سد النهضه (رنسانس) هم‌چنان در آستانه قرن بیست ویکم یکی از جدیدترین و خطرناکترین موضوعات برای سودان و مصر میباشد. از زمان اعلامیه اصول در 23 مارچ 2015م در خارطوم این سد به شدت در صحنه‌سیاسی باقی مانده است، که توسط رؤسای سه کشور: سودان، مصر و اتیوپی امضاء شد. سیسی مصر که بیانیه اصول را در خارطوم امضاء کرد، ناراحت گردیده و در تنگنا قرار گرفت به دلیل اینکه، به خاطر خطرات سد النهضه (رنسانس) تا روز قیامت مورد لعن و نفرین قرار خواهد گرفت، خطراتی‌که خسارات بیشماری را با پیامدهای بیشماری در کوتاه مدت و دراز مدت پدید خواهد آورد.
اما عمر البشیر، در یک انقلاب خشونت‌آمیز که در اپریل سال 2019م برپا شد؛ نیرو و قدرتش نیست و نابود گردید و سلطنت و فرمانروایی‌اش سرنگون شد. او و رسانههایش اعلام میکردند که سد النهضه (رنسانس) به خوبی میتواند که مولد برق باشد و از خطر سیلابها بکاهد؛ اما این‌کار یک مکر ونیرنگ عمدی بیش نبود؛ زیرا سودان در صورت پر شدن سدی که 72 ملیارد مترمکعب ذخیره میکند. بر علاوه اینکه خودش متحمل ضرر بزرگی خواهد شد مصر را نیز بینصیب نخواهد کرد و این فقط کافیست که مخزن روزیرز و سدهای دیگر را به نابودی بکشاند و این کار باعث میشود که خارطوم، مدنی و دیگر اماکن متحمل خسارات بیشماری شوند و هم‌چنین ممکن است که زیرساختها و حتی مردم از این خسارت بیبهره نگردند. این سد النهضه (رنسانس) چیست؟
سد بزرگ النهضه (رنسانس) اتیوپی به اصطلاح (به زبان امهاری)، سدهزاره میگویند که بر رود نیل آبی در اتیوپی ساخته شده است، ساخت آن از سال 2011م شروع شده است. این سد در منطقه بنیشانگول-گوموز اتیوپی به فاصله 20 کیلومتری مرز سودان به سمت شمال شرقی در بخشی از مرزهای ولایه نیل آبی واقع شده است.
اتیوپی میگوید که هدف این سد تولید انرژی الکتریکی است. پیشبینی میشود که این سد؛ با ظرفیت 6000 مگاوات بزرگترین ظرفیت برق آبی در آفریقا را تشکیل خواهد داد. این سد شامل 15 واحد تولید برق (مونت کارلو) است.
اداره‌ی إحیا و بازسازی آمریکا در زمان پادشاهی هیلاسیلاسی؛ امپراطور اتیوپی بین سالهای 1964-1956م مکان نهایی سد النهضه (رنسانس) را در رود نیل آبی تعیین کرد؛ اما کودتای 1974م کار را متوقف کرد و یک‌روز پس از اعلام رسمی پروژه در 31 مارچ 2011م شرکت آمریکایی ویبلید قراردادی را به ارزش 4.8 ملیارد دلار منعقد کرد.
چیزی‌که عجیب است و آن اینکه بیانیه اصول که در 23 مارچ سال 2015م در خارطوم از سوی رئیس جمهورهای مصر، سودان، و اتیوپی به امضاء رسید، یک کار‌تشریفاتی بود؛ زیرا جشن افتتاحیه و تهداب‌گذاری آن قبلاً در 31 مارچ 2011م برگزار شده بود. به همین ترتیب چیز دیگری‌که عجیب است و آن اینکه محمد دحلان فرمانده اسبق جنبش فتح فلسطین که متهم به فساد بود؛ مهندس این توافقنامه بیانیه اصول میباشد. روزنامه مصر روز جمعه، 1می 2015م به نقل از نیوزویک نقش محمد دحلان را در توافقنامه سد النهضه (رنسانس) چنین بیان داشت که وی به دعوت نسخت وزیر اتیوپی؛ هلیماریم دیسالین وساطت نمود، این روزنامه اشاره کرد که این توافقنامه، نتیجه یک‌سال مذاکرات و جلسات در ابوظبی، آدیس آبابا وقاهره میباشد. نیوزویک میگوید که محمد دحلان در دیپلوماسی شاتل با قدرتهای منطقهای اشتراک داشته و با مقامات رژیم یهود در فرانسه دیدار کرده است.
