- مطابق
قماربازیی حرام
از حضرت ابو هريره رضی الله عنه روايت است كه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:
«مَنْ أَدْخَلَ فَرَسًا بَيْنَ فَرَسَيْنِ يَعْنِي وَهُوَ لَا يُؤْمَنُ أَنْ يَسْبِقَ فَلَيْسَ بِقِمَارٍ وَمَنْ أَدْخَلَ فَرَسًا بَيْنَ فَرَسَيْنِ وَقَدْ أُمِنَ أَنْ يَسْبِقَ فَهُوَ قِمَارٌ»
(رواه ابوداود، فی كتاب الجهاد)
ترجمه: كسیكه اسپ خود را(به غرض مسابقه) بين دو اسپ(دو تن باهم مسابقه دارند و شخص سومی نيز در بينشان اسپ خود را داخل میسازد) داخل كرد و در بردن مسابقه مطمئن نبود، قمار حساب نمیشود و اگر مطمئن بود و میدانست كه از همه پيشی میگيرد، اينكار وی قمار حساب میشود.
توضیح حدیث:
مسابقه در صورتهای زير جايز است:
۱- گرفتن مال در مسابقه اگر از طرف حاكم يا غير او باشد جايز است؛ مانند اينكه به مسابقه كنندگان بگويند که هركس سبقت و پيشی گرفت و جلو افتاد، آنقدر مال از او باشد.
۲- يا اينكه يكی از مسابقه كنندگان مالی را بگذارد و به رفیقش بگويد، اگر تو از من پيشی گرفتی، آن مال از تو باشد و اگر من از تو سبقت گرفتم، چيزی برمن نداری و من نيز چيزی از تو نمیخواهم.
۳- مال وجه المسابقه، که از طرف دو شخص مسابقه كننده يا چند شخص مسابقه كننده تعيين میشود و آنان با كسی مسابقه میگذارند كه اگر آن شخص سبقت گرفت، از آن دو تن يا آن جماعت، آن مال تعيين شده از آن او است و اگر از آنان سبقت نگرفت؛ بلكه از او سبقت گرفتند، چيزی از او نمیگيرند و غرامتی به او نمیدهند.
صورتهايیكه مسابقه و گروهبندی در آنها حرام است:
شرطبندی و گرو گذاشتن و مسابقه جايز نيست، اگر بدين شكل باشد كه هركس سبقت گرفت و برنده شد، وجه المسابقه را بگيرد و اگر از او سبقت گرفتند و باخت، چيزی و غرامتی از او بگيرند، آن اندازه كه رفيقش تعيين كرده بود که بهوی بدهد؛ چون اين نوع مراهنه و مسابقه قماری است که حرام میباشد.
خوانندگان محترم! شریعت اسلام تمام صورتهای قمار را منع کرده است. مالی را که به سبب قمار گرفته میشود، ملکیت انسان در آن ثابت نمیشود. الله سبحانه وتعالی فرموده است:
﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (90) إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ﴾
[مائده: ۹۰-۹۱]
ترجمه: اى مؤمنان! جز اين نيست كه شراب و قمار و انصاب و ازلام پليد(و ناشى) از عمل شيطان است، پس از آن احتراز كنيد، باشد كه رستگار شويد. جز اين نيست كه شيطان مىخواهد بين شما در(پرداختن به) شراب و قمار دشمنى و كينه افگند و شما را از ياد الله(سبحانه وتعالی) و از نماز باز دارد. پس آيا دست بر مىداريد؟
دیده میشود که الله سبحانه وتعالی با چندين تأكيد، شراب و قمار را حرام اعلام كرده است:
تأكيد اول: آنها را در رديف پرستش بتان قرار داد.
تأكيد دوم: آنها را رجس، يعنی نجس معنوی معرفی كرد. هرچند به قول بعضی: در شراب نجاست حسی نيز هست.
تأكيد سوم: آن دو را از عمل شيطان ناميد و روشن است كه از شيطان جز شر خالص سر نمیزند.
تأكيد چهارم: مؤمنان را دستور داد تا از آن بپرهيزند، كه اين تعبير در نهی از معنای(ترك كردن) بليغتر است. نهايتاً اينكه: پرهيز از آنها را(قمار و شراب) موجب رستگاری اعلام كرد. پس هرگاه پرهيز از آنها رستگاری باشد، روشن است كه ارتكاب آنها سراسر زيان و خسارت است. دیگر اینکه مانع از یاد الله سبحانه وتعالی میشود؛ حتی نزدیکی با کسانیکه با شراب و قمار مبتلاء هستند، سبب ضیاع اوقات نماز میشود.
در آیت ﴿فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ﴾ نهی بلیغ است؛ مانند اینکه تمام موانع و مشکلات ذکر شود و بگوید آیا با وجود این همه موانع شما دست بردار نمیشوید؟
از جملأ قمار، یکی هم تکتهای بختآزمائی یا شانس است، به هر سبب و هر نوعیکه باشد و مالیکه از وجه قمار به دست میآید، تملک یا مال خود قرار دادن آن جواز ندارد.