- مطابق
نهادینه کردن مساوات بین زن و مرد در عهدنامه سیاسی یا چیدن میوهایكه توسط حکومت نجات ملی زرع و پرورش یافته است
تمامی رسانههای محلی و منطقوی از امضای دادگاه نظامی نیروی آزادیبخش و تغییر بر عهدنامه سیاسی با وساطت افریقا خبر دادهاند. در خصوص توافق تقسیم قدرت باید گفت که هدفشان از این توافق به کرسی نشاندن دموکراسی در سودان است. در این مقاله در ارتباط به مهمترین گزینههاییکه در این توافقنامه سیاسی راجع به زن آمده؛ خواهیم پرداخت. نکات ذیل مواردیاند که در این توافقنامه آمده است:
ماده 27- حقوق زن و طفل:
1. دولت ملزم به حفاظت از حقوق و آزادی زن سودانی بوده، بر نقش مثبت آن در نهضت ملی سودانی تأکید میورزد و کشور سودان به تمام حقوق و وجایبیکه در هر عهدنامههاى ملی، منطقوی و بين المللى در این باب آمده اعتراف میکند. دولت حقوق مساوی را بر مرد و زن سودانی در تمام عرصهها اعم از سیاست، اقتصاد، اجتماع و فرهنگ و همچنان حقوق مساوی را در برابر کار مساوی برایشان تضمین نموده است.
اگر طرفداران امضاء این اعلان، علت مشکلات زن سودانی را عدم مساوات با مردان فکر میکنند؛ ما برایشان یادآوری میکنیم که نظام قبلى در قوانین خود مساوات بین زن و مرد را جای داده است. میتوانید به قانون مدون سال 2005 که حکومت نجات سودان به آن حکم مینمود، مراجعه کنید تاجاییکه این قوانین و سیاست رایج برای توانمندسازی و کمک به زنان تلاش نمود تا که زن سودانی بتواند در تمام عرصهها یک مشارکت فعال، مطابق به مساوات عادلانه در حقوق، درامد و فرصتهای کاری داشته باشد، قوانین و حکومت که هیچ عهدنامه بین المللی را بدون اینکه تطبیقش نماید فرو نگذاشته است. و اگر موازنۀ قدرت در سودان برهم نمیخورد؛ گناه عهدنامه سیداو را نیز مرتکب میشد. اگر حکومت انتقالی خط السير حکومت البشیر را تعقیب کند؛ گویا اينکه میوهای تلخ نظام قبلی را چیده است.
قطعاً که نظام سرمایهداری کافر، نظامیکه بر سیاست و اقتصاد سودان تسلط داشته و از هنگام استعمار غرب بر این سرزمینها تا به امروز منبع مریضیها و تهداب مصیبتها در سودان میباشد و این حقیقت را هیچ کس انکار نمیکند؛ مگر نادانیکه از جريانات اطرافاش بىخبر است. این نظام وضعی، نظامیست که سبب تفاوت فاحش در قسمت سرمایهها گردیده که غنی بر دارایاش افزوده شده ولی فقیر فقرش شدت گرفته است، زنها و دیگران را از ثروتمند شدن محروم ساخته، ثروت را در نزد 2% از انسانها انحصار نموده، با معاملات مضاربت و سودی که بر اموال مردم فایده سودی میرساند، بر اساس باطل بوده اقتصاد جهانی را فلج ساخته است و از نظام ملکیت که ثروت و داراییها را در بین مردم بر اساس تلاش آنها و به گونهای عادلانه توزیع مینمود، نظام مختص به افراد و دولت ساخته اند. با اين كار شکم عدهای از افراد را پر نموده، ثروتها و دارایها را با جانبداری و اکرام به آنها واگذار کرده؛ ولی در مقابل برای فقراء عرصه را برای به چنگ آوردن لقمه نان و احتیاجات اولیه تنگ ساخته اند.