مصر، سودان و اتیوپی مذاکرات را تحت فشار مصر انجام دادند، بعد از اینکه مصر مطمئن شد که سدالنهضه؛ آینده آبی‌اش را به چالش میکشاند و آنرا در برابر ضرر و باج گیریهای سیاسی کشورهای غرب آسیب پذیر میسازد. نکته قابل توجه اینست که اتیوپی که در هنگام امضاء بیانیه اصول در خارطوم حاضر بود و برای اینکه نقش مالی را تمثیل کند بالای امریکا و بانک جهانی اعتماد میکند. شرکت ویبیلد که در هنگام جشن افتتاحیه پروژه سد النهضه به تاریخ 31 مارچ 2011م 4.8 ملیارد دالر را پرداخت کرد، این را مؤکد میسازد که امریکا و رژیم یهود از دیر زمانها بدین‌سو بعنوان سلاح مخفی در کمین این سد بوده اند تا که در هنگام نیاز یکی از سناریوهای مبتنی بر باج گیری علیه سودان و مصر را در آینده بازی کنند.
مصر وسودان طی ده سال جلسات و مذاکرات برگزار نمودند؛ اما آن‌همه مذاکرات به ناکامی گرایید و موفقیت چشمگیری را ببار نیاورد. آخرین مذاکره در کینشاسا برگزار گردید، جایی که BBC در 8 اپریل 2021م هشدارهای رئیس جمهور سیسی را پس از فروپاشی مذاکرات چنین نقل نمود: «فوران تنشها به سبب سد النهضه (رنسانس) که اتیوپی بالای نیل آبی میسازد خطرناک است».
خطرات سد النهضه (رنسانس) برای سودان و مصر واضح است، مخصوصاً اینکه اتیوپی اصرار دارد که سدالنهضه باید که در خزان امسال در اواسط ژوئیه 2021م برای بار دوم پر گردد؛ بدون اینکه اشاره به مصر و سودان داشته باشد. سامح شکری وزیرخارجه مصر، بعد از فروپاشی مذاکرات کنیشاسا گفت: «همواره تمام مسائِل مختلفی که پیرامون سد النهضه (رنسانس) ارائه شده است میبینیم که از سوی اتیوپی رد شده است، آن‌هم به خاطری‌که عملیات که علیه اساسات مذاکرات پیدا شده است و در آینده نزدیک مصر آن‌چه را که مناسب ببیند بخاطر حفظ امنیت ملی آب انجام خواهد داد».
و با همین شدت، خارطوم از طریق بیانیه وزارت آبیاری و منابع سودان به نتیجه مذاکرات پاسخ داد: «این عدم مقاومت اتیوپی باعث میشود که سودان تمام گزینه‌های ممکن را برای محافظت از امنیت شهروندان خود، همانطور که در قانون بین‌المللی تضمین شده است در نظر بگیرد». واضح است که مصر به آب نیل بستگی داشته و تا حدود 97% از آب آبیاری و آشامیدنی خود را از آن تأمین میکند.
در بیانیه دیگری سیسی گفته است: «ما هیچ کس را تهدید نمیکنیم، اما هیچ کس با گویش مصری قطرهی از آب‌را مصر نمیتواند بگیرد، در غیر اینصورت منطقه شاهد وضعیت بیثباتی خواهد بود که هیچ کس تصور آنرا نمیکند»؛ اما وی از سخنش برگشت و گفت: « مذاکره انتخاب ماست و ما آنرا شروع نموده ایم».
