- مطابق
پرسش و پاسخ تنش آمریکا و چین در مورد تایوان
پرسش: پشت تنش امریکا و چین در مورد تایوان چه نهفته است؟ تحرکات پشت این این تنش چیها استند؟ چرا امریکا چین را به واسطه سفر رئیس و اعضای پارلمان به تایوان تحریک میکند. این جزیره برای امریکا و چین چه اهمیتی دارد؟ آیا کار به جنگ کشیده خواهد شد یا به آرامش؟
جواب
برای توضیح واقعیت و تنش در حال افزایش در مورد تایوان، انگیزه های آن و علت تحرکات؛ باید برخی حقایق مرتبط را یاد آوری نمود، تا این قضیه روشن گردد:
اول: امریکا چین را رقیب جهانی درجه اول خویش میداند، زیرا اقتصاد چین بسیار بزرگ و رشد آن از رشد اقتصاد امریکایی سریع تراست؛ این تهدیدی است که ممکن چین جایگاه اول اقتصادی جهان را درسالهای نه چندان دور اشغال کند، و نیروی اقتصادی در چین ممکن است تبدیل به نیروی نظامی شود؛ زیرا هزینههای نظامی در چین سال به سال در حال افزایش است، همراه با آن توانایی های سنتی و هستوی ارتش چین نیز پیشرفت کرده و دامنه قدرت سیاسی چین نیز گسترده خواهد شد. خواست سیاسی چین در حال افزایش است، از جمله راه ابریشم که چین را قادر میسازد تا نفوذ سیاسی و اقتصادی خویش را در تعدادی از کشورها به ویژه در آسیا گسترش دهد. این وضعیت برای آمریکا قابل تحمل نبوده و از همین لحاظ امریکا با چین، جنگ اقتصادی را اعلان کرده و در آسیا بدنبال بستن پیمانهای نظامی است، تا بتواند پیشرفت چین را پیش گیری کند.
دوم: اما در مورد تایوان باید گفت؛ جزیره بزرگی است که مساحت آن به 36 هزار کیلومتر مربع میرسد و 24 میلیون نفوس دارد. اقتصاد پیشرفتهی آن این کشور را در شماره بیست وششمین اقتصادی در جهان ساخته است، و به ساخت چیپهای الکترونیک شهرت دارد. تایوان تمام معیارهای یک کشور را در خود دارد؛ اما تاریخ آن، اینکه ساکنین آن چینی هستند و اینکه از چین 140 کیلومتر بیشتر فاصله ندارد؛ باعث شده است چین آن را به چشم سرزمین متمرد خویش ببیند؛ زیرا تاریخ سیاسی تایوان یکی از موضوعات مهم تاریخ چین است؛ بعد از اینکه حزب کمونستی قدرت را در چین در سال 1949م گرفتند؛ حاکمان شکست خورده ( حزب ملی چین – کمیتاگ) به تایوان رفتند و امور از آنجا پیش میبردند. دو میلیون چینای از مخالفین حزب کمونستی به تایوان مهاجرت کردند؛ سپس پایتخت تایپی را اساس گذاشتند. رهبران پیشین چین( مخالفان کمونیزم) جزیرهی تایوان را تحت فرمانروایی خویش حفظ نموده و دراین کار حمایت نظامی آمریکا همراه آنها بود. امریکا درسال 1955م توافق دفاعی مشترک با تایوان را زیرعنوان جمهوری چین امضا نمود؛ زیرا امریکا در آن زمان چین را که حزب کمونستی برآن حاکم شده بود، به رسمیت نمی شناخت؛ امریکا بارها برای دفاع از تایوان مداخله نموده جایگاه دائمی چین در شورایی امنیت سازمان ملل را برای تایوان داد.
سوم: هرچند امریکا بعد از تفاهم با پکن کرسی سازمان ملل متحد را به پکن یعنی حزب کمونست چین برگرداند و تایوان را از ملل متحد اخراج کرد، در آن زمان اعلان کرد که سیاست چین واحد را کمک نموده ، استقلال تایوان را به رسمیت نمی شناسد؛ اما به پیمان دفاعی با تایوان برای منع چین از ضمیمه کردن آن به خاک خودش همچنان ادامه داد. این مسایل امریکا را به عنوان یک عنصر فعال در مسئلهی تایوان در بیش از هفتاد سال قرار داده است. آمریکا این کشور را به حیث یک کشور مستقل بدون آنکه اور ا به رسمیت بشناسد با آن تعامل میکند. با آن روابط سیاسی، تجاری، اقتصادی و نظامی برقرار می کند؛ برعلاوهی آن برای محافظت از کشتیهای هوا پیما بر آمریکا، دفتر در تایپی ساخته که کار یک سفارت را میکند، اما آن را سفارت نمیگویند.