همانا مصلحت مادی اساس نظام سرمایهداری را تشکيل میدهد که جهانیسازی این نظام با توافقات بین المللی رو به اکمال است. امروزه زن در امواج پر تلاطم نظام اقتصاد سرمایهداری به خاطر لقمه نانی دوشادوش مردان در بازارها جان میکند. در هر عرصۀ عمل رقابتِ که شایسته یک زن نیست با مردان در رقابت است. در امر خانواده سهل انگاری نموده به اطفال خویش بی توجه میکند و به دنبال ارزشهای فریبنده زن غربی به راه افتاده تعقیباش میکند. نظم خانواده در این جوامع زمانی از هم پاشید که مفاهیم اشتباه و غلط چون؛ تشخیص هویت و آزادی از بند همسر مطرح گردید. به علت امواج جهانی شدنِ نظام سرمایهداری خشک است که زن در سودان مورد هدف قرار گرفته است. وخامت اوضاع زندگی زن در سودان به دلیل عدم مساوات نه؛ بلکه به دلیل تعطیلی پروژهها، کارخانهها و شرکتهای تولیدی نیرومند خصوصی نظام ملعون سرمایهداری است، که دستِ کارگران را بسته که هیچ راهی برای برطرف کردن احتیاجاتشان ندارند؛ مگر با کار سخت و طاقت فرسا، درين ميان زن سودانی نیز به بازار بیرحم به دنبال دست مزد بیرون شده است.
علاه بر این همانا ارزشهای لبرالیستی سکولارِ غربی که تلاش بخاطر امیال فردی را تقدیس میکند و زنی را که توسط ولی یا شوهرش حفاظت و حمایت میشود و توسط همین ولایت است که نفقه بر او لازم است؛ عیب گرفته و تلاش مىورزد تا او را از این حالت برهاند و در جامعه وحشی که پر از انسانهای گرگ صفت و درنده است رهایش نمودهاند؛ چرا که آنها معنای دقیق ولایت و سرپرستی را که به معنی حفاظت و حمایت است درک نکردهاند، چیزیکه باعث وخامت اوضاع زنان در این جوامع گردیده و زنان عموما در تمام نقاط جهان به آن مواجه اند، دقیقاً که این وضعیت نتیجه تنگ نظری بر مشکلات زن است که توسط عینك مساوات به آن مینگرند. مطمئناً که این دیدگاه در حصار کردن زن و مصادرۀ حیثیت اوست؛ چون ارزشهای آزادی زن و مساوات خود مؤلد فساد و میدان آماده بر این امر است و این شعله پیش از اینکه دامنگیر مردان شود، دامن زنان را خواهد گرفت، در حالیکه مرد همراه با جرمش طرفه میرود. همین سرمایهداریست که در بین زن و مرد تبعیض قائل شده، بر خلاف ادعایش که بین زن و مرد مساوات به وجود میآورد، در بین این دو فاصله ایجاد کرده است.
مفاهیمىکه در مهد آن به ناکامی انجامیده و روزانه اخبار شکستشان پیرامون زن در رسانهها نقل مىشود؛ چگونه میتواند راهحلی باشد برای زن سودانی و مسلمانان در کل؟! طبق اظهارات خبرنامه "اسپوتنیک روسیه"؛ آماری مقایسوی که بین وضیعت زنان و مردان در 144 کشور جهان در چند مورد عمده از قبیل: دسترسی به خدمات صحی، سطح زندگی، تحصیلات، فرصتهای سیاسی و اقتصادی به بررسی گرفته شده؛ نتایج بدست آمده از این مقایسه بدترین وضعیت را نشان میدهد. در جریان سال 2017 ميلادی، نابرابری بین زنان و مردان به حالت وخیمتری رسیده است، گفتههای "مجمع اقتصادی جهانی" حاكی از آن است كه شکافها بین زن و مرد بيشتر گردیده است، اين اظهارات واضح ساخت که از 2006 به بعد این شگاف افزایش نموده، پیش از اینکه در سال 2017 به نسبت 68 درصدی برسد. واقعیت ناکامی مفکورۀ مساوات را نشان میدهد؛ پس ما چرا این مفکوره ناکام را وارد سرزمینهای خویش گردانیم؟!
