(ترجمه)

به جواب بکر ساعد

پرسش

السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!

حکم ادای صدقۀ فطر و کفارات مانند کفارۀ یمین و کفارۀ ظهار به اساس قیمت و پول نقدی چی می‌باشد؟ آیا قیمت صدقۀ فطر و کفارات جایز است که برای یک مسکین داده شود و یا این‌که لازم است که طبق الله سبحانه و تعالی در قرآن کریم تعیین نموده در کفارۀ یمین به ده مسکین داده شود و در کفارۀ ظهار به شصت مسکین؟ الله سبحانه و تعالی برای شما برکت دهد.

پاسخ

و علیکم السلام و رحمت الله وبرکاته!

شما در خصوص دو مسئله سوال نمودید:

اول: آیا پرداخت قیمت در صدقۀ فطر و کفارات در عوض اشیاء که در نصوص شرعی ذکر شده مانند طعام دادن و پوشانیدن و مانند آن جایز است و یا خیر؟

سوال دوم: آیا قیمت برای یک مسکین داده شود مانند که در نصوص وارد شده برای اشخاص معین از مساکین پرداخته شود، و یا  لازم است که به تعداد مساکینی‌که در نصوص تعیین شده پایبندی شده و کل قیمت برای یک مسکین داده نشده؛  بلکه برای مساکین که در نصوص تعداد شان ذکر شده پرداخت گردد؟

１-    در خصوص سوال اول باید گفت که علماء در جزئیات پرداخت قیمت اختلاف کردند یعنی بعضی علماء به این نظر اند که در احادیث وارد شده است:

-          بخاری از نافع ابن عمر رضی الله عنه تخریج نموده که گفته است:

«فَرَضَ رَسُولُ اللَّه صَدَقَةَ الْفِطْرِ صَاعاً مِنْ شَعِيرٍ أَوْ صَاعاً مِنْ تَمْرٍ عَلَى الصَّغِيرِ وَالْكَبِيرِ وَالْحُرِّ وَالْمَمْلُوكِ»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه و سلم صدقۀ فطر را یک صاع از جو و یا یک صاع از خرما فرض کرده خواه شخص صغیر باشد و یا کبیر، آزاد باشد و یا برده.

ترمذی نیز این حدیث را تخریج نموده با زیادت«عَلَى الذَّكَرِ وَالْأُنْثَى... قَالَ فَعَدَلَ النَّاسُ إِلَى نِصْفِ صَاعٍ مِنْ بُرٍّ» یعنی بر مرد و زن... گفته است بعدا مردم به نصف صاع از گندم عدول کردند.

-          و یا این‌که صدقه فطر به قیمت نقدی به تقدیر و اندازه و در برابر عین چیزی‌که در احادیث ذکر شده به پول نقد پرداخت شود... نظر راجح در نزد ما همان نظری است که در کتاب اموال در کتاب دولت خلافت ذکر شده؛ موضوعی‌که از جواز پرداخت قیمت خبر می‌دهد و این مسئله به دلیل آن است که به اساس دلایل ذیل پرداخت قیمت در زکات جایز است:

ا- در صفحه ۱۵۰ و ۱۵۱ کتاب فایل ورد کتاب دولت خلافت آمده است: «زکات در زروع، میوه جایز است که در بدل اخذ عین زورع و میوه از قیمت آن گرفته شود نقد باشد و یا غیر نقد و این به دلیل روایتی است که عمرو بن دینار از طاوس شده است:

«أَنَّ النَّبِيَّ  بَعَثَ مُعَاذاً إِلَى الْيَمَنِ فَكَانَ يَأْخُذُ الثِّيَابَ بِصَدَقَةِ الْحِنْطَةِ وَالشَّعِيرِ»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم معاذ را به سوی یمن فرستاد و او لباس را در عوض گندم و جو به عنوان زکات می‌گرفت. (این حدیث را ابو عبید روایت کرده است).

از معاذ در خصوص نفس زکات روایت شده که او کالا را در برابر زکات می‌گرفت و این در این قول اش واضح شده است:  «إيتوني بخميس أو لبيس آخذه منكم مكان الصدقة، فإنّه أهون عليكم وأنفع للمهاجرين بالمدينة» ترجمه: خمس و یا لباس‌های کار کرده خود را بدهید که آنها را در برابر زکات از شما می گیرم، زیرا این برای شما آسان‌تر و برای مهاجرین مفیدتر است.

در سنت آمده است که از رسول الله صلی الله علیه و سلم و اصحاب آن روایت شده که گاهی حق در مال ثابت می‌شود؛ سپس به غیر آن رجوع می‌شود؛ به چیزی‌که برای دهنده آن نسبت به اصل مال آسان‌تر می‌باشد؛ به همین دلیل نامه‌ای رسول الله صلی الله علیه و سلم در خصوص جزیه به معاذ در یمن وجود دارد:

«أَنَّ عَلَى كُلِّ حَالِمٍ دِينَاراً أَوْ عِدْلَهُ مِنَ الْمَعَافِرِ»

ترجمه: بر هر شخص بالغ یک دینار و یا به اندازۀ آن از لباس‌های یمنی است.

 این حدیث را ابوداود روایت کرده است.

پس رسول الله صلی الله علیه و سلم کالا را در جای عین قرار داده است، یعنی گرفتن لباس در جای طلا و از همین باب است نامۀ که به اهل نجران فرستاد:

«أَنَّ عَلَيْهِمْ أَلْفَيْ حُلَّةٍ فِي كُلِّ عَامٍ، أَوْ عِدْلَهَا مِنَ الأَوَاقِيِّ»

ترجمه: بر ایشان لازم است که دو هزار جامه بدهند و یا معادل آن از ظروف پرداخت نمایند.