تعداد زیادی از مذاکرات برای برخی از کارشناسان نشان داد که اراده سیاسی برای مذاکره کننده اتیوپی در دسترس نیست و این موضوع نشانگر دخالت دستان دیگری است، که واقعیت جدیدی را برای حذف استراتیژی تحمیل میکند که دامنه آن فقط برای کسانیکه از یک زاویه مبدئی مینگرند معلوم میباشد و تنها آنان میدانند که سد النهضه (رنسانس) یک سد فاجعهبار و طولانی مدت بوده که خسارات آجل و عاجل را در پی خواهد داشت. دومین آبگیری سد النهضه (رنسانس)، جایی‌که ظرفیت ذخیره سازی آب پر شده دوم به 18 ملیارد مترمکعب میرسد، اگرچه اولین پرکردن ظرفیت 4.9 ملیارد مترمکعب بود، زیرا تاثیر واضحی از آبهای رود نیل آبی وجود داشت، به گونه‌ای که به سبب آن سکتور برق متأثر شد و لجن و مواد ته‌نشین برخی از محصولات در مناطق ورود نیل آبی به سودان نیز بر علاوه سیلابهای که به طرز عجیب آمد کم گردید. واقعیت دولت مصر و سودان اینست که آنها نمیتوانند که هیچ پیشرفتی در توقف سد النهضه (رنسانس) داشته باشند و آنها چنین فکری هم ندارند، بلکه فریضه و جاه‌طلبی آنها برای هماهنگی در پرکردن سد و تبادل اطلاعات برای بهرهبرداری از سد میباشد. این کار با وجود سادگی آن، اتیوپی هیئت های مذاکره کننده را تحریک میکند و با لنزهایی‌که به آنها کمک مالی میکند، به آنها نگاه میکند؛ گویی آنها در سرزمینی هستند که هیچ ارتباطی به مجری رود نیل بزرگ ندارند و گویا که آن در کشورشان روان نیست!
کارشناسان معتقد اند که سودان بیش از مصر تحت تأثیر عواقب پرکننده دوم قرار دارد که این چیز در سال گذشته به وضوح مشهود بود، گزارشها حاکی از آن اند که پرشدن دومی 13.5 ملیارد مترمکعب آب‌را فراهم آورده و مجموعاً با پرشدن اولی 18.5 ملیارد مترمکعب فراهم خواهد شد. هم‌چنین گزارشها حاکی از آنست که مخزن روزیرز به دلیل کمبود آب در رودخانه از کار خواهد افتاد. اظهارات دولتهای ما و تعامل شان با پروندۀ سد النهضه (رنسانس) بیانگر میزان ضعف شدید شان را نشان میباشد، بلکه نشان میدهد که حکام ما با این مواقف ضعیف شان در برابر مسائِل سرنوشتساز امت اسلامی کشنده‌تر اند.
سیسی کسی است که بیانه اصول سد النهضه (رنسانس) را امضاء کرد و اکنون با ابراز تأسف و تهدید، بردن قطرهی آب‌را از مصر خط سرخ میداند! و سودان و دولتش بزودی به دادگاههای بین‌المللی و قوانین بین‌المللی متوسل خواهد شد!
در حقیقت، نه سیسی و نه هم دولت انتقالی سودان به هیچ‌وجه نمیتوانند که به پروژۀ سد النهضه (رنسانس) آسیبی وارد کنند، زیرا کار به دست آمریکاست و او بود که خشتهای اولی آن را نهاد و اکنون هم او مسؤول فعلی این پروژۀ فاجعهبار میباشد که از طریق آن میخواهد که سودان شمالی را تضعیف ساخته و گرههای را که تحت آن رنج میبرد را افزایش دهد، بعد از آنکه بخشی از آن را جدا نمود تا که قطعۀ را بشکناند و همین چیز احتمال میرود که بحرانها را پدید آورد.
این واضح است که آب منبع قدرت اقتصادی است که توسط آن دولتها در پروژههای کشاورزی، برق و دیگر پروژهها تقویت میشوند، ما این حکام را نام بردیم و آنها نقش یک شاگرد ناکام و احمق را بازی میکنند و میزان خطرات گامهای‌شان را میدانند. با این حال، آنها در بارۀ هیچ مؤمنی از امت اسلامی مراعات خویشاوندی و پیمانی را نمیکنند، و آنها هستند که خط متقدم استعمار اند و دستورالعملهای آن را عملی میکنند؛ اگرچه که این کارشان باعث نابودی و هلاکت امت گردد. وقتی سیسی میدانست که که سهم آب کاهش خواهد یافت و میدانست که این توافقنامه نقض توافقنامه 1959 آب نیل است، سیسی با امضای توافقنامه اعلامیه اصول چگونه اقدام کرد؟ و عمر البشیر همان توافقنامه را چگونه امضاء کرد در حالیکه از میزان خطرات و خسارات که وارد میشد آگاه بود؟ با این حال، چوکی کج شده قدرت‌شان عبارت از خط سرخ است، نه موضوعات سرنوشتساز امت که چنین ادعا میکنند.