چهارم: این در مورد تولد تایوان به عنوان یک تشکل سیاسی جدا از ساختار چین بود؛ اما امروز نیروی چین بگونهی قابل توجهی رشد نموده و در عرصهی مختلف در سطح بین المللی کشور قابل ملاحظه است، نفوذ قابل ملاحظهی در آسیا دارد؛ به ویژه نفوذ اقتصادی. ناتوانی چین در حل مسئلهی تایوان به عنوان سرزمین سرکش، نقطه ضعف بزرگی را بر آن نشان میدهد. چین هیچگاه از نیروی نظامی تایوان نترسیده و برای برگرداندن آن به آغوش خود به نیروی خویش اعتماد کامل دارد؛ اما همیشه از جنگ با امریکا به خاطر تایوان بیم داشته است؛ این در بحران کنونی که امریکا در آن علیه چین ظاهر گردیده روشن است؛ زیرا چین به همین اکتفا می کند که کشورهای جهان تایوان را به عنوان کشور مستقل نشناسند؛ همان سیاست شناخته شده و همنوا با امریکا به عنوان سیاست چین واحد را به پیش میبرد. با وجود اینکه همهی کشورها، در رأس شان امریکا با تایوان به عنوان یک کشور مستقل تعامل میکنند. خلاصه اینکه چین نمیخواهد در تایوان چنان برخورد که کند که باعث ضعف روابط تجاری چین با جهان شود.
پنجم: امریکا تایوان را وسیلهی برای تحریک، توهین و تحقیر چین ساخته است؛ این ضعف چین را نشان میدهد که از این تحرکات متاثر گردیده، و خود را کنار بکشد. اما اگر به این تحرکات پاسخ دهد، تایوان به باتلاق تبدیل خواهد شد که چین در آن گیر می ماند؛ پس چین در میان دو گزینه قرار گرفته است، هر دوی آن به ضرر چین است. این خلاصهی چیزی است که در تایوان اتفاق افتاده است. بدون دلیل موجهی امریکا اعلان کرد که نانسی پلوسی رئیس کنگرهی امریکا در 3/8/2022م قصد دارد از تایوان بازدید کند؛ چین هم در عکلس العمل به این سفر برای امریکا هشدار داد که اگر نانسی پلوسی به بازدید از تایوان اقدام کند امریکا بهای سنگینی را خواهد پرداخت ( وپکن هشدار داد که اگر هواپیماها حریم هوایی تایوان را نقض کنند، آنها را ساقط خواهد کرد. (روزنامه الشروق، 2/8/2022 ) آمریکا بدون توجه به هشدار چین به تحرکات خویش ادامه داد و نانسی پلوسی با یک هواپیمای نظامی امریکایی به همراهی 13 هواپیمای نظامی دیگر از پایگاه نظامی جاپان حرکت کردند، و به تایوان رفتند.
ششم: چین مانورهای بزرگ نظامی در تنگهی تایوان که شامل پرتاب موشک بود اعلان کرد و از امریکا خواست که بر سیاست "چین واحد" از سال 1971م میان دو طرف توافق شده است پایدار باشد. اما این تحریکات با اقدام بازدید گروه دیگری از اعضای مجلس امریکا از تایوان افزوده شد اقدامی که نشان میداد امریکا برای به چالش کشیدن به چین مصمم است. بر اساس اعلان انستیوت که به عوض سفارت آمریکا کار میکند؛ بعد از گذشت چند روز از سفر نانسی پلوسی و نمایندههای کانگرس آمریکا؛ از مانور نظامی چین در اطراف جزیره برای محکوم کردن این سفرها خبر داد. (اندیپندینت عربی، 14/8/2022 ) چین با مانورهای نظامی جدید در تنگه پاسخ داد؛ و همچنان امریکا برای انتقال کشتیهای هواپیما بر و قوای هوای خویش به تایوان خبر داد. تایوان نیز خشم خویش را نشان داده و مانورهای نظامی را به شکل شبیهسازی دفع حملهی چین راه اندازی کرد، تا نشان دهد بر علیه هجوم چین است. به این ترتیب بحران تایوان میان چین و امریکا شعله ور گردید که خلاصهی آن قرار ذیل است:
1- چین خشمگین است و خود را برای نبرد احتمالی آماده می سازد. (وزارت دفاع چین در توضیح جداگانه گفته است: بازدید نمایندگان امریکایی از تایوان بیانگر نقض حاکمیت چین و وحدت سرزمین آن است و بگونه ی کامل چهرهی واقعی ایالات متحده را بعنوان تخریب کننده ی صلح و امنیت در تنگه تایوان به نمایش می گذارد؛ او افزوده است که ارتش آزاد ملی چین با تمرینات نظامی آمادهی نبرد می شود، باجدیت از حاکمیت ملی و وحدت سرزمین خویش دفاع می کند. باتمام نیرو و به هرشکلی برنامه استقلال تایوان و مداخلات بیگانگان را جلوگیری میکند. (اندیپندنت عربی 16/8/2022)
