haris bin Ğusayn, el-Ameş, Ebi Süfyan, Cabir’den rivayet ettiğine göre Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve’s Sellem şöyle buyurdu: أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.” Ebu Ömer dedi ki: Bu senet, hüccet olamaz. Çünkü el-Hâris bin Ğusayn meçhuldür.”
Her iki hadis de söylentiden yoksun değildir. Bu yüzden bazı hadis ehli bu hadisi zayıf kabul etti. Ama biz, hadisi hasen kabul ediyoruz. Çünkü hadis, fıkıh kitaplarında geçti ve fakihler de ondan hükümler istinbat ettiler. Nitekim Şahsiyet 3 kitabında hasen hadisin tanımı hakkında şöyle denildi: “Hasen hadis iki kısımdır:
1- İsnadı gizlilikten yoksun ve hadis ehliyetine de sahip olmamakla birlikte râvileri gafil ve hatası çok olmayıp yalanla itham edilmiş değiller.
2- Râvileri, doğruluk ve emanetle meşhur olan, ama kusurlu oldukları için sahih hadis derecesine ulaşamayan hadistir. Hasen hadis de sahih hadis gibi delil kabul edilir. Aralarında hiç bir fark yoktur. İmamların, onların öğrencilerinin ve diğer âlim ve fakihlerin kitaplarında geçen hadisler, hasen hadis kabul edilir ve delil sayılır. Çünkü onlar, hasen hadisi bir hükme delil getirdiler ya da ondan bir hüküm istinbat ettiler. Bunun için Usul-ul fıkıh ve fıkıh kitaplarında geçen hadisler, hasen hadistir. Yalnız bu fıkıh kitaplarının el-Mebsût, el-Umm, el-Müdevvene el-Kübra gibi muteber kitaplar olması şarttır.”
Bu hadis birçok fakihin kitabında geçmektedir. Onlardan bazıları şunlardır:
1- el-Mebsût,
Müellifi: Muhammed İbn Ahmed ibn Ebi Sehl Şemsu’l Eimme es-Serahsi [ö: 483]. Bu hadis, bu kitabın yargı bölümünde şöyle geçmektedir: “...Allah’ın Kitabına göre hükmetmelidir. Kendisine bir konu arz edildiğinde onu Allah’ın Kitabında bulamazsa, Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in Sünnetine göre hükmetmelidir. Orada da bulamazsa, Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem’in ashabından bir rivayetin gelip gelmediğine bakmalı ve ona göre hüküm vermelidir. Biz, bunu daha önce açıkladık. Özetle, Sahabe olarak bilinen birinden kendisine bir söz ulaşırsa, ona göre hüküm vermeli ve onu kıyasa tercih etmelidir. Çünkü Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.” Çünkü sahabeden gelenlerin işitilme ihtimali vardır. Zira sahabe, bazen Rasûlullah ’SallAllahu Aleyhi ve Sellem’den bir hadis işitiyor sonra da ona göre fetva veriyordu. Bazen de o hadisi rivayet ediyorlardı. “
2- Haşiyetu Tahtavi Ala Muraki’l Fellahi Şerhu Nuru’l İzah,
Müellifi: Ahmed bin Muhammed bin İsmail et-Tahtavi el-Hanefi [ö: 1231].
Bu kitabın Sünnet bölümünde şöyle geçmektedir: “...Hanefilere göre sünnet, daha önce de geçtiği gibi Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem ve ondan sonra sahabenin fiiline denir. es-Siraç şöyle dedi: Nebi SallAllahu Aleyhi ve Sellem ya da onun ashabından birinin fiiline sünnet denir. Çünkü Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem, sahabenin sünnetine uymayı emretti. Bu bağlamda Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
عليكم بسنتي وسنة الخلفاء الراشدين من بعدي“Benim ve benden sonra Raşit Halifelerin sünnetine uyunuz.” Yine başka bir hadiste de şöyle buyurdu:
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.”
3- el-Beyan ve’t Tahsil ve’ş Şerhu ve’t Tevcih ve’t Ta’lil Li Mesailu’l Müstahric
Müellifi: Ebu’l Velid Muhammed ibn Ahmed ibn Rüşt el-Kurtubi [ö: 520]. Onun bu kitabında “Müminlerden iki taife birbirleri ile savaşırsa” konusunda şöyle geçmektedir: “... Çünkü Allah Subhânehu ve Teâlâ Kuranı Kerim’de ve Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem diliyle onları övdü. Bu bağlamda Allah Subhânehu ve Teâlâ şöyle buyurdu:
كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ“Siz insanlar için çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz.” [Ali İmran 110] Ve şöyle buyurdu:
وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا“İşte böylece sizi vasat bir ümmet kıldık.” [Bakara 143] Yani seçkin ve adaletli bir ümmet. Bir başka ayette ise şöyle buyurdu:
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ“Muhammed, Allah’ın elçisidir ve onunla birlikte olanlar.” [Fetih 29] Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem de şöyle buyurdu:
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.” Ve şöyle buyurdu:
عشرة من قريش في الجنة“Kureyş’ten on kişi cennettedir.” Ali, Talha ve Zübeyir’in isimlerini saydı. Ehlisünnet imamları, Ali ve Ali’ye tabi olanlar hak ve doğru yol üzeredir. Talha ve Zübeyir ise hata etti. Ama bunu içtihada binaen yaptılar. İçtihat ehlinden oldukları için de farz olanı yaptılar dediler.”