مثالها و نمونههای از خادم و مزدور بودن این حکام برای غرب از طریق گمراهسازی امت وجود دارد؛ چگونه حسن نصرالله امنیت رژیم یهود را آنگاه که از جنوب لبنان عقب‌نشینی کرد، با تن دادن به توافقنامهای حفظ کرد، توافقنامهای که متضمن ورود چهارهزار سرباز تابع سازمان ملل به اروپا بود تا که حسن نصرالله را به شکارچی متحول سازد که در سوریه رفته و اطفال را آنگاه که آمریکا از وی بخواهد بقتل برساند! جمال عبدالناصر چگونه عمل کرد وقتی‌که لشکریان عرب به نابودی ارتش یهود و ورود به تل آویو به جنگ 1967م نزدیک شدند، وی اعلان کرد که جنگ را متوقف سازید! سپس وی به یک قهرمان دروغین در خدمت پروژۀ آمریکا در کنانه الله (مصر) مبدل شد. و عمر البشیر برای ضربه زدن به جنبشهای مسلح مورد حمایت اروپا از طریق نیروهای پشتیبانی سریع ایستاد و سناریوی بقای جنبش مردمی کرانۀ وینگ الحیلو را برای زنده ماندن درهنگام نبردهای ساختگی در منطقه تروجیه، العتمور در جنوب کردوفان وقتی‌که فروکش شود و عقب‌نشینی کند، ترسیم کرد تا الحیلو قهرمان عالی گردد، در عین حال که نسبت به تمام جنبشها نیروها و تجهیزاتش را حفظ نموده باشد تا باشد که در زمان مناسب ابتکار عمل را بدست گیرد! پس اینها بعد از امضاء بیانیه اصول، چگونه از اتیوپی میخواهند که سد النهضه (رنسانس) را برای شان واگذار کند؟!
سناریوی جنگی که سیسی از بینی خود میوزد، با وجود اینکه سودان همرای اوست جرئت آنرا ندارد، سیسی میخواهد با تهدیدهایی‌که انجام میدهد، عیوب و خرابکاریهای خود را بپوشاند و خود را قهرمان تبارز دهد؛ اما هیچ کاری کرده نمیتواند. تعدد سناریوها یا با ضرب و شتم است که این کار توسط سیسی و سودان قابل انجام نیست و یا هم از طریق سناریو مذاکرات است که این کار هم با عزم اتیوپی برای پرکردن مرحله دوم به پایان رسید، و اما سناریو آخری که در برابر پروژۀ سد النهضه (رنسانس) و توقف و نابودی آن قرار دارد و این مسئله حل نخواهد شد، مگر توسط یک دولت مبدئی که خطر پروژه را به اعتبار اینکه یک پلان و نقشه است که هدف آن تضعیف مصر و سودان است دریابد و بداند که آمریکا میخواهد شرف و عزت را از آنان سلب نموده و آنان را بیشرف بگرداند تا بدین وسیله پروژههایش را استمرار بخشد و افزون بر این، با وارد نمودن بر مصر امینت رژیم یهود را تأمین بخشد و هم‌چنین بخاطر بسیاری از تنازلات دیگری که متعلق به منحل نمودن سودان منجر میشود.
سد النهضه (رنسانس) سلاح استراتیژیکی است که آمریکا میخواهد در زمان مناسب صاحب آن شده و از آن بهرهبرداری کند. به همین خاطر وی از دهه شصت در زمینه این پروژه در کمین بوده و آنرا مورد مطالعه دارد تا که حیات و زندگی را در این سالها ببیند.
دولت خلافت که إن شاء الله بزودی تأسیس خواهد شد، تنها دولتی خواهد بود که با سناریوی سد النهضه (رنسانس) برخورد خواهد کرد تا که برنده شرطبندی شده و ابتکار عمل را از آمریکا و وابستگانش بگیرد، و این با توضیح و روشن ساختن حقایق و کشف آن برای امت ممکن است. آنگاه که دولت خلافت روی کار آید؛ مواقف و جبهگیریهای همچو واقعیت کنونی وجود نخواهد داشت که هم وغم حکام باقی ماندن بر سر قدرت باشد و موضوعات سرنوشتساز امت اعم از؛ دین، آب، صحت و سلامتی، کشاورزی، امنیت و مسائِل دیگری از این قبیل برای شان مهم نباشد.
﴿ وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَى امْرِهِ وَلَكِنَّ اكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ﴾[یوسف : 21]
ترجمه: و الله بر کارش تواناست ولی اکثر مردم نمیدانند.
نویسنده: الشیخ محمد السمانی – ولایه سودان
مترجم: محمد مزمل