همانا اسلام حقوق و وجایب را برای مرد و زن تعین نموده و از هردو خواسته تا به این حقوق و وجایب، به اعتبار اینکه این حقوق و وجایب از جانب کسی تعیین گردیده که دانا و آگاه بر احوال زن و مرد است، راضی باشند. چنانچه الله سبحانه وتعالی فرموده است:
﴿وَلا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيماً﴾ [النساء: 32]
ترجمه: آرزوی چیزی را نکنید که الله با (اعطای) آن برخی را بر برخی دیگر برتری داده است (مردان را در بعضی از چیزها بر زنان و زنان را در بعضی از چیزها بر مردان فضیلت داده و مرحمت روا دیده است) مردان نصیبی دارند از آنچه به چنگ میآورند و زنان (هم) نصیبی دارند از آنچه به دست ميآورند و از الله طلب فضل او کنید. بیگمان الله کاملاً بر همه چیز آگاه میباشد.
و این حقوق و وجایبی را که الله متعال لازم گردانيده، به توافق و یا مخالفت طرفین نیاز ندارد و بر ارزشهای غرب و سرمایهداری که از زن جنس برای خرید و فروش ساخته بنا نیافته؛ بلکه یک دید کاملاً صحیح نسبت به زن دارد، چنانچه جامعهایکه این ارزشها در آن دیده میشود، دلیل عمدهای منع آزار و اذیت، بیحرمتي، رفتار بد و خشونت علیه زن، ترس از الله سبحانه وتعالی و ناظر دانستن او در همه احوال است.
دقیقاً که اسلام تجاوز به حق زن را حرام قرار داده و کرامتاش را حفظ کرده است، چنانچه توهین به شخصیت زن و بهرهبرداری از زیباییهای او را به مثابه جنس منع نموده است. همینگونه خودنمایی، اختلاط و خلوت کردن با مردان بیگانه را نیز بر زن حرام قرار داده است. برای زن در جامعه مقام رفیع را در نظر گرفته است. چنانچه پیامبر صلی الله عليه وسلم فرمودند:
«فَاتَّقُوا اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ فِي النِّسَاءِ»
ترجمه: در امر زنان از خدا بترسیدو تقوا پیشه کنید.
«فَاسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ خَيْراً»
ترجمه: پس به زنان توصیههای نیک کنید.
باید راهحل برای مشکلات زن سودانی از جنس عقیدۀوی باشد، عقیدهایکه به خالق هستی و انسان باورمند است، خالقیکه تنها او مستحق تعین حقوق و وجایب است؛ چرا که او دانا به مصالح و ضرر همه گان است. در ذیل تعداد از این ارزشها را که از قرآن و سنت با دلیل استخراج گردیده بیان میداریم:
2. اسلام حقیکه بر مردان قائل است بر زنان نیز همان حقوق را قائل است. چیزیکه بر مردان لازم گردانيده شده بر زنان نیز لازم میباشد؛ مگر اموری را که اسلام بر مردان تخصیص داده است، یا چیزیکه شرعاً به مرد تعلق میگیرد. زن حق تجارت، زراعت و صناعت را داشته، میتواند در معاملات و پیمانها نیز صاحب اختیار باشد و اینکه تمام انواع مالکیت بر او نیز جایز است و میتواند سرمایهاش را خود زن یا توسط دیگران به رشد و توسعه برساند و اینکه تمام شئون زندهگیاش را خودش به عهده گیرد.
3. زن اجازۀ عهدهدار شدن حکومت را نداشته، نمیتواند خلیفه، معاون، والی و یا هم عامل باشد و نمیتواند وظیفهای را در بخش حاکمیت عهدهدار شود. همچنان زن نمیتواند که قاضی القضات یا قاضی در محکمه مجرمین باشد و همینگونه نمیتواند که امیر جهاد تعیین شود.
4. زندگی مشترک یک زندگی راحت و مطمئن است و رفتار زناشوئی نیز رفتار دوستانه. قیمومیت شوهر بر همسر قیمومیت حفاظت و حمایت است؛ نه قیمومیت سلطه و قدرت، همچنان بر همسر نیز فرمانبرداری از شوهرش لازم گردیده است و بر شوهر نیز لازم گردیده تا نفقه و مصارف همسر را تهیه کند. این را بدانید که هرگز به این حالت درخشش نخواهیم رسید؛ مگر به تطبیق قانون الله در دولت خلافت راشده ثانی بر منهج نبوت، دولتیکه ما را از این تجارب نامؤفق خلاصی میبخشد.
نویسنده: غاده عبد الجبار (أم أواب)
مترجم: عبدالقدیر مخلص