این حدیث را ابوعید روایت کرده است.

ابن قدامه در مغنی ذکر کرده است که عمر رضی الله عنه شتر را در عوض طلا و نقره می‌گرفت چنانچه علی رضی الله عنه سوزن، تناب، و مایعات را در جزیه در عوض طلا و نقره می‌گرفت.» ختم شد.

ب- در صفحه ۱۵۹ کتاب اموال در دولت خلافت آمده است: «از طلا به طلا زکات گرفته شود و هم‌چنان به اوراق که قایم مقام طلا قرار دارد و یا به اوارق وثیقه زکات گرفته می‌شود، هم‌چنان از نقره به نقره زکات گرفته شود و یا به اوراق که قایم مقام نقره قرار دارد و یا اوراق وثیقه زکات گرفته می‌شود، چنانچه جایز است که از طلا به نقره زکات گرفته و به اوراق که در یک جامعه الزام شده و از نقره به نقره زکات گرفته شود و هم‌چنان به اوراق الزامی؛ زیرا تمامی این پول‌ها قیمت گفته می‌شود، پس بعضی در عوض بعض دیگر جایز است و جایز است که بعض این پول‌ها در عوض پول دیگر به عنوان زکات پرداخت گردد؛ چون هدف تحقق پیدا می‌یابد، دلایل اخذ قیمت در بدل عین مالی‌که در آن زکات واجب شده در باب زکات زورع و میوه جات ذکر و گذشته است.» ختم شد.

بناءً من ترجیح می‌دهم که پرداخت زکات فطر به قیمت نقدی و یا با اخراج عین آن مال جایز است؛ چنانچه در احادیث شریفه ذکر شده است.

ج- برای معلومات بیش‌تر باید گفت که در آن خصوص نظریات فقهاء وجود دارد که از جملۀ نظریات فقهاء به قرار ذیل است:

-          علمای احناف به این نظر اند که واجب در صدقۀ فطر نصف صاع از گندم یا آرد، تلخان، کشمش، و یا یک صاع از خرما و یا جو می‌باشد اما خصوصیت و صفت مالی‌که به عنوان صدقۀ فطر پرداخت می‌شود، این است که مال متقوم است نه این‌که او مال عین است؛ پس جایز است که از تمام این اموال متقوم قیمت آن از درهم، دینار، پول، کالای تجارتی و یا هرچیزی‌که شخص خواست پرداخته شود، اما سرخسی در صفحات ۱۰۷ و ۱۰۸ جلد ۳ کتاب المبسوط گفته است: «اگر شخص قیمت گندم را پرداخت نمود در نزد ما جایز است، زیرا معتبر حصول بر آوردن نیاز بوده و بر آوردن نیاز با پرداخت قیمت نیز حاصل می‌شود؛ چنان‌چه که این هدف با پرداخت گندم بر آورده می‌شود این مذهب حنفیه است و به این قول عمل شده و فتوای مذهب شان نیز بر این قول است که در زکات هرچیزی و در کفارات، نذر، خراج و غیره پرداخت قیمت جایز است.

-          عمر ابن عبدالعزیز به این نظر است که پرداخت قیمت نیز جایز است، از وکیع از قره روایت است که گفت: نامۀ عمر ابن عبدالعزیز در خصوص صدقۀ فطر برای ما آمد که نصف صاع از هر شخص پرداخت شود و یا قیمت نصف صاع از قیمت آن به حساب درهم پرداخته شود. و این آثار را امام ابوبکر ابن ابی شیبه در صحفه ۳۹۸ جلد ۲ تصنیف‌اش تحریر نموده است.

بناءً واجب نیست که حتما از عین اشیاء که در نصوص وارد شده زکات و صدقه فطر پرداخت شود بلکه پرداخت قیمت این اشیاء نیز جایز است چنانچه دلایل شرعی آن در فوق ذکر شد.

２-    اما نسبت به سوال دوم شما باید گفت که علماء در این خصوص نیز اختلاف کردند نظری‌که من آن‌را ترجیح می‌دهم این است که وقتی نص به عدد مشخص از مساکین ذکر شده:

﴿فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ﴾ [مائده: 89]

ترجمه: کفارۀ آن طعام دادن به ده مسکین از متوسط طعامی است که به خانوادۀ خود می‌دهید و یا پوشاک آنان می‌پوشانید

 ﴿فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِيناً﴾ [مجادله: 4]

ترجمه: پس کسی‌که توان نداشت شصت مسکین را سیر کند

پس در این صورت پایبندی به همان عدد ده و شصت که در نصوص ذکر شده لازم است خواه پرداخت عین باشد و یا قیمت آن؛ زیرا عدد در این نصوص هدف است؛ پس این یک قید لازمی است، اما در صورتی‌که نصوص پرداخت برای مساکین را بدون ذکر عدد طلب می‌نمود، پس در آن صورت جایز بود که کل آن برای یک نفر پرداخت شود؛ چون قید عدد در آن‌جا وجود نداشت و هم‌چنان جایز بود که بیش‌تر از آن پرداخت شود مانند این قول الله سبحانه و تعالی:

﴿إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴾ [توبه:60]

ترجمه: صدقات منحصرا برای فقیران و درماندگان و مأمورین وصول آن و جذب و برای آزاد کردن اسیران و وامداران و در راه الله (سبحانه و تعالی) و فرزندان سبیل است فریضه‌ای است از جانب الله (سبحانه و تعالی) و یقینا که او (سبحانه و تعالی) دانای با حکمت است.

