ازحضرت انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:

«مَنْ كَانَتِ الآخِرَةُ هَمَّهُ جَعَلَ اللَّهُ غِنَاهُ فِى قَلْبِهِ وَجَمَعَ لَهُ شَمْلَهُ وَأَتَتْهُ الدُّنْيَا وَهِىَ رَاغِمَةٌ وَمَنْ كَانَتِ الدُّنْيَا هَمَّهُ جَعَلَ اللَّهُ فَقْرَهُ بَيْنَ عَيْنَيْهِ وَفَرَّقَ عَلَيْهِ شَمْلَهَ وَلَمْ يَأْتِهِ مِنَ الدُّنْيَا إِلاَّ مَا قُدِّرَ لَهُ»

(رواه ترمذی و طبرانی)

ترجمه: کسی‌که تمام هم‌وغم‌اش آخرتش باشد، الله(سبحانه وتعالی) بی‌نيازی و دولت‌مندی را در قلبش جای می‌دهد، و پراگندگی‌هايش را فراهم می‌کند و دنيا به سراغش می‌آيد؛ در حالی‌که او از دنیا روی گردانیده است. اما کسی‌که تمام هم‌وغم خود را دنيا قرار دهد، الله(سبحانه وتعالی) فقر و بينوايی را همواره در برابر چشمانش می‌گذارد و سروسامانش را برهم می‌زند، در نتیجه از دنيا بيش از آن اندازۀ تقدیرش به او نمی‌رسد.

علمای حدیث در شرح این حدیث گفته اند: «کسی‌که نیت‌اش طلب آخرت باشد، الله سبحانه وتعالی وی را قناعت قلبی نصیب می‌کند، مشکلاتش را به آسانی رفع می‌کند و آن‌چه‌که از مال دنیا در قضا و تقدیر وی باشد، آن را به آسانی برایش می‌رساند. کسی‌که نیت‌اش طلب دنیا باشد، فقر و حرص دنیا را از وی دور نمی‌کند و مشکلاتش را پیش چشم‌اش می‌گذارد؛ ولیکن از مال دنیا تنها همان چیزی برایش می‌رسد که در قضا و تقدیر وی باشد؛ نه آن مقدار زیادی‌که وی شب‌وروز در طلبش مصروف است.»

امام ابن قیم جوزی رحِمَهُ الله گفته است: «شخص مسلمان هرگاه صبح یا شام می‌کند، در نیت و فکرش تنها کسب رضایت الله سبحانه وتعالی باشد، الله سبحانه وتعالی تمام حوائج و مشکلاتش را رفع می‌نماید و قلب وی را به محبت خود فارغ می‌سازد؛ زبانش را به ذکر و تمام بدن وی را به اطاعت از خودش آماده می‌سازد، و اگر شخص مسلمان صبح و شام کند؛ در حالی‌که در نیت و فکرش همه طلب دنیا باشد، الله سبحانه وتعالی حوائج و مشکلات وی را برای خودش می‌گذارد؛ یعنی هیچ‌نوع کمکی با وی نمی‌شود.»

یقیناً دیده می‌شود که اکثریت مردم را محبت دنیا و مصروفیت‌های آن از طاعات، عبادات و کسب رضایت الله سبحانه وتعالی دور نگهداشته است. پس آیات و احادیثی‌که آمده(مخصوصا حدیثی‌که در فوق ذکر شد) برای این است که آن‌چه را فراموش کردیم، برای ما تذکر دهد و قوت دفع حب دنیا و مصروفیت‌های آن را و نیروی محبت، اطاعت، عبادت و کسب رضایت الله سبحانه وتعالی را در وجود ما ایجاد نماید، تا از نعمات جنت بی‌بهره نشویم. در اخیر، رشتۀ سخن را با این فرمودۀ الله سبحانه وتعالی خاتمه می‌بخشیم:

﴿زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ﴾

[آل عمران: ۱۴]

ترجمه: برای انسان‌ها، محبّت شهوات(و دلبستگی به امور مادی دنیا) زينت داده شده است؛ چيزهايی از قبيل ميل و دلدادگی به زنان و فرزندان و دارايی بسيار هنگفت و اسب‌های نشاندار(و سواری‌های مرغوب) و چهارپايان و کشت و زراعت؛ اين‌ها کالای دنيا است و سرانجام نيک در پيشگاه الله(سبحانه وتعالی) است.

به الله سبحانه وتعالی دعاء می‌کنیم که دنیا را بزرگ‌ترین اندیشه و منتهای علم ما نگرداند.

خوانندگان محترم! تا وقتی‌که بازهم نزد شما حدیث دیگری را ارائه نمائیم، شما را به الله بی‌نیاز می‌سپاریم.

والسلام علی من اتبع الهدی