4- ez-Zehira
Müellifi: Ebu’l Abbas Şihabuddin Ahmed ibn İdris ibn Abdurrahman el-Maliki el-Karafi [ö: 684]. Bu kitapta İmam Malik’in usulü bahsinde şöyle geçmektedir: “...Çünkü Malik’in usulüne göre amel, kıyasa takdim edilir. Yine kıyas da el-Ebhuri’ye göre ahad habere takdim edilir. Sünnette bir şey bulunmazsa, sahabenin sözleri alınır. Eğer sahabe ihtilaf etmişse, sözlerine uygun olan amel alınır. Aksi halde onların sözleri arasında İcma’ya muhalif olmayan seçilir. Sahabenin hepsine muhalif olsa da içtihat edilir de denildi. Birinci sözün delili, Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem şu sözüdür:
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.” Bu konuda sahabeden de bir şey rivayet edilmiş değilse, o zaman âlimler ile istişareden sonra usulü göre hareket edilir.”
5- el-Havi el-Kebir Fi Fıkhı Mezhebi İmam eş-Şafii,
Müellifi: Ebu’l Hasan Ali ibn Muhammed ibn Muhammed ibn Habib el-Basri el-Bağdadi el-Maverdi [ö: 450]. Kitabın sahabe bahsine şöyle geçmektedir: “Bölüm: Dördüncü Madde: Sahabe. Sahabeyi taklit etmek, onların durum ve sözlerine göre değişir. Onların dört durumu vardır: Üçüncü durum: Onlardan biri bir söz söyler, o sözün her tarafa yayıldığı bilinmezse ve onlardan buna muhalefet eden de olmamışsa, o zaman icma olmaz. Fakat bunun delil olup olmadığı konusunda ise iki görüş vardır:
Birincisi: Malik ve Ebu Hanife’nin mezhebine göre delildir ve başvurulması elzemdir. Çünkü Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.” Ve çünkü sahabenin bazısı, delil aramaksızın bir başka sahabenin sözüne uyuyordu. Bu ise onlardan her birinin sözünün delil olduğunu gösterir.”
6- Keşşafu’l Kina An Metni’l İkna
Müellifi: Mansur bin Yunus bin Selahaddin bin Hasan bin İdris el-Bahuti el-Hanbeli [ö: 1051]. Av hayvanlarının cezası bölümünde şöyle geçmektedir: “[...O] yani av hayvanları, [iki kısımdır] [Birincisi: Misli olanlar] yani benzer olanlar [Kıymet olarak değil yaratılış açısından deveye benzeyenler. Bunlarda misli farzdır] Buna ayet ile delil getirdi. [O] yani misli olan av hayvanları da [İki çeşittir. Birincisi: Hakkında sahabenin hüküm verdiği av hayvanları.] yani sahabenin hepsi olmasa da bazısının hüküm verdikleri. [Onlarda hüküm verilenler alınır] yani sahabenin hükmü. Sahabenin tanımı Hutbe konusunda daha önce geçmişti. Orada Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştu:
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم “Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.”
عَلَيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ الْمَهْدِيِّينَ عَضُّوا عَلَيْهَا بِالنَّوَاجِذِ“Benim ve benden sonra hidayete ermiş Raşit Halifelerin sünnetine uyunuz, ona azı dişleriniz ile sımsıkı bir şekilde sarılınız.” Ahmed ve et-Tirmizi rivayet edip hasen kabul etti. Çünkü Sahabe, doğruya en yakın olan ve hitabı en iyi bilendir. Onların hükmü, diğerlerine delildir. Tıpkı ammi mukallide âlimin delil olduğu gibi. [Deve kuşunda bir kurbanlık deve vardır] Ömer, Osman, Ali, Zeyd ve âlimlerin çoğunun görüşü böyledir. Çünkü deve kuşu, yaratılış olarak deveye benzer. Dolayısıyla onun gibidir ve nassın umumu kapsamına girer. el-Hiraki ise iki kanatlı olduğu için onu kuş kısmından saydı.”
7- el Muğni,
Müellifi: Ebu Muhammed Muvaffıkudin Abdullah ibn Ahmed ibn Muhammed ibn Kudame el-Cemaili el-Makdisi, el-Dimeşki el-Hanbeli [ö: 620]. Bu kitapta “Altıncı Fasıl: Av hayvanı olan sığırın cezası, ona benzediği için devedir” bölümünde şöyle geçmektedir: “...Mâlik şöyle dedi: Onda hüküm kıyas edilir. Çünkü Allah Subhânehu ve Teâlâ şöyle buyurdu:
يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ“İçinizden adalet sahibi iki kişi hükmeder.” [Maide 95] Bu konuda bizim delilimiz, Rasûl SallAllahu Aleyhi ve Sellem şu sözüdür:
أصحابي كالنجوم بأيهم اقتديتم اهتديتم“Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz.” Ve şu sözüdür:
اقْتَدُوا بِاَللَّذَيْنِ مِنْ بَعْدِي: أَبِي بَكْرٍ، وَعُمَرَ“Benden sonra Ebu Bekir ve Ömer’e uyunuz.” Çünkü onlar, doğruya en yakın ve ilmi en iyi bilenlerdir. Bu nedenle onların hükmü diğerleri için delildir. Tıpkı ammi mukallit için âlimin delil olduğu gibi. Onların bize ulaşan hükümlerine göre sırtlanın cezası bir koçtur. Ömer, Ali, Cabir ve ibn Abbas’ın görüşü böyledir.”
Gördüğünüz gibi hadis, Hanefilerin, Malikilerin, Şafiilerin ve Hanbelilerin muteber kitaplarında delil olarak kullanılmıştır. Bu yüzden biz onu hasen hadis olarak kabul ediyoruz. Razin konusuna gelince, İnşaAllah hakkında gerekli araştırmaya yaptıktan sonra yeri geldiğinde Razin konusunu tekrar gözden geçireceğiz.
Kardeşiniz Ata İbn Halil Ebu Raşta H.26 Şevvâl 1434
Facebook sayfasının linki: M.02 Eylül 2013