پس برای زکات دهنده جایز است که زکات‌اش را برای یک مسکین پرداخت کند و هم‌چنان جایز است که برای مساکین زیادی تقسیم کند؛ زیرا در آیه عدد معین وارد نشده، بلکه لفظ مساکین بدون ذکر عدد ذکر شده است؛ اما در این آیه این مسئله در نظر گرفته می‌شود که پرداخت زکات برای این مردم به دلیل وصف مسکنت شان است؛ پس حد نهایی برای پرداخت زکات خواه یک نفر باشد و یا بیش‌تر به اندازۀ است که آن‌ها را از زکات گرفتن غنی بگرداند؛ یعنی غیر مستحق شده و از وصف مسکنت بیرون شوند و پرداخت بیش‌تر از این حد برای شان جایز نبوده و طبیعی است که این مقدار نسبت به اشخاص و حالات متفاوت است، این چیزی است که من آن‌را ترجیح می‌دهم و الله سبحانه و تعالی از همه عالم‌تر و با حکمت‌تر است.

برادرتان عطاء ابن خلیل ابوالرشته

مترجم: مصطفی اسلام

(ترجمه)

در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان برای یادبود از روز بین‌المللی قدس در پایتخت یمن، "صنعا" و چندین ولایات که تحت کنترول هوثی‌ها است، تظاهرات صورت گرفت. سخنرانی‌هایی‌که در جریان این اعتراضات صورت گرفت، نشان داد که موقف مردم یمن از گذشته تا حال حمایت مردم فلسطین و فرزندان امت در دفاع از شعایر و محرمات اسلام و مقاومت آن‌ها در برابر نیرو‌های اشغال‌گر صهیونست بوده است.

لذا لازم است تا به موارد ذیل اشاره نمائیم:

یکم) اشغال فلسطین توسط یهود برعلاوۀ کشتار، بی‌جا ساختن و مهاجر ساختن مسلمانان یکی از بزرگ‌ترین مصیبت‌هایی است که امت بعد از انهدام خلافت با آن مواجه شده است. در حالی‌که در اواخر خلافت عثمانی‌ها با وجود ضعف، دولت خلافت قادر بود تا به حیث دژ محکم و غیر قابل نفوذ علیه پلان‌های شوم صهیونست‌ها برای اشغال فلسطین که در عقب آن غرب کافر قرار داشت، مقابله نماید. قضیه فلسطین به طور عام در تمام سرزمین‌های اسلامی و به طور خاص در کشور‌های کفری فضا گیر شد. راه‌حل این موضوع از زمان ورود یهود در فلسطین با حمایت انگلیس و فرانسه در سال‌های 1920 م تا اکنون که در هر روزنامه و رادیو پخش می‌گردد، تنها در بطن برگذاری کنفرانس‌ها، راه پیمائی‌ها و راه حل‌های پوچ و بی‌معنی خلاصه ‌گردیده است.

دوم) حقیقت موضوع فلسطین این است که آن قضیه سرنوشت‌ساز تمام مسلمانان است و این سرزمین اسلامی توسط کفار استعمار‌‌گر غصب و اشغال گردیده است. اولین بار خلیفۀ راشد حضرت عمر رض بن خطاب آن را فتح و صلاح‌الدین ایوبی آن را آزاد ساخت. امروز فلسطین در انتظار کسی است تا آن را از کثافت یهود پاک و آزاد سازد.

سوم) وظیفه مسلمانان است تا فلسطین را دوباره جزء سرزمین‌های اسلامی سازند؛ فلهذا، باید بدانند که چگونه به شکل اساسی و درست توسط اسلام و ارتش اسلامی که پرچم جهاد را در اهتزاز در آورده و قلعه‌های یهود را به خاک یکسان نمایند، این مشکل را حل سازند. این را بدانید که فلسطین توسط شعار‌ها، کنفرانس‌ها، راه پیمائی‌ها و ایستادن در مقابل دروازه‌های مساجد برای تقاضای پول از مسلمانان، هرگز از چنگال یهود آزاد نمی‌گردد. باید کاملاً واضح باشد که قضیه فلسطین یک موضوع حیاتی مسلمانان است و باید مرجع راه‌حل آن قوانین الله سبحانه و تعالی باشد و غیر از آن هر راه حلِ دیگر باطل است. آزاد سازی آن، مسئولیت امت اسلامی مخصوصاً ارتش مسلمانان است تا توسط جهاد فی سبیل الله برای رهاسازی آن اقدام نمایند نه توسط مذاکرات بیهوده و دعوت برای عادی سازی روابط که توسط عباس و حکام مزدور در سرزمین‌های اسلامی رهبری می‌گردد.

چهارم) مفکوره چنین راه پیمائی‌ها برای یاد‌آوری مسلمانان از روز بین‌المللی قدس توسط ایران و پیروان آن آغاز شد. اما جالب این که از زمان آغاز چنین راه پیمائی‌ها تا اکنون، ما شاهد هیچ گونه حملات موشکی بالای یهود نبوده ایم! ما از اشخاص که خود را ریشه‌های مقاومت می‌نامند، در شگفتیم، زیرا آن‌ها به طور عام امت را و به طور خاص مردم فلسطین را با اعمال شان احمق ساخته و با شعار‌های بیهوده، فریب می‌دهند. در حقیقت ما خواستار عملِ هستیم که باعث سرنگونی یهود و خواری آن‌ها گردد.