2- اما در مورد امریکا، همچنان بر تحریکات، بسیج کردن هم پیمانان و تشویق کردن بر علیه چین ادامه می دهد ( کارل توماس معاون نیروی در یایی امریکا در ناو جنگی هفتم، سه شنبه، 16 اگست، در اثنای اجلاس در سنگاپور، تاکید کرد که چین قرار است در فضای تایوان موشک پرتاب کند، باید علیه آن به عنوان یک عمل غیرمسؤولانه اعتراض شود. (اندیپندنت عربی 16/8/2022م) او کشورهای آسیای را بر علیه چین تحریک کرد. (منبع فوق) امریکا میگوید: ( اگر باچین مقابله نکنید ممکن است، مشکل عادی جلوه داده شود و مردم قبول میکنند؛ مانند جزایر دریای جنوبی چین، جایکه اکنون پایگاه های نظامی است، که غافل گیر شوید.) رئیس جمهور امریکا با وضاحت بیان نموده است که اگر چین با تایوان در گیر شود، امریکا در کنار تایوان خواهد جنگید.( رئیس جمهور امریکا جوبایدن هشدار داده است که چین در مسألهی تایوان با آتش بازی می کند و به مداخله نظامی، برای حمایت از جزیرهی تایوان، زمانیکه مورد تهاجم واقع شود وعده سپرده است ...، در پاسخ این پرسش که چرا ایالات متحده وقتی چین با تایوان در گیر شود از آن دفاع نظامی می کند؛ اما از اکراین دفاع نظامی نکرد؟ بایدن گفت: بله! آن هم مسوولیت ما بود که ادا کردیم.( بی بی سی، 23/5/2022م) چین با دریافت تحرکات به سطح بالا از طرف آمریکا، مانورها نظامی را به راه انداخته و آمریکا نیز تسلیحات خویش در تنگهی تایوان آورده و چین را در دروازه خودش به مبارزه میطبد. این بحران را بسیار بزرگ نشان می دهد؛ زیرا امریکا کشور است که برای بحرانی تر شدن اوضاع تلاش می کند و سالهاست نیروهایش را در آسیا برای احتمال رویا رویی نظامی با چین بسیج کرده است. از همین جهت است که امریکا گامهای خویش را برای پیمان های نظامی جدید علیه چین سریع تر برمیدارد؛ مانند پیمان "اوکس" با استرالیا وبریتانیا وپیمان نظامی دیگری بنام "کواد" با جاپان، هند و استرالیا. یعنی امریکا تهدید نظامی را در کنار تهدید اقتصادی به پیش برده که تهدید نظامی از تهدیدی اقتصادی مؤثرتر است.
3- به نظر می رسد چین میداند که این نقشهها مربوط به سیاست بزرگ امریکا در قبال چین است، مسأله فقط تایوان نیست؛ به همن دلیل است که چین قدرت نمایی می کند. در بیانیهی فرماندهی شرقی ارتش چین آمده است ( ارتش ازاد ملی چین در 15 اگست نقشهی را طرح کرده است که مانورهای جنگی و آمادگی جنگهای چند جانبه را در دریا و هوای اطراف تایوان انجام دهد.(اندیپندنت عربی، 14/8/2022م) همچنین ارتش چین گفته است: ( امروز مانورهای را نزدیک تایوان به اجرا می گذارد، تا مانع جدی برای واشنگتن و تایپی با شد؛ که بازیهای سیاسی را برای برهم زدن صلح و امنیت در تنگهی تایوان به راه انداختند. فرمانده شرقی ارتش چین توضیح میدهد که، ارتش آزاد ملی چین مانورهای جنگی با ذخایر زنده در دریا و هوا راه اندازی نموده است. در همین مورد وزارت دفاع چین گفته است: نیروهای چین به حدی از تمرینات و آمادگیهای جنگی رسیدند که باجدیت از حاکمیت ملی دفاع می کنند و هر نوع از استقلال طلبی و تلاشهای خارجی برای مداخله را خنثی میکند. وزارت دفاع چین به ایالات متحده امریکا و حزب دمکراتیک حاکم در تایپی هشدار داده است: استفاده از تایوان برای در گیر کردن چین آخرش شکست است.( الجزیره نت، 15/8/2022م) همچنین چین برخی از نیروهایش را در 17/8/2022م به روسیه برای تمرینات مشترک با ارتش روسیه فرستاد تا امریکا را تهدید کند و این پیام را برساند که که روسیه در بحران تایوان در کنار چین استاده است.