پنجم) قضیه فلسطین چهره اصلی و حقیقی حکام قبلی و فعلی را کاملاً برملا ساخت. این حکام تنها با فروختن فلسطین راضی نشدند، بلکه در عادی‌سازی روابط با دولت یهود رقابت نمودند. در حقیقت کشور‌های خلیج با عادی‌سازی روابط با دولت یهود خود را در مقابل آن‌ها خوار و ذلیل ساخته اند. در واقع تمام حکام سرزمین‌های اسلامی باید توسط دولت اسلامی که باعث وحدت میان مسلمین و حفاظت اسلام توسط ارتش واحد و یک امام می‌گردد، تعویض گردد و یکی از مسؤلیت‌های اساسی دولت اسلامی وحدت سرزمین‌های می‌باشد که توسط غرب استعمار‌‌گر پارچه پارچه گردیده است. از این که برگرداندن فلسطین تحت حاکمیت اسلام واجب است؛ لذا، لازم است تا برای تأسیس دولت اسلامی تلاش صورت گیرد، زیرا آزاد سازی فلسطین تنها مسئولیت دولت اسلامی توسط ارتش واحد می‌باشد. قاعده شرعی این است "هر چیزی‌که بدون آن واجب ادا نمی‌گردد، خودش نیز واجب است". پس بالای تمام مسلمانان و حرکات اسلامی فرض است تا با سرعت و انرژی کامل برای سرنگونی حکام خائن و نصب یک خلیفه برای تمام مسلمانان کار نمایند تا احکام الله سبحانه و تعالی تطبیق و از تحقیر و ظلم یهود که الله سبحانه و تعالی آن‌ها را خوارترین و زشت‌ترین مردم دنیا خطاب نموده و از زیر نفوذ حکام خائن مسلمانان، رهائی یابیم. حزب‌التحریر از شما دعوت می‌نماید تا در چنین مبارزه و پیکار اشتراک ورزید.

ششم) قدرت‌های بین‌الملل در پشت پرده در قضایای امت به شمول قضیه فلسطین فضولانه دخالت می‌نمایند و این قضایا را بر محور منافع و نفوذ خود می‌چرخانند. اما به خواست الله سبحانه و‌تعالی در آیندۀ نزدیک تمام این دسائس و پلان‌های شوم کفار توسط خلافت راشدۀ ثانی بر منهج پیامبر صلی الله علیه و‌سلم به خاک یکسان خواهد شد و زمان آن نزدیک و هلال ماه درخشان دولت خلافت ظاهر گردیده است. الله سبحانه و‌تعالی می‌فرماید:

﴿وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَى أَمْرِهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ٥٣﴾ [یوسف:21[

ترجمه: الله بر كار خود چيره و مسلّط است، ولي بيش‌تر مردم ( حكمت و لطف تدبيرش را) نمي‌دانند.‏

دفتر مطبوعاتی حزب‌التحریر-ولایه یمن

مترجم: عبدالله صالحی

(ترجمه)

بدبختانه از بدو ایجاد پاکستان هرگز روی نظام معارف/آموزش این کشور کار نشده و به فساد گراییده است. این امر منجر شده‌است تا میلیون‌ها پسر و دختر از تعلیم و تربیه/آموزش و پرورش محروم شوند، حال‌آن‌که اسلام دستور به فراگیری علم داده‌است. نظام آموزشی به جا مانده از بریتانیای استعمارگر، علوم اسلامی را از علوم تجربی جدا کرده‌است تا دو نهاد جداگانه تحت نام مدارس عادی و مدارس دینی به وجود آیند. این چارچوب بدون در نظرداشت حکم اسلام در رابطه به این موضوع هنوز تطبیق می‌شود. بر خلاف تمدن غرب، چیزی به‌نام جدایی دین از زندگی در اسلام وجود ندارد. اسلام اساس تمام دیدگاه‌ها و اعمال زندگی‌مان را تشکیل می‌دهد، درحالی‌که نظام تحصیلی فعلی از یک سو یک تعداد رجال دنیایی را عرضه می‌کند که به اسلام منحیث یک ایدیولوژی جهانی نمی‌بینند،‌ و از سوی دیگر اشخاصی را تربیه می‌کند که توانایی تطبیق اسلام را در زندگی عملی‌‌شان ندارند. این انشعاب منجر به انحطاط فکری، پذیرش مفاهم غربی،‌ رشد احساسات غربی، کاهش علما، مفکرین شایسته و سیاست‌مداران مخلص شده‌است؛ به همین دلیل مردم از «خلأ رهبری» شکایت دارند.

هدف و پالیسی نظام آموزشی فعلی این است تا اسلام را از حوزۀ عملی دور نگهدارد و آن را به یک مضمون علمی تبدیل کند،‌ درحالی‌که اسلام به پیشرفت شخصیت‌های پویا، مخلص و آگاه دستور می‌دهد. اما خلافت افراد را به روش اسلامی تثقیف می‌کند تا بتوانند اسلام را در زندگی فردی و سیاسی‌شان تطبیق کنند. آن‌ها می‌دانند که هدف زندگی‌ در این دنیا عبادت و کسب رضایت الله سبحانه و تعالی است‌، نه دور کردن اسلام از زندگی سیاسی‌. این طرز دید باعث می‌شود تا فرزندان پسر و دختر امت اسلامی دین‌شان را به‌عنوان مجموعه‌یی ببینند که به مشکلات اقتصادی،‌ سیاسی، داخلی و خارجی امت راه‌حل دارد؛ به همین خاطر است که تمدن اسلامی بیشتر از یک هزاره علم‌دار هدایت بشر بود. دولت اسلامی فرزندان با استعدادی را به ارمغان آورد که در زمینه‌های گوناگون اعم از ریاضیات، طب، فقه و نجوم پیش‌گام بودند. زبان عربی، زبان رسمی خلافت، به نشانۀ مردان و زنان تحصیل‌کردۀ جهان تبدیل شده‌بود، و شهرهای تحت حاکمیت دولت خلافت به مقاصد ارزش‌مند کسب تحصیل برای اروپائیان تبدیل شده‌بود.

برعلاوه، نظام فعلی روش‌های تدریس غلطی را نشر می‌دهد که روی یادگیری مجمل طوطی‌وار تمرکز دارد، نه روی رشد فکری که افکار شخص را به احساسات‌اش به‌منظور ایجاد وضاحت ارتباط می‌دهد؛ این دلیل انحراف از تفکر عقلی است که طی قرن‌ها معیار سنجش تمدن اسلامی به‌حساب می‌آمد. به‌علاوه، کمبود سهولت‌های مناسب در مکاتب، ازجمله نبود استادان مسلکی و شایسته نیز قابل رویت است.‌ اکثر مضامین در بیشتر مکاتب به زبانی تدریس می‌شود که نه زبان قرآن و نه هم زبان مادری شاگردان است. پاکستان در میان ۱۲۰ کشور جهان از لحاظ تعلیم، مقام ۱۱۳ را از آن خود کرده‌است. ناکامی‌های حکومت در پالیسی و بودجۀ به افزایش سکتور خصوصی تحصیلات انجامیده است، حتی پوهنتون‌ها/دانشگاه‌های خصوصی نیز رایج شده‌است. بناءً بار اقتصادی والدین افزایش یافته است. با این وجود، اکثر والدین احساس می‌کنند که نیاز به استخدام استادان خصوصی دارند و این باعث چندین برابر شدن زمان، تلاش و فیس آموزش می‌شود. به‌خاطر این‌همه کاستی‌ها، اکثر شاگردان/دانش‌آموزان دوست دارند برای تحصیلات عالی خود به غرب سفر کنند. بناءً با فرار مغز‌ها از پاکستان و دیگر سرزمین‌های اسلامی، جوانان ارزشمند و با استعدادی را از دست می‌دهیم که باید مصدر خدمت به امت مسلمه قرار گیرند. آنان دلیلی برای برگشت به پاکستان ندارند چون تحصیلاتی را کسب کرده‌اند که فراتر از صنعت و زراعت موجود در این کشور می‌باشد، و دولت در ایجاد ارتباط بین تحقیقات و نیازمندی‌های صنعتی و زراعتی ناکام بوده‌است.

نظام آموزشی پاکستان ابزاری بیش نیست که مسلمانان را از عقیدۀ اسلامی و میراث اسلامی‌شان دور می‌کند و مانع احیاء اسلام و پیشرفت‌شان می‌شود.

پالیسی استعمار تطبیق طرح تحصیلی است که دربرگیرنده نصاب و هدفی می‌باشد که ارتباط مسلمانان با عقیدۀشان را با ترویج مفاهیم سکولریزم،‌ لیبرالیزم، دموکراسی،‌ نقش انسان به حیث شارع و دیگر مفاهیم مبدئی غرب تأمین می‌کند، مفاهیمی‌که اساسات‌اش توسط بریتانیا در جریان اشغال ریخته شده‌است و امروز توسط امریکا، اروپا و دیگر سازمان‌های استعماری از قبیل بانک جهانی نظارت می‌شود. بنابراین کتاب‌هایی‌که از طرف دولت، و هم‌چنان کتاب‌هایی‌که در مکاتب خصوصی تدریس می‌شود، توسط اساتید غربی تألیف و خاصتاً برای پاکستان طرح شده‌است. پلان‌شان این است تا از اسلام تنها یک تصویر دینی محض را ارایه دهند. آن‌ها می‌خواهند مفاهیم فاسد روشن‌فکران، فیلسوفان و دانش‌مندان غربی را در این سرزمین اسلامی  مستحکم کنند و علاقمندی به ادبیات و روش زندگی غربی را ترویج دهند. هدف‌شان تربیۀ شخصیت‌های سکولری است که به ایدیولوژی سرمایه‌داری و قوانین بشری رجوع کنند.

در نظام کنونی مدارس،‌ اسلام به شکل نظری تدریس می‌شود، طوری‌که هیچ ارتباطی با واقعیت زندگی برقرار نمی‌کند. نصاب تعلیمی مدارس به یک تعداد احکام معین عبادی و اخلاقی گذشته، به‌طور مثال میراث، نکاح و طلاق خلاصه می‌شود. سایر احکامی‌که به معاملات، داد و ستد اقتصادی، و‌ امورات و مسایل خارجی که به حاکمیت ارتباط دارد نادیده گرفته می‌شود.

بودجۀ دولت کفایت فراهم‌آوری منابع،‌ سهولت‌ها و اساتید ورزیده‌ و متخصص را برای تولید، تحقیق، تکنالوژی و پیشرفت نمی‌کند.

پیشرفت نظام آموزشی مطابق عقیدۀ اسلامی

الله سبحانه و تعالی می‌فرماید:

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ﴾ (تحریم: ۶)

ترجمه: ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! خود و خانودۀ خویش را از آتشی که هیزم آن انسان‌ها و سنگ‌ها است نگهدارید.

دولت اسلامی مسئولیت آموزش و پرورش پسران و دختران امت را بر عهده خواهد گرفت. هدف اصلی‌اش ایجاد راهکار آموزشی است که شخصیت‌های اسلامی را با عقلیه و نفسیۀ قوی رشد دهد. بنابر‌این نصاب تعلیمی  را به نحوی توسعه می‌دهد که مهارت‌های فکری، تفکر تحلیلی و علاقه به آموختن علم به‌منظور کسب ثواب و رضایت الله سبحانه و تعالی و نیز همکاری‌های معنادار با جامعه را در شاگردان/دانش‌آموزان می‌پروراند. حزب‌التحریر در مقدمۀ قانون اساسی خود در مادۀ ۱۷۰ چنین استنباط کرده‌است: «عقیدۀ اسلامی اساس نصاب تعلیمی اسلام را تشکیل می‌دهد، بناءً معیار پذیرش معلومات را از زاویۀ تصدیق و باور به آن قرار داده‌است، نه از این زاویه که آن‌ها اطلاعات محض است.»