هفتم: این ابعاد بحران تایوان بود که امریکا ساخته و میخواهد که توسط آن چین را به زانو در آورد. مهمترین نکات مرتبط به آن چهار چیز است:
1- امریکا همیشه از جنگهای اقتصادی با چین بیم داشته ؛ بدلیل اینکه چین اقتصاد قوی دارد. اما میان امریکا و چین از لحاظ نظامی فرق بزرگی وجود دارد و امریکا از مقابلهی نظامی باچین هراسی ندارد؛ بنابراین این یک قضیهی واضح است که آمریکا میخواهد که جنگ را از عرصه اقتصادی به عرصهی نظامی انتقال دهد، میدان که در آن آمریکا برتری دارد. به احتمال زیاد مشغولیت روسیه در جنگ با اکراین هرگونه حمایت نظامی از چین را نفی میکند؛ و استفاده از سلاح هستوی در مورد جنگ اکراین نیز منتفی است. .
2- زمانیکه امریکا در بدام انداختن چین در تایوان موفق شود، با همپیمانانش اقدام به وضع تحریمهای اقتصادی علیه چین، مانند روسیه خواهد کرد؛ عظمت چین و نمونه بودنش در اقتصادی جهانی تهدیدی بی نهایت بزرگی به امریکا بوده و باعث نگرانی آمریکا گردیده است؛ که امریکا را از ناحیهی اقتصادی نیروی چین نگران می سازد. تحریمهای احتمالی علیه چین در صورتی که به جنگ با تایوان منجر شود تأثیر بزرگی از سوی امریکا (برچین) می گذارد و بگونهی درد آوری ثروتمندان بزرگ چینی را تحت تأثیر قرار خواهد داد؛ آنها رهبران حزب کمونستی حاکم هستند؛ این طبقه ی تأثیر گذار زمانی که از این ناحیه متضرر شوند، بر اساس اجندای آمریکا پیش خواهد رفتند.
3- با تمام آنچه بیان شد روشن می شود که منشأ بحران پیرامون تایوان امریکاست؛ و در حال افزایش آن استند. همچنین روشن است که مشغولیت امریکا در جنگ اکراین او را از افزایش بحران با چین مانع نمی شود؛ برای این موضوع دلایل زیادی است، از جمله اینکه پولند وقتی از امریکا خواست در بدل دادن سلاح ساخت شوری MiGs به اکراین به پولند طیاره های F16 را تسلیم کند امریکا گفت: کارخانه های امریکا مشغول مجهز کردن تایوان با هواپیماهای جنگی می باشند؛ به این معنی که جنگ اکراین چشم امریکا را از چین نبسته است. این از بحران کنونی تایوان وعوامل آن بود.
4- اما اینکه آیا این بحران به جنگ میکشد یا به صلح؟ مهم مشغول ساختن چین در بحران در دروازههای خانه اش است، که سبب میشود چین را از کمک کردن با روسیه منع کند. امریکا بحرانی را برای روسیه در اکراین و بحرانی را برای چین در تایوان به راه انداخته که این حالت فرصت برای آمریکا جهت تضعیف چین و روسیه به وجود آورده است. این زمانی متحقق خواهد شد که روسیه و چین میزان خطر سناریوی که امریکا در داغ ساختن دو بحران در اکراین و تایوان برای شان طراحی نمود است، درک نکنند. ما می گوییم : این مهمم است. زیرا احتمال جنگ و یا حد اقل کشمکشهای نظامی احتمال واردی است؛ زیرا هر خطای محاسبه نشده در این حالت مانند نزدیک شدن ارتشها و بالاگرفتن تنش این احتمال را به واقعیت تبدیل خواهد کرد.
هشتم : خلاصه اینکه جهان را اکنون کشورهای بزرگی رهبری میکنند که برای عدالت و خیر خواهی ارزشی قایل نیستند و از سر تا پای آنها را ظلم و بد خواهی فرا گرفته است. اینها کشورهای هستند که اگر مصلحت شان اقتضاء کند نسلها را نابود میکنند؛ و اگر تمایل به ریختاندن خون مردم برای اهداف فاسد شان داشتند پس این کار را میکنند. گویا که واقعیت فارس و روم دو کشور بزرگ آن زمان بازگشته است! چنانکه او کشورها به قدرت مسلمانها از بین برده شد، کشورهای بزرگ امروزی نیز با بازوی مسلمین از بین برده خواهد شد و با اذن الهی خلافت راشده بر منهج نبوت از نو خواهد درخشید و خیر و نیکی را در دنیا منتشر خواهد ساخت.
وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَنْ يَكُونَ قَرِيبًا
گویند که آن چه وقت است؟ بگو: که نزدیک است( الأسرا: 51)
مترجم: حبیب اسلمی