علوم تجربی در هر سطح تعلیمی با هدف ایجاد تحقیق، توسعۀ و فن‌آوری جدید مورد اولویت قرار می‌گیرد تا خلافت در عرصۀ نوآوری‌های صنعتی، صحی/بهداشتی، مهندسی و سایر نیازهای عملی بشر پیشتاز جهان باشد. علم و فناوری با نیازهای عملی و محرک‌اش مانند صنعت، زراعت و مراقبت‌های صحی/بهداشتی ارتباط داده خواهد شد. این همان چیزی‌ست که استفادۀ داکتران/پزشکان، دانشمندان و انجنیران/مهندسان موجود در میان امت را به بهترین وجه ممکن تضمین می‌کند. ازین‌رو، ازدواج پسران و دختران توانای امت با هدف علیای ایجاد انقلاب در عرصۀ خلاقیت و تولیدات انجام می‌شود، و خلافت را به سمت یک قدرت پیشتاز سوق می‌دهد. علوم فرهنگی نیز در سطوح ابتدایی و متوسطه بر طبق راهکارهای خاصی تدریس می‌شود که مفاهیم و قوانین اسلامی را نقض نمی‌کند. این علوم فرهنگی در عرصۀ تحصیلات عالی مانند سایر علوم مورد مطالعه قرار می‌گیرد، با این شرط که باعث انحراف از راهکار تعلیمی و هدف‌اش نشود. حزب‌التحریر در مقدمۀ قانون اساسی خود در مادۀ ۱۷۴ در مورد علوم فرهنگی چنین استنباط کرده‌است: «از آن‌جایی‌که آموختن آن‌چه موجب انحراف، گمراهی و ضعف در عقیده می‌شود به آسانی بر کودکان تأثیر می‌گذارد، بناءً تدریس این نوع دانش حتی در کم‌ترین مقدار برای سطوح آموزشی ابتدایی و متوسطه جایز نمی‌باشد.»

زمان برابری به زبان عربی و علوم اسلامی اختصاص داده خواهد شد تا اطفال‌مان در فراگیری اصول دین و پیاده‌سازی اسلام به پخته‌گی برسند. فرهنگ اسلامی در تمامی مقاطع تعلمیی تدریس خواهد شد. بااستعدادترین پسران و دختران‌مان به فقیه شدن تشویق خواهند شد تا فهم اسلام در زندگی عملی در دستان بهترین اشخاص قرار گیرد. حزب‌التحریر در مقدمۀ قانون اساسی خود در مادۀ ۱۷۳ استنباط کرده‌است این‌که: «هدف از تدریس تمام این علوم در دورۀ مکتب این است که شخصیت اسلامی شاگرد/دانش‌آموز ساخته شود، برای ورود به عرصۀ عملی زندگی آماده شوند، با ادامۀ تحصیلات عالی به شخصیت‌های متمایزی تبدیل شوند که لازمۀ ارتقای سطح علمی امت است، و برای هدایت جهان و بیرون بردن تمام مردم از ظلمت کفر به نور اسلام و از ظلم و ستم قوانین بشر به عدالت شریعت الهی آماده شوند.» در مادۀ ۱۷۵ حزب‌التحریر آمده‌است: «دلیل این ماده از عمل رسول الله صلی الله علیه و سلم است، زیرا ایشان احکام اسلام را به مردان و زنان و پیران و جوانان آموزش می‌دادند امری‌که به تدریس اسلام به تمام نسل‌ها و یادگیری موضوعات‌اش در تمام سطوح تعلیمی دلالت دارد.»

دولت خلافت سهولت‌هایی را برای مکاتب و برنامه‌های آموزشی را برای معلمان فراهم می‌آورد تا دانش نوین را رشد دهند و روش‌های تدریس عقلی و منطقی را برای سهولت در یادگیری حاصل کنند. آموزش و تعلیم از سطح ابتدایی تا عالی ارائه، و به تحقیق و پژوهش اولویت داده خواهد شد.

خلافت به‌منظور تأمین بودجۀ آموزشی مجدداً به نسل درآمدزای خود ساختار خواهد داد تا روند رشد آموزشی را طبق احکام شریعت تسریع کنند. به‌علاوه، درآمد بالایی را از مالکیت‌های عمومی مانند انرژی و شرکت‌های دولتی مانند شرکت‌های ساختمانی بزرگ و تولیدکننده‌گان ماشین‌آلات به‌دست خواهد آورد. هم‌چنین به مالیات سرسام‌آور بر عاید و فروش که موجب افول فعالیت‌های اقتصادی شده‌است پایان خواهد داد. خلافت از بازپرداخت قرضه‌ها/وام‌های سودی به استعمارگران و دیگران که یک سوم هزینه‌های پاکستان را به‌عنوان خدمات بدهی می‌بلعند خودداری می‌کند، و اگر این قیودات برای انجام تعهدات‌اش کافی نباشد، فقط از کسانی‌که می‌توانند نیازهای اولیه و برخی از تجملات خود را تأمین کنند، مالیات موقتی را بر ثروت‌شان وضع خواهد کرد. خلافت باری‌دیگر امت را همانند قرن‌ها قبل به عنوان چراغی برای علم و دانش برخواهد انگیخت. حزب‌التحریر در مقدمۀ قانون اساسی خود در مادۀ ۱۷۹ چنین استنباط کرده‌است: «هرچه برای انجام یک ماموریت و وظیفه لازم باشد خود آن نیز یک ماموریت و ظیفه است». کتاب‌خانه‌ها و آزمایش‌گاه‌ها و سایر ابزار رشد علم جزء امور امت است که امام باید آن را کنترول کند و زیرا از کوتاهی در برابر آن مورد بازخواست قرار خواهد گرفت.»

حزب‌التحریر – ولایه پاکستان

مترجم: راشد مسلم

(قمست چهارم)

(ترجمه)

در بخش قبلی پیرامون مرحلۀ سختی از تاریخ امت اسلامی؛ مرحله حمله صلیبیان به سرزمین­های اسلامی به ویژه به سرزمین شام و غصب مسجدالأقصی مبارک صحبت کردیم. بیش از نودسال متوالی در آنجا نه صدای آذان بلند می­شد و نه هم نماز اداء می­شد و مسلمانان از مسافرت به سوی آن از تمام نقاط زمین منع شده بودند. این حکم در تمام این دوران سیاه تاریخ این مسجد، معطل و معلق بود. در این بخش مهم­ترین دروس و عبرت­های این دوران مهم از تاریخ امت اسلامی را به شکل عام و از تاریخ مسجدالأقصی به طور خاص بیان می­کنیم، زیرا حوادث تاریخی درس بزرگی برای نسل­های آینده در طول تاریخ به همراه دارد، به خصوص در این مرحله از تاریخ که ما شاهد اغتصاب و تجاوز جدید برادران بوزینه­ها وخوک­ها هستیم. بلی، همان اربابان صلیبی و مزدوران شان در جنگ با اسلام و این ادامه همان دوران سیاه از جنگ­های صلیبی­ست.

درس اول: جاه­طلبی­های کفار غربی و شرقی و مکر و فساد علیه این مسجد در طول تاریخ به ویژه در دوران جنگ­های صلیبی تا به امروز ادامه داشته و متوقف نشده است. علیه مسجدالأقصی، لشکرکشی­های هدف­مندانه و متوالی صورت گرفته است که در طی دو قرن 9 حمله علیه آن صورت گرفته است. علت و سبب آن این­ست که مسجدالأقصی در عقیده امت از جایگاه خاصی برخوردارست و دشمن بطور مستمر تلاش ورزیده است تا علیه اسلام، مسلمانان، افکار و شعائر آن دسیسه­سازی و مکر نماید و حمله به این مسجد جزئی از طرح و نقشه آن می­باشد. زمانی­که صلیبیان مسجدالأقصی را غصب کردند، برای تخریب آن دست بکار شدند و ادای نماز را در آنجا ممنوع قرار دادند، با آن‌که مسلمانان در زمان فتح آن هیچ یک از مسیحیان را از ادای عبادات در کلیساها و کنیسه­های شان باز نداشتند. در حقیقت این کار مسلمانان، اجراء و وفا نمودن به عهد وپیمان عمر فاروق رضی الله عنه، خلیفه عادل مسلمانان در عصر عمری بود. این برای امت اسلامی تا به روز قیامت درسی است که مکر و نیرنگ مسیحیان علیه مسجدالأقصی از طریق سازمان­های بین‌المللی  و توافق­نامه­ها و به اصطلاح معاهدات صلح پایان ناپذیرست.

درس دوم: شوق و اشتیاق نسبت به أقصی بخاطر تنفیذ وصیت رسول الله صلی الله علیه وسلم در عصر صحابه بزرگوار؛ محرک و دافع اصلی آزادسازی آن بود. شوق و محبت أقصی و مسئولیت آزادسازی آن که مربوط به عقیده امت می­باشد و نیز تلاش مستمر و خستگی ناپذیر بعد از فتح آن برای پاک­سازی‌اش از چنگال و پلیدی­های کفر؛ دافع و محرک اصلی وحدت بخشیدنش بود، به گونه که در طول مدت غصب و إشغال أقصی، جهاد متوقف نشد و بعد از جنگ سرنوشت­ساز حطین در دشت فلسطین تاج آزادی را کسب کرد. امروز هم باید انگیزه و محرک آزادسازی آن، انگیزۀ عقیدتی و ایمانی باشد؛ نه انگیزۀ قومی، ملی و مردمی؛ زیرا هر یک از این­ها به شکست فجیعی مواجه شدند. أقصی را فقط مردانی می­توانند آزاد سازند که پیمان صدق و اخلاص را با الله سبحانه وتعالی بسته باشند، مانند: نورالدین آل زنگی و الظاهر بیبرس و صلاح الدین ایوبی.

درس سوم: ماهیت و سرشت امت اسلامی و صفات آن؛ امت اسلامی دارای ماهیت اساسی و منبع معتبر بوده که اصل آن ثابت و فرع آن در آسمان می­باشد که به فرمان پروردگارش در هر زمان ثمره‌اش را می­دهد:

﴿أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَ فَرْعُهَا فِى السَّمَاءِ﴾ [ابراهیم: 24]

ترجمه: بنگر که الله سبحانه و تعالی چگونه مثل می­زند: سخن خوب به درخت خوبی می­ماند که تنه آن (در زمین) استوار و شاخه­هایش در فضا (پراکنده) باشد.

علماء در بازگشت وحدت این امت در یک دولت واحد و تحت یک رهبریت واحد تأثیر به سزای داشته اند؛ به گونه‌ای که امت در عصر آل زنگی وحدت خود را حاصل نمود. فضل و برتری مرهون تلاش­های علمای با تقواست که بطور مستمر و خستگی ناپذیر در تشویق امت و رهبران آن برای آزادسازی مقدسات، سرزمین­ها و بندگان اعمال شاقۀ را انجام داده اند:

«إنَّ العُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأنبِیَاء وَ إنَّ الأنبِیَاءَ لَم یُوِّرَثُوا دِینَارًا وَ لَا دِرهَمًا، إنَّمَا وَرَثُّوا العِلمَ، فَمَن اَخَذَهُ اَخَذَ بِحَظٍّ وَّافِرٍ» (صحیح بن حبان)

ترجمه: علماء وارثان انبیاء اند، انبیاء بعد از خود دینار و یا درهمی به ارث نگذاشتند، آنان علم به ارث گذاشته اند، کسی­که آن را فرا گیرد، در حقیقت بهرۀ عظیمی فرا گرفته است.

رهبران بزرگی هم‌چو آل زنگی و صلاح الدین ایوبی در طول دوران جهاد با علماء قرابت و هم‌نشینی داشتند و سرلشکر بودند، خواه آن لشکر با پیروزی مواجه می­شد و خواه با شکست. و در این امر، درس بلیغ و آشکاری برای علماء امروز می­باشد در زمانی‌که در حق مسجدالأقصی کوتایی صورت گرفته و حکام مسلمانان علیه آن دسیسه­سازی می­کنند؛ درست همان­گونه که بعضی حکام در زمان صلیبیان در حق آن کوتایی می­کردند. بلی، در این امر درسی برای علماء است تا باری دیگر امت را وحدت بخشند تا که مقدمۀ باشد برای بازگشت عزت امت و آزادسازی مقدسات آن.

درس چهارم: در طول تاریخ کفار نه به عهد و پیمان خود وفا کردند و نه هم به امان دادن شان. قرآن ما و سنت رسول گرامی ما صلی الله علیه وسلم شاهد این موضوع است. الله سبحانه وتعالی می­فرماید:

﴿لَا یَرقُبُونَ فِى مُؤْمِنٍ إِلًّا وَ لَا ذِمَّةً وَ أُولَٰئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ﴾ [توبه: 10]

امام بغوی در تفسیر خود گفته است: «دشمنی مشرکین یک دشمنی شامل و فراگیری برای هر مؤمن است، یعنی این مشرکین     در صورتی­که بتوانند بر مسلمانان حمله کنند و آنان را مورد کشتار قرار دهند، هرنوع معاهده و ذمۀ که مقتضای وفا کردن به آن را می­طلبد، نقض می­کنند و به هر پیوند خویشاوندیی که دوستی و صمیمیت را می­طلبد پشت می­کنند.» کفار در طول تاریخ با امت اسلامی پیمانی‌شکنی کردند که بطور نمونه می­توان از پیمان‌شکنی صلیبیان در الرها، معرة النعمان و قدس و از پیمان شکنی مغولان در سمرقند و بخارا یادآور شد که علیه مسلمانان شمشیر خیانت را بکار بردند. در عصر حاضر نیز هیچ عهد و وعدۀ را با مسلمانان مراعات نخواهند کرد، مخصوصاً برادران بوزینه­ها و خوک­ها که هرگاه مصلحت ببینند، توافق­نامه­ها و معاهدات را که در سطح بین المللی به امضاء رسانده اند، نقض و زیر پا می­کنند. در این امر، برای مسلمانان عبرتی نهفته است که دین، خون و ناموس‌شان را از هیچ یک از کفار ایمن نشمارند. الله سبحانه وتعالی صادق­تر از همۀ توافق­نامه­ها و معاهدات بین­المللی بوده و مسلمانان باید که با کفار عزم و قصد جنگ و جهاد را بکنند تا که سرزمین­های اسلامی که آنان اشغال و به تصرف خویش درآورده اند را آزاد سازند. الله سبحانه وتعالی می­فرماید:

﴿فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِى الْحَرْبِ فَشَرِّد بِهِم مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ﴾ [انفال: 57]

ترجمه: اگر آنان را در (میدان) جنگ دریافتی و بر آنان مسلط شدی، آن چنان آنان را درهم بکوب و پراکنده ساز که کسانی‌که در پشت سر ایشان قرار دارند (و آنان را حمایت می­کنند) عبرت گیرند (پراکنده شوند و عرض اندام نکنند).

درس پنجم: گمان می­بری که کفار متحد هستند، درحالی­که قلوب شان مختلف و متفرق است؛ ولی بازهم در جنگ با امت اسلامی توافق می­کنند. این مسئله در أعمال مسیحیان روشن و آشکار است، آنگاه که قصد جنگ با امت اسلامی را می­نمایند. به گونه مثال: کلیسای شرقی(قسطنطینه) همرای کلیسای غربی(روما) با وجود سال­های طولانی جنگ متفق و متحد شد و هم‌چنین ممالک و پادشاهان اروپا. در این درسی است برای امت اسلامی که در طول تاریخ، یهودیان و مسیحیان با وجودی­که در بین شان عداوت و دشمنی شدیدی وجود داشته است، ولی در جنگ با امت اسلامی مشت واحدی بشمار می­روند. دیگر این‌که؛ امریکا و کشورهای اروپایی نیز با وجود عداوت و نفرت در بین شان، در جنگ با اسلام متحد هستند. بنابر این، بطور عموم در بین کفر در جنگ و شرّ علیه اسلام و مسلمانان هیچ فرقی وجود ندارد.

این بارزترین دروسی بود از دوران جنگ­های صلیبی در مقابل امت اسلامی و مسجدالأقصی مبارک. در حقیقت جاه‌طلبی­ها و آرزوهای صلیبی علیه امت اسلامی و مسجدالأقصی پایان نیافته است و این روزها؛ صلیبی جدیدی با دو سر از نو بمیان می­آید و نیز زاده آن؛ صهیونست جهانی پا به صحنه حیات می­گذارد. در بخش بعدی از تجدد حملات در عصر جدید تحت نام­ها و مسمیات جدید که در زیر چتر سازمان شریر ملل بعد از جنگ جهانی دوم جایگزین شد، صحبت خواهیم کرد. بلی، در بخش بعدی پیرامون زاویه پنجم؛ دسیسه­های غرب و صهیونست بعد از خلافت و در دوران قیمومیت انگلیس علیه فلسطین صحبت می‌کنیم.

نویسنده: حمد طبیب

مترجم: محمد مزمل